Σαν σήμερα το 1938 ο Γιαννούλης Χαλεπάς φεύγει από τη ζωή.Το έργο που άφησε, προσαρμοσμένο στους ακαδημαϊκούς κανόνες ως το 1878, αποτέλεσμα εσωτερικής παρόρμησης και μιας βαθειάς εκφραστικής ανάγκης από το 1918 έως τον θάνατό του, είναι μοναδικό και ιδιαίτερο και καθορίστηκε από τα προσωπικά του βιώματα και τον εγκλεισμό του στο ψυχιατρείο. Η μοναδικότητα του έργου του προκάλεσε θαυμασμό, ενώ η τραγικότητα της ζωής του συγκίνηση. Ας θυμηθούμε την ιστορία πίσω από ένα από τα σημαντικότερα και πιο αναγνωρισμένα έργα του, αυτήν της «Κοιμωμένης» του.
Η Σοφία Αφεντάκη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1856. Μεγάλο διάστημα της ζωής της το πέρναγε στην Κίμωλο με τον κόσμο του νησιού να κάνει αναφορές στην ομορφιά της, αλλά και να την αγαπά για την καλοσύνη της, την ευγένειά της και τον αδαμάντινο χαρακτήρα της.
Στις 17 Δεκεμβρίου 1873, η πλούσια και επιφανής οικογένεια Αφεντάκη από την Κίμωλο, βιώνει την απώλεια του νεαρού κοριτσιού. Η δεκαεπτάχρονη τότε Σοφία Αφεντάκη κόρη του Κωνσταντίνου Αφεντάκη και ανιψιά του Γεωργίου Οικ. Αφεντάκη, πεθαίνει στην Αθήνα όπου βρίσκεται εγκατεστημένη η ευρύτερη οικογένεια, χτυπημένη από την μάστιγα της εποχής εκείνης.
Η θλίψη στην οικογένεια, απερίγραπτη. Ο θείος της, ο Μεγάλος Ευεργέτης Γεώργιος Νικολάου Οικονόμου Αφεντάκης, παραγγέλνει στον περίφημο Τήνιο γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά να φιλοτεχνήσει ένα ταφικό μνημείο για την όμορφη κόρη. Το θλιβερό αυτό γεγονός του πρόωρου θανάτου της νεαρής Αφεντάκη, στάθηκε η αφορμή για την δημιουργία του τρίτου κατά σειρά αριστουργήματος του Χαλεπά και ίσως του πιο αναγνωρισμένου νεοελληνικού αγάλματος, αυτό της «Kοιμωμένης του Χαλεπά».
Το άγαλμα «της κοιμωμένης» αναπαριστά την Σοφία Αφεντάκη σε λευκό μάρμαρο ξαπλωμένη ολόσωμη, σε ένα ανάκλιντρο, επάνω σε τσαλακωμένα σεντόνια. Το κεφάλι της γέρνει απαλά στο πλούσια διακοσμημένο με κεντήματα μαξιλάρι κρατώντας έναν σταυρό στο ένα χέρι, ενώ το άλλο της χέρι πέφτει απαλά στα σεντόνια με το ένα της πόδι να είναι ελαφρά ανασηκωμένο. Ουσιαστικά φιλοτεχνεί το ολόσωμο πορτραίτο μιας ζωντανής κοπέλας που έχει μόλις αποκοιμηθεί.
Το άγαλμα παραμένει μέχρι και σήμερα στον τάφο της οικογένειας, στο Πρώτο Νεκροταφείο των Αθηνών.
Πηγή: Αφεντάκειον Κληροδότημα Κιμώλου
