Τα πολλά και διαφορετικά συμπτώματα του συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών και η παρανόηση για την ηλικία που αφορά.

Όποια δεν υποφέρει η ίδια ή δεν έχει κάποια φίλη που να παρουσιάζει το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών να σηκώσει το χέρι. Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών -ή ΣΠΩ για συντομία- είναι μια συχνή διάγνωση σε γυναίκες κάθε ηλικίας. Πρόκειται, επίσης, για ένα σύνδρομο που μας μπερδεύει με τα συμπτώματά του. «Αυτό είναι λογικό», απαντά η Παρασκευή Μεντζελοπούλου, M.D., Ενδοκρινολόγος- Διαβητολόγος και Διπλωματούχος American Board of Endocrinology, Diabetes and Metabolism. «Το ΣΠΩ είναι μια πολυγονιδιακή ενδοκρινική και μεταβολική διαταραχή, που εμφανίζει μεγάλη ετερογένεια στα συμπτώματά του. Έτσι κάθε γυναίκα που πάσχει από αυτό μπορεί να παρουσιάζει διαφορετική κλινική εικόνα».

Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών: Τα κύρια συμπτώματα

«Τα βασικά χαρακτηριστικά του συνδρόμου σχετίζονται με την διαταραχή στην παραγωγή των ορμονών, που ρυθμίζουν τον έμμηνο κύκλο, με αποτέλεσμα να έχουμε διαταραχές της ωορρηξίας και αυξημένη παραγωγή ή/και δράση ανδρικών ορμονών. Πολύ συχνά, συνυπάρχει αντίσταση στην ινσουλίνη και μεταβολικές διαταραχές, όπως κοιλιακή παχυσαρκία, δυσλιπιδαιμία και μεταβολικό σύνδρομο», εξηγεί η ενδοκρινολόγος.

Τα συμπτώματα του συνδρόμου εμφανίζονται από την αρχή της εφηβείας και είναι πιο έντονα τα πρώτα χρόνια της αναπαραγωγικής ζωής μιας γυναίκας, που πάσχει. Διαταραχή στην συχνότητα της περιόδου (συνήθως μεγάλα διαστήματα μεταξύ των περιόδων), συμπτώματα αυξημένης δράσης ανδρογόνων (ακμή, αυξημένη τριχοφυΐα, τριχόπτωση) και προβλήματα ρύθμισης του βάρους ανήκουν στις ενδείξεις που πρέπει να σε οδηγήσουν στον ενδοκρινολόγο για έλεγχο. «Τα συμπτώματα αυτά είναι πιο έντονα στις νέες γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και βελτιώνονται σταδιακά με το πέρασμα του χρόνου, ωστόσο οι διαταραχές της ωορρηξίας συνεχίζονται. Αυτό ευθύνεται και για την υπογονιμότητα, που παρουσιάζουν συχνά οι γυναίκες, που πάσχουν και το ΣΠΩ είναι η πιο συχνή ενδοκρινική αιτία υπογονιμότητας», συμπληρώνει η ειδικός.

«Δεν έχω κύστεις στις ωοθήκες, μπορεί να έχω ΣΠΩ;»

Όπως μας εξηγεί η ενδοκρινολόγος, Παρασκευή Μεντζελοπούλου, πολλές γυναίκες συγχέουν την διάγνωση του συνδρόμου με την παρουσία πολυκυστικών ωοθηκών. Η τυπική, όμως, αυτή εικόνα δεν συναντάται πάντα και συχνά μπορεί η εικόνα να διαφέρει από κύκλο σε κύκλο, ενώ είναι πιο έντονη σε μικρές ηλικίες (πριν τα 25 έτη) και σιγά σιγά εξαφανίζεται. «Έτσι, συχνά, βλέπουμε γυναίκες που πληρούν τα κριτήρια του συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών αλλά, επειδή δεν έχουν τυπική μορφολογία στον υπέρηχο ωοθηκών, δεν διαγιγνώσκονται για χρόνια και πολλές φορές καταλήγουν να ανακαλύψουν ότι πάσχουν από το σύνδρομο όταν προσπαθούν για εγκυμοσύνη και αντιμετωπίζουν υπογονιμότητα».

Πότε να επισκεφθείς τον ειδικό

Κάθε γυναίκα που είναι σε νεαρή ηλικία και αντιμετωπίζει

Διαταραχή της περιόδου (κύκλοι πάνω από 35 ημέρες ή απώλεια 3 η περισσοτέρων περιόδων σε 1 χρόνο ή μεγάλη διακύμανση στην περίοδο)

Συμπτώματα αυξημένης δράσης ανδρικών ορμονών (αυξημένη τριχοφυΐα, ακόμα κι αν αντιμετωπίζεται με Laser, αραίωση μαλλιών, ακμή)

πρέπει να αξιολογείται για την παρουσία συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών ώστε να μη χάνεται πολύτιμος χρόνος για την έγκαιρη αντιμετώπιση του συνδρόμου και τις πιθανές επιπλοκές του. Η διάγνωση του συνδρόμου είναι ενδοκρινική και γίνεται μετά από τον αποκλεισμό άλλων ορμονικών διαταραχών, που μπορεί να παρουσιάζουν ανάλογα συμπτώματα.

Μεγάλο ποσοστό των γυναικών, που πάσχουν, μπορεί να συλλάβει χωρίς δυσκολία ή με σωστή θεραπευτική αντιμετώπιση και καθοδήγηση. Οι περισσότερες από αυτές τις γυναίκες «ξεχνούν» το σύνδρομο, όταν ολοκληρώνουν τις εγκυμοσύνες τους ή όταν σταματούν την προσπάθεια για τεκνοποίηση.

«Μπορεί να έχω ΣΠΩ στην εμμηνόπαυση;»

Το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών όμως δεν «περνάει», δεν σταματάει να υπάρχει με την πάροδο της ηλικίας, ούτε «θεραπεύεται» μετά από μια εγκυμοσύνη. «Όπως αναφέραμε και πιο πριν, είναι μια πολυγονιδιακή διαταραχή, που έχει και ορμονικές και μεταβολικές εκδηλώσεις, οι οποίες δεν σταματούν με την εμμηνόπαυση και το τέλος της αναπαραγωγικής ηλικίας, αλλά συνεχίζουν να υπάρχουν με διαφορετικές εκδηλώσεις σε όλη τη διάρκεια ζωής μιας γυναίκας», εξηγεί η γιατρός.

Οι γυναίκες, που πάσχουν από σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, τείνουν να μπουν σε εμμηνόπαυση πιο αργά σε σχέση με το μέσο όρο (κατά 2-3 χρόνια). Συχνά, μάλιστα, η περίοδός τους είναι πολύ πιο σταθερή μετά τα 40, σε σχέση με την νεαρή ηλικία κι αντίθετα από ό,τι συμβαίνει συνήθως στις άλλες γυναίκες.

Οι γυναίκες με ΣΠΩ εμφανίζουν πιο έντονα τις μεταβολικές αλλαγές της κλιμακτηρίου και της εμμηνόπαυσης: αυξημένη εναπόθεση λίπους στην κοιλιά, αύξηση του βάρους, αλλαγές στη χοληστερίνη, αύξηση της πίεσης. Παράγοντες κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου (αυξημένη LDL χοληστερόλη / τριγλυκερίδια, χαμηλή HDL χοληστερόλη, διαστολική δυσλειτουργία, ενδοθηλιακή δυσλειτουργία) και παχυσαρκία απαντώνται αρκετά συχνότερα από ό,τι σε γυναίκες ίδιας ηλικίας χωρίς ΣΠΩ.

Τι μπορώ να κάνω

Η Ενδοκρινολογική Εταιρεία συνιστά αλλαγές στον τρόπο ζωής, με διατροφή, άσκηση, διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους και τακτική παρακολούθηση προκειμένου να αποφευχθούν οι μεταβολικές επιπλοκές του ΣΠΩ, οι οποίες επιμένουν μετά από την αναπαραγωγική ηλικία μιας γυναίκας.

Αν έχετε διαγνωσθεί με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών ή έχετε την υποψία ότι μπορεί να πάσχετε από αυτό, μιλήστε με έναν ειδικό και προγραμματίστε τακτικούς ελέγχους ανάλογα με την ηλικία, το ατομικό σας ιστορικό και τα συμπτώματα που παρουσιάζετε έτσι ώστε να μειώσετε τον κίνδυνο επιπλοκών.