Το γιαούρτι παράγεται από γάλα, που έχει υποστεί γαλακτική ζύμωση με τα βακτήρια Lactobacillus bulgaricus, Lactobacilus acidophilus και Streptococcus thermophilus, γεγονός που τού προσδίδει το ελαφρώς όξινο άρωμα και γεύση, λόγω του γαλακτικού οξέος που περιέχει. Το γιαούρτι μπορεί να παρασκευασθεί από γάλα αγελάδας, πρόβειο ή κατσικίσιο.

Ποια είναι τα είδη του γιαουρτιού που κυκλοφορούν στην Ελλάδα;

Το γιαούρτι κυκλοφορεί σε πάρα πολλούς τύπους στην ελληνική αγορά με διαφορετική περιεκτικότητα σε λιπαρά.

Στραγγιστό γιαούρτι (με διαδικασία απομάκρυνσης του ορού του γάλακτος) από πλήρες γάλα αγελάδας κι ανθόγαλα με λιπαρά που κυμαίνονται από 10% έως 0% (Light).
Κλασικό αγελαδινό ή πρόβειο (χωρίς ανθόγαλα) με λιπαρά από 4% έως και 0% (Light). Στην Ελλάδα, κυκλοφορούν παραδοσιακά γιαούρτια με πέτσα (υψηλή συγκέντρωση λιπαρών στην επιφάνεια) σε πλαστικές ή πήλινες συσκευασίες (κεσεδάκια).
Λειτουργικό γιαούρτι (πχ με προσθήκη ζύμης bifidus και φυτικές ίνες που βοηθούν στη δυσκοιλιότητα ή με προσθήκη β-γλυκανών για μείωση της χοληστερίνης)
Επιδόρπια γιαουρτιού με προσθήκη φρούτων, μελιού, ζάχαρης, δημητριακών, καραμέλας κλπ.

Διατροφική αξία γιαουρτιού
Τα 100 γρ. γιαουρτιού περιέχουν:

Ενέργεια: 58 θερμίδες
Υδατάνθρακες: 3,6 γρ. εκ των οποίων:
Ζάχαρη: 3,2 γρ.
Φυτικές ίνες: 0 γρ.
Λιπαρά: 0,4 γρ. εκ των οποίων:

Κορεσμένα 0,1 γρ.
Μονοακόρεστα 0,1 γρ.
Χοληστερίνη: 5 mg
Πρωτεΐνες: 10 γρ.
Βιταμίνη Α, ριβοφλαβίνη (ή βιταμίνη Β2), ασβέστιο, κάλιο, νάτριο, μαγνήσιο

Πού ωφελεί η κατανάλωση γιαουρτιού;

Το γιαούρτι περιέχει προβιοτικά, που βοηθούν στην ανάπτυξη υγιούς μικροβιακής χλωρίδας του εντέρου και στη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος. Περιέχει πρωτεΐνες που το καθιστούν ιδανικό σνακ μετά από σωματική άσκηση. Μερικά γιαούρτια δεν περιέχουν λακτόζη και είναι εμπλουτισμένα με πολλές πρωτεΐνες, ενώ περιέχουν λίγους υδατάνθρακες. Επίσης, το γιαούρτι περιλαμβάνεται σε πολλά διαιτολόγια για μείωση του σωματικού βάρους. Έχει θρεπτικό πλεονέκτημα επειδή περιέχει πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, φωσφόρο, ασβέστιο και λίγες θερμίδες. Τα θρεπτικά συστατικά που περιέχονται στο γιαούρτι βοηθούν στην πέψη και τη λειτουργία του εντέρου. Το ελληνικό παραδοσιακό γιαούρτι με την πέτσα έχει μεγαλύτερη διατροφική αξία.

Η τακτική κατανάλωση γιαουρτιού με ζωντανά φιλικά βακτηρίδια ενισχύει το εντερικό επιθήλιο και ενεργοποιεί την παραγωγή λεμφοκυττάρων, που είναι υπεύθυνα για την άμυνα του οργανισμού.
Προστατεύει από την οστεοπόρωση, επειδή είναι πλούσια πηγή ασβεστίου, ενώ μειώνει την αρτηριακή πίεση καθώς περιέχει πρωτεΐνες, ασβέστιο και κάλιο. Το γιαούρτι μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου (ειδικά τα εμπλουτισμένα με β-γλυκάνες λειτουργικά γιαούρτια). Βελτιώνει την ψυχολογική διάθεση κυρίως στις γυναίκες και τα προβλήματα δυσκοιλιότητας και δυσπεψίας. Προλαμβάνει τις μυκητιάσεις, καθώς περιέχει το φιλικό βακτήριο Lactobacillus acidophilus που παράγει υπεροξείδιο του υδρογόνου και καταστρέφει τους μύκητες, ειδικά σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη.

Πού βλάπτει η κατανάλωση γιαουρτιού;

Το γιαούρτι περιέχει κορεσμένα λιπαρά (κυρίως τα γιαούρτια με γεύσεις), που αυξάνουν την κακή LDL χοληστερίνη. Ελέγξτε την διατροφική ετικέτα και μην καταναλώσετε γιαούρτια με πάνω από 5 γρ. κορεσμένων λιπαρών. Ορισμένα γιαούρτια περιέχουν ζάχαρη ως πρόσθετο, που συμβάλλουν στην πρόκληση προβλημάτων υγείας και αυξάνουν τη χοληστερόλη. Αν και το γιαούρτι περιέχει φιλικά βακτήρια (προβιοτικά), η συγκέντρωση των προβιοτικών είναι σημαντικά χαμηλότερη σε σχέση με το κεφίρ.

Ακόμα κι αν το γιαούρτι δεν περιέχει λακτόζη, περιέχει καζεΐνη, μια πρωτεΐνη που βρίσκεται στο αγελαδινό γάλα. Η διάσπαση του τύπου Α1 της καζεΐνης οδηγεί στην παραγωγή ενός οπιοειδούς πεπτιδίου, που λέγεται β-καζομορφίνη-7 (BCM-7). Η BCM-7 και είναι η ουσία που ευθύνεται κατεξοχήν για τις γαστρεντερικές διαταραχές, όπως φουσκώματα, αυξημένη αποβολή αερίων και διαταραχές στις κενώσεις. Επιπλέον, παλαιότερες μελέτες έδειξαν συσχέτιση της BCM-7 με διαταραχές, όπως αθηροσκλήρωση, σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 (νεανικό), αναπνευστικά προβλήματα, αυτισμό και σχιζοφρένεια, χωρίς ωστόσο να έχει αποσαφηνισθεί ακόμη ο ακριβής μηχανισμός δράσης της BCM-7
Ορισμένοι άνθρωποι έχουν αλλεργία στο γάλα (και κατ’ επέκταση στο γιαούρτι) λόγω της σύστασής του σε πρωτεΐνες, όπως ο ορός και η καζεΐνη.

Οι άνθρωποι που είναι αλλεργικοί στα γαλακτοκομικά προϊόντα ή έχουν δυσανεξία λακτόζης θα πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση γιαουρτιού διότι θα τους προκαλέσει πόνο στην κοιλιά και διάρροια.

Εάν πάσχετε από πέτρες στα νεφρά, περιορίστε την κατανάλωση γιαουρτιού και γαλακτοκομικών προϊόντων εξαιτίας της μεγάλης συγκέντρωσής τους σε ασβέστιο που προκαλεί ουρολιθίαση ή νεφρολιθίαση. Η υπερβολική λήψη ασβεστίου, εκτός από τις πέτρες στα νεφρά, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη (καλό είναι να περιορίζεται η κατανάλωση γαλακτοκομικών στους άνδρες μετά από τα 50 έτη) και να μειώσει την απορρόφηση σιδήρου και ψευδαργύρου. Εάν πάσχετε από σιδηροπενική αναιμία (χαμηλός αιματοκρίτης, χαμηλή φερριτίνη), μειώστε την κατανάλωση γαλακτοκομικών, συμπεριλαμβανομένου και του γιαουρτιού.