Το 2021, μάθαμε ότι ένας πίνακας ζωγραφικής ενός χοίρου, στο νησί Sulawesi στην Ινδονησία, είχε γίνει ο αρχαιότερος πίνακας σπηλαίων που ανακαλύφθηκε ποτέ μιας και χρονολογείται πριν από 45.000 χρόνια.

Λοιπόν, όχι μόνο αυτό το ρεκόρ καταρρίφθηκε – με έναν άλλο πίνακα στο ίδιο νησί – αλλά η νέα ανακάλυψη θέτει επίσης το ρεκόρ για την παλαιότερη αφηγηματική ιστορία που απεικονίζεται μέσω της τέχνης: μια σκηνή κυνηγιού με υβρίδια ανθρώπου-πουλιού από το 49.000 π.Χ.

Ο πίνακας ανακαλύφθηκε αρχικά το 2017 όταν επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο Griffith στην Αυστραλία ερευνούσαν σπηλιές στο νησί Sulawesi της ανατολικής Ινδονησίας, με την ελπίδα να χρησιμοποιήσουν μια νέα μέθοδο παραγωγής μιας ημερομηνίας που ονομάζεται απεικόνιση της σειράς U με λέιζερ.

Το ιδιαίτερο κλίμα και η τοπογραφία του νησιού επέτρεψαν σε αυτές τις σπηλαιογραφίες και τις χρωστικές που χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία τους να επιβιώσουν για δεκάδες χιλιάδες χρόνια περισσότερο από την τέχνη των σπηλαίων που βρίσκεται σε άλλες ηπείρους όπως η Ευρώπη και η Αυστραλία. Το νερό που διαρρέει μέσα από τον καρστικό βράχο που σχηματίζει τη σπηλιά δημιουργεί μικρά κουμπιά που μοιάζουν με ποπ κορν που ονομάζονται ασβεστίτες και προστατεύουν τις χρωστικές ουσίες σαν γλάσο σε ένα παντεσπάνι.

Το λέιζερ λάμπει μέσα από τους ασβεστίτες και είναι σε θέση να μετρήσει την ηλικία της συσσωμάτωσης του αρχικού στρώματος ασβεστίτη – εκείνου που βρίσκεται πιο κοντά στο χρώμα. Με αυτή την τεχνική, οι επιστήμονες μπόρεσαν να επαναξιολογήσουν τις ημερομηνίες σε πίνακες που είχαν ερευνηθεί νωρίτερα, παράγοντας νέες εκτιμήσεις που κατά καιρούς ήταν 4.000 χρόνια παλαιότερες από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως.

Αυτό που προέκυψε ως αποτέλεσμα είναι ότι οι άνθρωποι που ζούσαν στο νησί, ασκούσαν τη ζωγραφική για λόγους τελετής και όχι για να περάσουν τον χρόνο τους, πάνω από 50.000 χρόνια πριν.

«Δεν ήταν κοινοί χώροι διαβίωσης», είπε ο Renaud Joannes-Boyau για τις σπηλιές, στις οποίες ήταν δύσκολο να προσεγγίσεις.

Ο συν-συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature, Joannes-Boyau πιστεύει ότι οι σπηλιές ήταν μέρη όπου οι άνθρωποι πήγαιναν «για έναν σκοπό και πιθανότατα συνδέονται με κάποιο είδος τελετής».

Η αινιγματική σκηνή που απεικονίζεται στον τοίχο πιστεύεται ότι αντιπροσωπεύει μια αφήγηση κυνηγιού, που όμως γεννιέται από τη φαντασία και όχι από την πραγματικότητα. Οι φιγούρες των ραβδιών είναι αυτά που ονομάζονται στην ανθρωπολογία «θεριάνθρωποι», ή υβρίδια ανθρώπου-ζώου.

Τα στοιχεία υποδηλώνουν ότι το έργο τέχνης αντικατοπτρίζει ευφάνταστη αφήγηση και όχι καταγραφή γεγονότων, όπως πιστεύεται στην περίπτωση κάποιας τέχνης των σπηλαίων που δείχνει ποια ζώα θα μπορούσαν να κυνηγηθούν σε ποιες περιοχές.

«Αυτό είναι κάτι νέο, κάτι πολύ σημαντικό, κάτι που συνέβη πολύ πιο παλιά από ό,τι πιστεύαμε», είπε ο Joannes-Boyau στο NBC. «Η αναπαράσταση ανθρώπινων μορφών είναι ήδη εξαιρετικά σπάνια, αλλά η αφήγηση ιστορίας 51.200 ετών είναι ακόμα πιο απίστευτη».

Με πληροφορίες από το διαδίκτυο.