Μία από τις βασικότερες αρχές στην Διαχείριση Αλλαγών είναι πως «για να αλλάξεις κάτι, θα πρέπει πρώτα να το μετρήσεις». Αυτή η απλή, αλλά εξαιρετικά σημαντική, παρατήρηση αποτυπώνει την ουσία της διαχείρισης και βελτιστοποίησης των ενεργειακών συστημάτων στον σύγχρονο και πολυδιάστατο κόσμο τον οποίο ζούμε.
Άγις Δήγκας, Επισκέπτης Καθηγητής Περιβαλλοντικής Πολιτικής ΕΜΠ
Η πρόσβαση στην πληροφορία είναι πλέον ευκολότερη από ποτέ, ενώ τα δεδομένα υπάρχουν διαθέσιμα, πολλές φορές από περισσότερες από μία πηγές. Συστατικά απαραίτητα για την βελτιστοποίηση και την αύξηση της αποδοτικότητας ενός συστήματος. Καθοριστικός όμως παράγοντας για να γίνει η βελτιστοποίηση πράξη είναι η οργάνωση αυτής της πληροφορίας σε γνώση και η εξαγωγή κρίσιμων συμπερασμάτων για τον πως τα συστήματα συμπεριφέρονται κάτω από διαφορετικές συνθήκες.
Οι ενεργειακές αγορές και ιδιαίτερα η ενοποιημένη ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά, όπως προωθείται από τα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τα τελευταία χρόνια είναι ένα από τα πιο σύνθετα και δυναμικά πεδία της οικονομίας. Το βασικό ρυθμιστικό πλαίσιο για την διαχείριση της ενέργειας περιλαμβάνει την πρόβλεψη της παραγωγής και της ζήτησης, την αποτελεσματική μεταφορά/διανομή της ενέργειας, την αποθήκευση και την ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, που είναι τόσο σημαντικές για την απανθρακοποίηση της Ευρώπης.
Σε ένα ρυθμιστικό πλαίσιο που αλλάζει συνεχώς, πολύτιμα εργαλεία για την αποτελεσματική εφαρμογή του και την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρέχει, αποτελούν οι έξυπνοι μετρητές και τα σύγχρονα συστήματα διαχείρισης δικτύου. Τα δεδομένα που παράγονται από τους μετρητές δύναται να αναλυθούν με την βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης και να παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για την λήψη αποφάσεων, τόσο σε οικονομικό, όσο και σε πολιτικό και ρυθμιστικό επίπεδο.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο συμπεριφορισμός στην κατανάλωσης ενέργειας, όπου η ανάλυση των καθημερινών ενεργειακών συνηθειών των καταναλωτών, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά τους διαχειριστές δικτύων να προβλέψουν την μελλοντική ζήτηση ενέργειας και να εξισορροπήσουν πιο αποδοτικά το σύστημα. Αντίστοιχα οι πάροχοι ενέργειας, κατανοώντας τις αιχμές στη ζήτηση, μπορούν να προσαρμόσουν την παραγωγή τους, αποφεύγοντας τη σπατάλη πόρων.
Το κρισιμότερο όμως όφελος από την αξιοποίηση των ενεργειακών δεδομένων έχει να κάνει με τους τελικούς καταναλωτές ενέργειας, δηλαδή τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις και συνδέεται με την έννοια του “Prosumer”. Μια έννοια που προωθείται συστηματικά από την Ευρωπαϊκή Ένωση και αναφέρεται στον καταναλωτή που είναι ταυτόχρονα και παραγωγός ενέργειας. Οι “prosumers” συμβάλλουν στην αποκέντρωση της παραγωγής και στην αύξηση της χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αφού η βασική πηγή παραγωγής της ενέργειάς τους είναι πράσινη και περιλαμβάνει κυρίως φωτοβολταϊκά ή μικρά αιολικά.
Οι τελικοί καταναλωτές, αξιοποιώντας οι ίδιοι τα δεδομένα που παράγουν από την καταναλωτική τους συμπεριφορά, μπορούν με την χρήση της ηλιακής ή άλλης διαθέσιμης μορφής ενέργειας να καλύψουν τις ανάγκες τους, μειώνουν το κόστος που δαπανούν για ενέργεια, μειώνοντας το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα και αυξάνοντας τη σταθερότητα του δικτύου.
Συνοψίζοντας, τα δεδομένα αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της αποδοτικής διαχείρισης της ενέργειας. Σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει, η σωστή συλλογή, ανάλυση και χρήση των δεδομένων μπορεί να μετουσιώσει την πληροφορία σε γνώση, οδηγώντας σε πιο αποδοτικά ενεργειακά συστήματα και εν τέλει σε ένα πιο βιώσιμο μέλλον.
