Οι χαρακτηριστικές ειδοποιήσεις από τις διάφορες εφαρμογές, τα sms και τα social media, που έχω εγκαταστήσει στο κινητό μου (WhatsApp, Messenger, Viber κλπ) στη μέση της νύχτας είχαν καταντήσει ανυπόφορα.
Είμαι σίγουρη ότι οι περισσότεροι, που διαβάζετε αυτό το κείμενο, έχετε ένα «υπερλειτουργικό» τηλέφωνο, όπως είχα κι εγώ, που δονείται συνεχώς, ενοχλώντας τους γύρω σας, αλλά, το κυριότερο, προκαλώντας την αίσθηση του επείγοντος όλες τις ώρες της ημέρας και όλες τις ημέρες της εβδομάδας.
Ήχοι, κουδουνάκια και buzz εισέρχονται συνεχώς στις συσκευές μας (και στο μυαλό μας), ωθώντας μας να απαντάμε διαρκώς σαν να είναι όλα τα μηνύματα επείγοντα, σε έναν μαραθώνιο ανταπόκρισης, ενώ θα έπρεπε, στις περισσότερες από αυτές τις εφαρμογές, να κυριαρχεί η χαρά της επικοινωνίας.
Πολλαπλασιάστε αυτήν την εικόνα: Εύκολο για όσους δεν μένετε μόνοι σας και όσους εργάζεστε σε περιβάλλοντα με πολύ κόσμο: Όλοι, με ένα τηλέφωνο στο χέρι, να απαντάμε διαρκώς σε μηνύματα φίλων και γνωστών –κάτι που είναι ευχάριστο, αν δεν είναι 24ωρος κανόνας– να εξηγούμε απορίες συναδέλφων (αυτό είναι απαραίτητο συνήθως), αλλά και να κάνουμε like στα γλυκανάλατα κάθε αξιαγάπητου –κατά τα άλλα boomer– που μας κατακλύζει με «καλημέρες», «καφεδάκια», «καρδούλες», «φεγγαράκια» κλπ.
Όλοι πληκτρολογούν ασταμάτητα. Στο μετρό, στη δουλειά, στο διάλειμμα, στον κινηματογράφο, στο φανάρι, στην παραλία, στο οικογενειακό τραπέζι, στον καφέ με τους φίλους, στο κρεβάτι, στην τουαλέτα. Έλεος!
Απενεργοποίησα αυτές τις ειδοποιήσεις (όχι τις κλήσεις) –και κάθε άλλη παρόμοια ηχητική ειδοποίηση– και, τελικά, αυτή η απλή κίνηση βοήθησε στην ευεξία μου, την καλύτερη ποιότητα ύπνου και τη σχέση με την οικογένειά μου. Αυτό έγινε πριν από τρία χρόνια, περίπου, και το διατηρώ, με εξαίρεση μόνο μερικές περιπτώσεις: όταν, για παράδειγμα, περιμένω απάντηση από κάποιον γιατρό που έχω επικοινωνήσει μέσω εφαρμογής ή αν έχω προκαθορίσει ένα τηλεφώνημα με μια επαφή μέσω εφαρμογής. Το τηλέφωνό μου δεν με ενοχλεί. Αντίθετα. Θέλω, όμως, να απαιτεί την προσοχή μου τόσο όσο χρειάζεται ή τόσο όσο μπορώ να ανταποκριθώ, κάθε φορά.
Το τηλέφωνο είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο, όταν παραμένει εργαλείο. Πρέπει να εξηγήσω ότι θεωρώ το τηλέφωνο εξαιρετικά σημαντικό για τη σύνδεσή μου με τους αγαπημένους μου, τους συνεργάτες, τους συγγενείς, τον έξω κόσμο γενικά, καθώς, πλέον, το τηλέφωνό μας είναι και υπολογιστής, και τηλεόραση και μέσο ενημέρωσης και μέσο συμμετοχής στη δημόσια σφαίρα, και οικογενειακό άλμπουμ σε ευτυχισμένες στιγμές και πολλά άλλα. Δεν μπορώ να ζήσω (υπερβολή) χωρίς αυτό, αλλά πρέπει να μάθω να ζω αρμονικά με αυτό, γιατί αλλιώς θα γίνει ο δυνάστης μου, που αντί να μου εξοικονομεί χρόνο, θα μου σπαταλάει χρόνο, ενέργεια και φαιά ουσία!
Θα μου πείτε: «Τώρα ανακάλυψες ότι ειδοποιήσεις έχουν ρύθμιση αθόρυβη;» Όχι, δεν το ανακάλυψα τώρα, απλώς παλαιότερα ήθελα να είμαι ενήμερη για ό,τι συμβαίνει και θεωρούσα –για μεγάλο διάστημα– υποχρέωσή μου να ανταποκρίνομαι σε κάθε μήνυμα ή συνομιλία στα διάφορα ”chat” που μετέχω. Και το προσπάθησα. Αλλά ήρθε η στιγμή που το φως της οθόνης κατάπιε το φως του μυαλού μου.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν με βρίσκουν στο τηλέφωνο ή δεν απαντώ στα μηνύματα. Κάθε άλλο! Απλώς, δεν είναι απαραίτητο να τρυπούν οι ήχοι του τα αυτιά μου συνεχώς. Επίσης, κάποιες στιγμές της ημέρας, μπορούμε να κατεβάσουμε τους τόνους, να αφήσουμε από το χέρι μας το αυτοκόλλητο κινητό μας, και να χαλαρώσουμε για λίγο, απαντώντας σε ό,τι σημαντικό λίγο αργότερα και πάντα φιλτράροντας τι είναι επείγον.
Ίσως, σας φαίνεται αυτονόητη κίνηση αυτό που περιγράφω και μπορεί και να είναι. Για κάποιους σαν εμένα που η δουλειά μας δεν έχει συγκεκριμένο ωράριο και η επικοινωνία «τρέχει», πιστέψτε με, δεν ήταν καθόλου αυτονόητη κίνηση. Χρειάστηκε να δουλέψω για την αυτοπειθαρχία μου, ώστε να μην ξοδεύω όλο μου τον χρόνο, ελέγχοντας το τηλέφωνό μου για να δω τι έχασα.
Αυτό είναι, αναμφισβήτητα, το πιο δύσκολο κομμάτι: το δέλεαρ ενός πιθανού αδιάβαστου μηνύματος μπορεί να είναι βασανιστικό, αρχικά, αλλά παραμένω πεπεισμένη ότι το καθαρό κέρδος για την ευεξία μου, τον ύπνο μου και την καθημερινότητά μου είναι θετικό. Το τηλέφωνό μου εξακολουθεί να είναι ένα μεγάλο μέρος της ζωής μου (αυτονόητο – δεν γίνεται αλλιώς), αλλά δεν παρεισφρύει στη ζωή μου όσο άλλοτε. Αυτό πιστεύω ότι με έχει κάνει πιο παρούσα στην οικογένεια, την παρέα αλλά και πιο ήρεμη.
Για εμένα που έχω ζήσει στα εφηβικά και νεανικά μου χρόνια πριν χωρίς υποψία κινητού (όπως και πολλές γενιές χρηστών), το ότι θα έφτανα να γράψω ένα κείμενο για την απεξάρτησή μου από το κινητό ίσως μου φαινόταν και επιστημονικής φαντασίας λίγα χρόνια πριν.
