Στο απόηχο της ανακοίνωσης της Βρετανικής Κυβέρνησης πως θα προβάλει την πολύ δημοφιλή σειρά του Netflix “Adolescence” δωρεάν σε όλα τα γυμνάσια και λύκεια της χώρας, αναρωτήθηκα αν οι έφηβοι μαθητές μου παρακολούθησαν τη σειρά, αν τη συζήτησαν με γονείς, καθηγητές, φίλους και συμμαθητές, αν συνειδητοποίησαν κάτι, αν τους ήταν οικείοι οι όροι που ακούγονται και επικοινωνούνται στη σειρά, αν μιλάνε, πόσο μιλάνε, πόσο ανάγκη έχουν να μιλάνε.
Στη σειρά, που σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο σε τηλεθέαση και ratings, ένα έφηβο αγόρι κατηγορείται για τη δολοφονία μας συμμαθήτριάς του. Έχει υποστεί bullying στο σχολείο; Κακοποίηση από την οικογένειά του; Είχε δείξει δείγματα πριν; Είχαν αντιληφθεί κάτι οι γονείς και οι καθηγητές του; Υπάρχει έστω μια ελάχιστη εξήγηση για αυτή του την πράξη;
Μέσα σε 4 επεισόδια καταρρίπτονται πολλά αφηγήματα και αυξάνονται οι ανησυχίες όσων έχουμε να κάνουμε με παιδιά, είτε είμαστε γονείς, είτε εκπαιδευτικοί. Και ξανάρχεται στο επίκεντρο η συζήτηση περί κινητού και διαδικτύου και ετοιμότητας των παιδιών να αντιμετωπίσουν αυτόν τον απέραντο και γεμάτο κόσμο και να μείνουν αλώβητα. Αλώβητα συναισθηματικά και σωματικά, αν θέλουμε να κυριολεκτούμε.
Οι κουρασμένοι γονείς μιλάνε για όρια, οι καθηγητές για την αδιαφορία αυτών, οι κυβερνήσεις αποφασίζουν νόμους απαγορεύσεων των κινητών και κάπου εκεί, σε μια ακόμα στέρηση, είναι που μαζευόμαστε αυτοί που θα «έπρεπε» να μαζευόμαστε και συζητάμε για τα εφηβάκια μας και τον κόσμο τους, που σε αυτή την ηλικία αναποδογυρίζει κι αυτό είναι τρομακτικό, το πιο τρομακτικό στη γη.
Η Γεωργία είναι 14. Πηγαίνει στη Β’ Γυμνασίου. Έχει κινητό, ολόδικό της από τα 13 της, κυρίως για να ενημερώνει τη μαμά της αν έφτασε σχολείο, αν πήγαν εκδρομή, αν έγραψε καλά, αν θα πάει βόλτα μετά στην πλατεία απέναντι από το Γυμνάσιο του Γαλατσίου. Η Γεωργία είδε τη σειρά με τη μαμά της. Μου εξομολογήθηκε πως αν δεν την έβλεπε μαζί της δε θα καταλάβαινε και θα τρόμαζε. Γιατί έχει μονάχα Viber, αν και θα ήθελε τόσο πολύ να έχει Instagram. Η μαμά της θα της το επιτρέψει του χρόνου κι ας είδαν τη σειρά, επειδή αυτές τα λένε όλα μεταξύ τους. Κι ακριβώς επειδή τα λένε όλα, συζήτησαν πολύ για τη σειρά και για τον σεβασμό και για τα αγόρια που είναι πολύ παρεμβατικά στην τάξη με τα λόγια που χρησιμοποιούν χωρίς να σκέφτονται τι σημαίνουν και πόσο πληγώνουν. Όμως δε νομίζει ότι είναι επικίνδυνα, ή μάλλον δεν το νόμιζε μέχρι που είδε τη σειρά. Και τώρα δεν είναι σίγουρη αν το νομίζει, αλλά είναι σίγουρη πως θα προσέχει περισσότερο και θα συζητάει πάντα με τη μαμά της και τους καθηγητές της. Είναι σίγουρη τουλάχιστον γι’ αυτό: Ότι θα μιλάει πάντα, ό, τι κι αν της συμβεί, ό, τι κι αν δει να συμβαίνει δίπλα της.
Ο Γιάννης είναι 15, είναι στην Α’ Λυκείου. Δε θυμάται από πότε έχει κινητό και δεν είναι κάτι που τον ενδιαφέρει και πολύ. Του αρέσει να βλέπει σειρές στο Netflix, μόνος ή με φίλους. Δεν έχει Instagram, αλλά οι φίλοι που έχουν του είπαν να μαζευτούν και να δουν μαζί τη σειρά γιατί έχει κατακλύσει το feed τους και θέλουν να έχουν άποψη. Μου είπε πως δεν περίμενε να προβληματιστεί έτσι. Πως δεν είχε ιδέα. Πως θα ήθελε να μην είχε τελικά γιατί δεν καταλαβαίνει. Δεν μπορεί να καταλάβει γιατί αγόρια ίσα με αυτόν κατηγορούν τα κορίτσια που δεν τα επιθυμούν, όταν το μεγαλύτερο ποσοστό των συμμαθητών του μιλάει άσχημα στις περισσότερες από τις συμμαθήτριές του. Αυτός δε θα επιθυμούσε κανέναν άνθρωπο δίπλα του, αν του συμπεροφερόταν έτσι. Ο Γιάννης μου είπε ακόμα πως κάποιοι στην παρέα του στέλνουν καμιά φορά μηνύματα σεξουαλικού περιεχομένου σε κορίτσια από άλλα σχολεία. Μου είπε πως μετά από το δεύτερο επεισόδιο της σειράς ένιωσαν άσχημα και σταμάτησαν να θυμώνουν επειδή δεν τους απαντούν. Μου εκμυστηρεύτηκε μάλιστα πως ο ίδιος νιώθει διαφορετικός από τα αγόρια της ηλικίας του, αλλά τα κορίτσια τον συμπαθούν και τον κάνουν παρέα κι αυτό του φαίνεται κάτι καλό. Προβληματίστηκε τόσο με τον πρωταγωνιστή στη σειρά και με την ταύτιση που ένιωσε αρχικά, αλλά πια έχει καταλάβει και θα προσπαθεί από δω και πέρα όσο καλύτερα μπορεί να διαφωνεί κάθε φορά που ένας φίλος του έχει να πει κάτι για μια συμμαθήτριά του.
Η Χάρα είναι 14 και πάει στη Γ’ Γυμνασίου. Κυκλοφορεί μόνη της από πολύ μικρή κι έτσι έχει κινητό εδώ και καιρό. Έχει Instagram και TikTok, αλλά της αρέσει μόνο να παρακολουθεί. Δεν κάνει παρέα με τα αγόρια από το σχολείο. Μου λέει πως φέρονται απαίσια σ’ αυτή και τις φίλες της. Στο φροντιστήριο περνάει καλύτερα γιατί τα αγόρια από τα άλλα σχολεία δεν υψώνουν τη φωνή τους, δεν αγγίζουν, περιμένουν τη σειρά τους για να μιλήσουν, παίζουν βιντεοπαιχνίδια αλλά διαβάζουν και βιβλία και αυτά τα αγόρια της φαίνονται συμπαθητικά. Είδε τη σειρά μαζί με τους γονείς της. Βλέπουν πολλές σειρές μαζί και μετά συζητάνε. Μου είπε πως πρώτη φορά τους είδε τόσο ανήσυχους και πρώτη φορά της έκαναν τόσες ερωτήσεις. Μου είπε ακόμα πως αυτή ήξερε τι πάει να πει incel άντρας γιατί το είδε κάποια στιγμή στο Instagram και έψαξε και έμαθε κι ένιωσε κάπως καλά που η σειρά έμαθε αυτόν τον όρο και στους γονείς της. Σκοπεύει να την ξαναδεί με την καλύτερή της φίλη που έχει έναν αδερφό μεγαλύτερο και ίδιο με τα αγόρια της τάξης της.
Το “Adolescence” λοιπόν, είναι μια ακόμα σειρά, θα πει κανείς. Είναι όμως, μια σειρά που ένας γονιός μπορεί να μοιραστεί με το παιδί του, ένας εκπαιδευτικός με έναν μαθητή του, ένας φίλος με μία φίλη. Είναι μια σειρά που ψάχνει το πρόβλημα και ανοίγει μια τεράστια συζήτηση για να το βρει. Είναι μια σειρά που δίνει φωνή στους εφήβους. Στους εφήβους που παλεύουν μέσα στον διαδικτυακό κόσμο, ενώ δεν είναι έτοιμοι. Και δε φταίνε που δεν είναι. Γιατί ούτε οι ενήλικες είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν την απεραντοσύνη του διαδικτύου και πέφτουν συχνά σε παγίδες. Είναι μια σειρά που στήνει στον τοίχο την αδιαφορία και την εθελοτυφλία όσων κουνάνε το δάχτυλο. Είναι μια σειρά που ευτυχώς στη Μεγάλη Βρετανία θα προβληθεί και θα συζητηθεί. Κι ίσως καταφέρει κάτι. Γιατί είμαστε πίσω, συνεχίζουμε να μένουμε πίσω και να διαιωνίζουμε το πρόβλημα ενώ πια ξέρουμε τουλάχιστον πως το λένε.
