Ξέρατε ότι πάνω από το 10% του πληθυσμού θα εμφανίσει τουλάχιστον μία πέτρα στη διάρκεια της ζωής του;
Οι πέτρες στα νεφρά -ιατρικώς γνωστή και ως νεφρολιθίαση ή ουρολιθίαση- είναι στερεά συσσωματώματα που σχηματίζονται από μεταλλικά άλατα και κρυστάλλους στο ουροποιητικό σύστημα. Συνήθως δημιουργούνται στο εσωτερικό των νεφρών, αλλά μπορούν να εντοπιστούν και σε άλλα σημεία της ουροποιητικής οδού, όπως ο ουρητήρας, η ουροδόχος κύστη ή η ουρήθρα. Περισσότερο από το 10% του πληθυσμού θα εμφανίσει τουλάχιστον μία πέτρα στη διάρκεια της ζωής του. Οι άνδρες προσβάλλονται συχνότερα σε σύγκριση με τις γυναίκες, ενώ η πιθανότητα υποτροπής είναι υψηλή μέσα στα πρώτα πέντε χρόνια από το πρώτο επεισόδιο. Η πρόληψη, η σωστή διατροφή και η έγκαιρη παρακολούθηση μπορούν να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο.
Πώς προκαλούνται οι πέτρες στα νεφρά
Η δημιουργία λίθων στα νεφρά μπορεί να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, όπως ανεπαρκή πρόσληψη υγρών, διατροφή πλούσια σε νάτριο, ζωικές πρωτεΐνες και οξαλικά, παχυσαρκία, ορισμένες παθήσεις όπως υπερπαραθυρεοειδισμός ή ουρική αρθρίτιδα, κληρονομική προδιάθεση, καθώς και τη χρήση συγκεκριμένων φαρμάκων ή συμπληρωμάτων, όπως βιταμίνη C, ασβέστιο ή διουρητικά. Όταν τα ούρα έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε νερό και υψηλή συγκέντρωση σε άλατα, δημιουργούνται ευνοϊκές συνθήκες για τον σχηματισμό κρυστάλλων, οι οποίοι μπορεί να μεγαλώσουν και να εξελιχθούν σε πέτρες.
Ποια είναι τα συμπτώματα
Μια πέτρα στα νεφρά συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα μέχρι να μετακινηθεί μέσα στο νεφρό ή να περάσει σε έναν από τους ουρητήρες. Οι ουρητήρες είναι οι σωλήνες που συνδέουν τους νεφρούς και την ουροδόχο κύστη. Εάν όμως μια πέτρα στα νεφρά κολλήσει σε έναν από τους ουρητήρες, μπορεί να εμποδίσει τη ροή των ούρων και να προκαλέσει διόγκωση του νεφρού και σπασμό του ουρητήρα. Αυτό μπορεί να είναι πολύ επώδυνο. «Όταν ένας λίθος προκαλεί μερική ή πλήρη απόφραξη της ροής των ούρων, η απότομη αύξηση της πίεσης στο ουροποιητικό σύστημα οδηγεί σε έντονα συμπτώματα, με κυριότερο τον κολικό του νεφρού. Ο πόνος αυτός εντοπίζεται στην περιοχή των νεφρών και της πλάγιας κοιλιακής χώρας, παρουσιάζει εξάρσεις και υφέσεις, και συχνά συνοδεύεται από αιματουρία, συχνοουρία, διακοπτόμενη ούρηση, ναυτία, έμετο και πυρετό σε περίπτωση συνοδού λοίμωξης», εξηγεί ο κ. Κωνσταντίνος Παίδαρος Χειρουργός Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής στο MetropolitanHospital.
Άλλα συμπτώματα που μπορεί να προκληθούν από τις πέτρες στα νεφρά περιλαμβάνουν τα παρακάτω:
- Ροζ, κόκκινα ή καφέ ούρα.
- Θολά ή δύσοσμα ούρα.
- Διαρκής ανάγκη για ούρηση, ούρηση συχνότερα από το συνηθισμένο ή ούρηση σε μικρές ποσότητες.
- Αναστατωμένο στομάχι και εμετός.
- Πυρετός και ρίγη εάν υπάρχει λοίμωξη.
«Ωστόσο, δεν παρουσιάζουν όλοι οι ασθενείς τα τυπικά συμπτώματα του κολικού. Σε πολλές περιπτώσεις, η λιθίαση εντοπίζεται τυχαία κατά τη διάρκεια εξετάσεων για άλλες παθήσεις ή για προληπτικούς λόγους, ενώ σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να εξελιχθεί σημαντικά πριν ο ασθενής αναζητήσει ιατρική βοήθεια», επισημαίνει ο κ. Παίδαρος.
Πώς αντιμετωπίζονται οι πέτρες στα νεφρά
«Οι πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις έχουν φέρει επανάσταση στη θεραπεία της λιθίασης, παρέχοντας στους ουρολόγους σύγχρονα εργαλεία που επιτρέπουν την αντιμετώπιση ακόμη και των πιο δύσκολων περιπτώσεων με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο. Η δυσκολία συνήθως έγκειται στο μέγεθος και τη θέση των λίθων, καθώς και σε άλλα προβλήματα, όπως η λήψη αντιπηκτικών φαρμάκων», επισημαίνει.
Η πιο προηγμένη τεχνική αντιμετώπισης είναι η laser ενδοσκοπική λιθοτριψία, η οποία περιλαμβάνει, νέα εύκαμπτα και ημιάκαμπτα ουρητηροσκόπια, προηγμένα laser συστήματα, λαβίδες και ουρητηρικάstents. «Οι νέες αυτές τεχνικές επιτρέπουν στους ασθενείς να επιστρέψουν γρήγορα στις καθημερινές τους δραστηριότητες, συχνά ακόμη και την ίδια ημέρα, με ελάχιστη ταλαιπωρία», καταλήγει ο κ. Παίδαρος.
