Το παιδικό βιβλίο το αγαπώ πολύ. Από όταν κατάλαβα ότι μπορώ να βρίσκω σε αυτό την ησυχία για να ονειρεύομαι. Από όταν μπόρεσα να φέρω τις θάλασσες του Μεσαγρού και της Σουβάλας στο μπαλκόνι μου και να «παίζω με μια παρέα από ξυπόλυτα παιδιά, του 1936». Ακόμη και τώρα, κουβαλώ μαζί μου αυτά τα βιβλία, που έχουν μέσα τα «ορνιθοσκαλίσματά μου», βελάκια και πρόσωπα με χαμόγελα και ήλιους και λίγη άμμο και την χρονολογία 1995.

Με την ίδια προσμονή, συνεχίζω να στέκομαι μπροστά στα ράφια με τα παιδικά βιβλία. Κι άλλες ιστορίες, κι άλλοι ήρωες, κι άλλες εικόνες. Μια ανθρωπένια γάτα περπατάει με στιλ, κοίτα, ένα αεικίνητο παιδί με ένα γυαλιστερό τσουλούφι, ένα δάσος ανίκητο, ένας λύκος από άλλον πλανήτη, μια πόλη από πολύχρωμα σπίτια, που σιχαίνεται τον πόλεμο. Πολλές φορές, διαβάζω τις ιστορίες δυνατά. Χάνομαι στις εικόνες. Αγγίζω έναν άλλον ρεαλισμό, που μου είναι απαραίτητος.

Με αφορμή, λοιπόν, την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου, θέλησα να μιλήσω με τέσσερις εικονογράφους, που εκτιμώ βαθιά και που το πενάκι τους μπορεί να ζωγραφίσει ακόμη «και τη μυρωδιά από το ζεστό ψωμί». Τις ακούμε:

Μυρτώ Δεληβοριά

Το παιδικό βιβλίο είναι το δωμάτιό σου, όταν ξυπνάς που είναι γεμάτο μικροσκοπικά πλασματάκια, που μιλούν μια άγνωστη γλώσσα, που παραδόξως καταλαβαίνεις. Είναι ο κήπος σου με τα λουλούδια από παστέλ, που μέσα του θα ακούσεις το τραγούδι της φάλαινας. Είναι η θάλασσα που θα συναντήσεις το ελάφι με τα μεγάλα μάτια και θα κοιταχτείτε για ένα ολόκληρο λεπτό. Είναι το μπλε δάσος, που θα κοιμηθείς στην αγκαλιά μιας αρκούδας. Είναι το βουνό που θα σε ανεβάσει στο πιο ψηλό σημείο του για ν’ ακούσεις στον ουρανό τα πουλιά, που παίζουν χαλασμένο τηλέφωνο. Είναι η ξύλινη πόρτα, που, όταν τη διασχίσεις μέσα σε ένα χάρτινο καραβάκι, θα βρεθείς στα γενέθλια σου. Είναι εκεί, που θέλω να κάνω τις βόλτες μου με τα πρόσωπα που αγαπώ.

*

Άρτεμις Πρόβου

Δεν είναι τυχαίο ότι, όταν χρειαζόμαστε δύναμη, έμπνευση και σύνδεση, γυρνάμε στα παιδικά μας χρόνια και σε όλα αυτά που δημιούργησαν τον κόσμο, τις αξίες και τον πυρήνα της προσωπικότητάς μας. Πολύ μεγάλο ρόλο στη δημιουργία αυτού του κόσμου, νομίζω πως παίζουν τα βιβλία, που πέφτουν στα χέρια μας, όταν είμαστε παιδιά και πολλές φορές, χωρίς να το συνειδητοποιούμε, γυρνάμε πίσω στους χαρακτήρες τους για να πάρουμε κουράγιο, να γελάσουμε και να κλάψουμε, να νιώσουμε ασφάλεια. Έχουμε μπει στα παπούτσια πάρα, μα πάρα πολλών πλασμάτων κι αυτό συνήθως μας κάνει να μεγαλώνουμε βλέποντας τον κόσμο με περισσότερη αγάπη. Κάτι που χρειαζόμαστε κάθε μέρα πιο πολύ.

*

Λία Φωτιάδου

Η Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου είναι μια υπενθύμιση της μαγείας, που κρύβεται στις σελίδες των βιβλίων, της δύναμής τους και του ρόλου τους στη διαμόρφωση γενεών. Τα παιδικά βιβλία δεν είναι απλώς σελίδες με λέξεις και εικόνες – είναι οι πρώτες γέφυρες προς τη φαντασία, τη γνώση και τη συναισθηματική ανάπτυξη. Μας βοηθούν να κατανοήσουμε τον κόσμο, να καλλιεργήσουμε την ενσυναίσθηση και να βρούμε τον εαυτό μας μέσα στις ιστορίες των άλλων. Κάθε ιστορία είναι ένα μικρό παράθυρο στη φαντασία, στην κατανόηση και στην αγάπη για τον κόσμο. Για μένα, η 2η Απριλίου είναι ακόμα πιο ξεχωριστή, αφού γιορτάζουμε και τα γενέθλια της μικρής μου κόρης— μια υπέροχη σύμπτωση που με κάνει να νιώθω ακόμη πιο βαθιά τη σημασία των παιδικών βιβλίων στη ζωή μας. Είναι αυτά που μας δένουν, που γεννούν αναμνήσεις και που κρατούν την παιδική ματιά ζωντανή, όσο κι αν μεγαλώνουμε.

*

Αριάδνη Μητρέλη-Μασμανίδη

Το παιδικό βιβλίο είναι ένα ταξίδι. Ένα ταξίδι εικόνων και συναισθημάτων. Είναι ένα βίωμα. Το βίωμα του δημιουργού, το οποίο ο αναγνώστης – παρατηρητής κάνει δικό του βίωμα. Ζει, εκείνη την στιγμή, στον κόσμο του δημιουργού. Για μένα, είναι μια σχέση προσωπική, αυτή του βιβλίου και του αναγνώστη. Θα υπάρξει ταύτιση με τον ήρωα; Το παιδικό βιβλίο πάντα σε ταξιδεύει σε έναν κόσμο φαντασίας, σε έναν κόσμο μοναδικό.

Το λαϊκό παραμύθι, επίσης, ως σημαντικό είδος της προφορικής λαϊκής λογοτεχνίας, το θεωρώ πυξίδα για την ανάπτυξη του συναισθηματικού κόσμου των παιδιών. Καθώς μεταφέρει, από γενιά σε γενιά, παραδόσεις, έθιμα, δυσκολίες και συνήθειες, ενώ μας φέρνει πιο κοντά στις ρίζες, το χώμα, την αρχή των πραγμάτων, τη φύση, τη ζωή στην ύπαιθρο. Χρειαζόμαστε την ιστορία για να νιώσουμε ασφάλεια, να συνδεθούμε με τον αφηγητή, να αφουγκραστούμε και, πολλές φορές, να αρχίσουμε μια συζήτηση.

Ως εικονογράφος, προσπαθώ να αποδίδω στο χαρτί το συναίσθημά μου, όπως το βιώνω, όσο διαβάζω την ιστορία. Πώς ένιωσα εκείνη τη δεδομένη στιγμή, που κάποιος μού τη διηγήθηκε; Και μέσα από μια διαδικασία δημιουργική, προκύπτουν οι εικόνες ολοζώντανες. Εικονογραφώ πάντα την ιστορία, που μιλάει στην ψυχή μου. Τότε είναι που εμπνέομαι, νιώθω, προχωρώντας έτσι σε μια εικονογραφική έκφραση, που με ικανοποιεί.

*

Θα έχουμε πάντα τα παιδικά βιβλία. Αξίωμα.