Όταν μιλάμε για άνοια, το πρώτο που μας έρχεται στο μυαλό είναι η σύγχυση και η απώλεια μνήμης. Ωστόσο, μια νέα μελέτη υποδεικνύει ότι υπάρχει και ένας λιγότερο προφανής παράγοντας κινδύνου: οι διακυμάνσεις στα επίπεδα της χοληστερόλης.
Μέχρι τώρα έχουμε συνδέσει την υψηλή χοληστερόλη με αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα. Μία νέα έρευνα όμως υποδεικνύει σύνδεση των μεγάλων αυξομειώσεων στις τιμές της χοληστερόλης με αυξημένο κίνδυνο για άνοια. Τα προκαταρτικά αποτελέσματα αυτής της έρευνας παρουσιάστηκαν πρόσφατα στις Επιστημονικές Συνόδους της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και, παρότι η σχέση μεταξύ χοληστερόλης και εγκεφαλικής λειτουργίας δεν είναι προφανής, οι ειδικοί «βλέπουν» συσχέτιση.
Τι έδειξε η έρευνα
Η μελέτη ανέλυσε δεδομένα από σχεδόν 10.000 άτομα που συμμετείχαν σε μια τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή, η οποία εξέταζε την επίδραση της χαμηλής δόσης ασπιρίνης στη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων σε ενήλικες από την Αυστραλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Κατά τη διάρκεια της έρευνας, περίπου το ένα τρίτο των συμμετεχόντων έπαιρνε φάρμακα για τη μείωση της χοληστερόλης, αλλά κανείς δεν ξεκίνησε ή διέκοψε τη θεραπεία του κατά τη διάρκεια της μελέτης. Κατά την τακτική ανάλυση των δεδομένων, σε περίοδο έξι ετών, 509 άτομα διαγνώστηκαν με άνοια, ενώ 1.760 εμφάνισαν γνωστική έκπτωση χωρίς διάγνωση άνοιας, στοιχεία που έκαναν τους ερευνητές να βάλουν στην έρευνά τους και αυτή τη μέτρηση.
Το εντυπωσιακό τους εύρημα ήταν πως όσοι είχαν μεγάλες διακυμάνσεις στα επίπεδα χοληστερόλης τους, αντιμετώπιζαν 60% υψηλότερο κίνδυνο άνοιας και 23% μεγαλύτερο κίνδυνο γνωστικής έκπτωσης, σε σύγκριση με όσους είχαν σταθερά επίπεδα χοληστερόλης.
Πώς συνδέεται η χοληστερόλη με την άνοια;
Σύμφωνα με τον αμερικανικό φορέα Ινστιτούτο Γήρανσης (NIA), τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης ορισμένων τύπων άνοιας, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ και η αγγειακή άνοια, η δεύτερη συχνότερη μορφή άνοιας μετά το Αλτσχάιμερ. Ωστόσο, ο μηχανισμός αυτής της σχέσης δεν είναι ακόμα πλήρως κατανοητός, δεδομένου ότι η χοληστερόλη δεν εισέρχεται απευθείας στον εγκέφαλο.
Αναζητώντας τον πιθανό συσχετισμό, ο Αμερικανός νευρολόγος Clifford Segil επισημαίνει ότι η υψηλή χοληστερόλη αποτελεί παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφαλικού επεισοδίου. Η αγγειακή άνοια, συγκεκριμένα, προκαλείται από επαναλαμβανόμενα μικρά εγκεφαλικά επεισόδια, τα οποία μπορεί να σχετίζονται με μεγάλες διακυμάνσεις της χοληστερόλης. Έτσι, οι αυξομειώσεις στα επίπεδα χοληστερόλης μπορεί να συνεπάγονται αυξομειώσεις και στον κίνδυνο εγκεφαλικού, με αποτέλεσμα να αυξάνεται και ο κίνδυνος άνοιας.
Τι εννοούμε μιλώντας για κυμαινόμενα επίπεδα χοληστερόλης;
Όταν μιλάμε για κυμαινόμενα επίπεδα χοληστερόλης, αναφερόμαστε σε μεγάλες διαφορές στις μετρήσεις της μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, για παράδειγμα από χρόνο σε χρόνο.Ο καρδιολόγος Sean R. Mendez επισημαίνει ότι, αν και δεν είναι πάντα ξεκάθαρο γιατί συμβαίνει αυτό, συνήθως οφείλεται σε αλλαγές στον τρόπο ζωής ή σε υποκείμενες παθήσεις. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Dr. Segil, οι αυξομειώσεις της χοληστερόλης είναι σπάνιες σε άτομα που δεν λαμβάνουν φάρμακα για τη ρύθμισή της.
Πώς μπορούμε να βελτιώσουμε τα επίπεδα της χοληστερόλης μας;
Τα επίπεδα της χοληστερόλης επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες, όπως η διατροφή, η ηλικία και η κληρονομικότητα. Αν και δεν μπορούμε να αλλάξουμε τη γενετική μας προδιάθεση ή την ηλικία μας, μπορούμε να υιοθετήσουμε συνήθειες που βοηθούν στη διαχείριση της χοληστερόλης και, κατά συνέπεια, στη μείωση του κινδύνου άνοιας.
Οι συστάσεις της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας δεν διαφέρουν από αυτές που θα μπορούσε να μας προτείνει ο καρδιολόγος μας, αξίζει όμως να τις βάλουμε σε προτεραιότητα, όχι μόνο για τον έλεγχο της χοληστερόλης αλλά και συνολικό όφελος στην υγεία μας.
Υγιεινή διατροφή: Επιλέγουμε τροφές «φιλικές» προς την καρδιά, όπως ποικιλία φρούτων και λαχανικών, δημητριακά ολικής άλεσης, άπαχο κρέας, λιπαρά ψάρια και φυτικές πηγές πρωτεΐνης.
Φυσική δραστηριότητα: Στοχεύουμε σε τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας έντασης αερόβιας άσκησης την εβδομάδα, όπως είναι άλλωστε και οι σχετικές συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Διατήρηση υγιούς βάρους: Η παχυσαρκία σχετίζεται με αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης και καρδιαγγειακούς κινδύνους.
Αποφυγή καπνίσματος: Το κάπνισμα επηρεάζει τα επίπεδα χοληστερόλης και αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Με όλα αυτά μειώνουμε τον κίνδυνο για άνοια;
Αυτό πιθανότατα δεν μπορεί να το απαντήσει κανείς ακόμη. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη έρευνα που αναφέραμε, οι μεγάλες διακυμάνσεις στα επίπεδα χοληστερόλης μπορεί να αποτελούν έναν ακόμα παράγοντα κινδύνου για άνοια, ενισχύοντας τη σημασία της διατήρησής τους σε σταθερά επίπεδα. Αν και χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να κατανοήσουμε πλήρως αυτή τη σύνδεση, η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής μπορεί να συμβάλει σημαντικά τόσο στην καρδιακή όσο και στη νοητική μας υγεία. Και σίγουρα δεν είναι δύσκολο να κάνουμε αυτήν την αλλαγή!
