Περίπου ένας στους τρεις καρκίνους στις γυναίκες αφορά στον μαστό. Η έγκαιρη διάγνωση είναι το ένα μας «όπλο» και η πρόληψη είναι το δεύτερο.

Σύμφωνα με τον αμερικανικό φορέα για τον καρκίνο, American Cancer Society, ένας στους τρεις καρκίνους σε γυναίκες εντοπίζεται στον μαστό. Η έγκυρη ενημέρωση, η έγκαιρη διάγνωση και όλες οι καλές συνήθειες που μπορεί να συμβάλλουν στην πρόληψη, αποτελούν το τρίπτυχο που είναι σημαντικό να γνωρίζει και να ακολουθεί κάθε γυναίκα.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο από καρκίνο του μαστού

Το φύλο είναι ένας βασικός παράγοντας κινδύνου καθώς μόλις ένα ποσοστό 0,5-1% των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού αφορά σε άντρες. Όπως δείχνουν τα μέχρι στιγμής δεδομένα, ο καρκίνος αυτός σχετίζεται με τα αυξημένα μαστικά κύτταρα και την επίδραση των γυναικείων αναπαραγωγικών ορμονών, των οιστρογόνων και της προγεστερόνης.

Η ηλικία αποτελεί επίσης παράγοντα κινδύνου καθώς αυτός ο τύπος καρκίνου είναι συχνότερος στις γυναίκες άνω των 45 ετών, παρότι δεν είναι σπάνιο να παρουσιαστεί και σε νεότερες.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου μπορεί να περιλαμβάνουν τα παρακάτω:

• Προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό νοσημάτων του μαστού, καρκίνου του μαστού ή των ωοθηκών

• Θετικό γονίδιο BRCA

• Πυκνό μαστικό ιστό

• Έναρξη έμμηνου ρύσης πριν τα 12 έτη

• Τοκετό για πρώτη φορά μετά τα 30 έτη ή μη απόκτηση παιδιών (ατοκία)

• Λήψη αντισυλληπτικών

• Λήψη θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης

Η σημασία του προληπτικού ελέγχου

Ο προληπτικός έλεγχος μαστού περιλαμβάνει μαστογραφία για τις γυναίκες μετά τα 40 -ή νωρίτερα εάν το κρίνει ο γιατρός μας-, υπέρηχο μαστών και ψηλάφηση. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειάζονται συμπληρωματικά μαγνητική τομογραφία μαστών και γονιδιακός έλεγχος ώστε να προσδιοριστεί εάν έχουμε το γονίδιο BRCA, το οποίο αυξάνει τον κίνδυνο.

Να σημειώσουμε πως παρότι οι εξετάσεις αυτές μπορεί να συμβάλλουν στον έγκαιρο εντοπισμό του καρκίνου του μαστού, υπάρχουν κάποια πιθανά μειονεκτήματα. Για παράδειγμα, υπάρχει ο κίνδυνος για μη απαραίτητες επεμβατικές εξετάσεις όταν η εξέταση εντοπίζει κάτι που αρχικά μοιάζει με καρκίνο ενώ τελικά δεν είναι.

Αλλαγές στον τρόπο ζωής

Οι καθημερινές μας συνήθειες επηρεάζουν την υγεία και τις πιθανότητες για νοσήματα όπως ο καρκίνος. Τι μπορούμε να αλλάξουμε ως μέτρο πρόληψης;

Αύξηση της φυσικής δραστηριότητας: Μελέτη του 2022 υποδεικνύει ότι η τακτική άσκηση μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού, ειδικά σε παχύσαρκες ή μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Η American Cancer Society προτείνει τουλάχιστον 150-300 λεπτά μέτριας έντασης άσκησης την εβδομάδα.

Περιορισμό στην κατανάλωση αλκοόλ: Οι ειδικοί συμβουλεύουν τις γυναίκες να μην καταναλώνουν πάνω από ένα ποτήρι αλκοόλ την ημέρα, ωστόσο ακόμη και μικρότερες ποσότητες έχουν συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού. Έτσι, εάν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου, μπορεί να βοηθήσει να κόψετε εντελώς το αλκοόλ.

Φάρμακα μόνο με συμβουλή γιατρού: Ορισμένα φάρμακα, όπως η διεθυστιλβεστερόλη (ένα είδος μη στεροειδούς οιστρογόνου), τα αντισυλληπτικά και η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης έχουν συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού. Εάν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου, συζητήστε το με τον γιατρό σας ώστε να ζυγίσει το όφελος σε σύγκριση με τον πιθανό κίνδυνο.

Καλύτερη διατροφή: Παρότι ο συσχετισμός ανάμεσα στη διατροφή και τον καρκίνο είναι αμφιλεγόμενος, κάποιες μελέτες υποδεικνύουν ότι η αυξημένη κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και γαλακτοκομικών προϊόντων με την παράλληλη μείωση του επεξεργασμένου και κόκκινου κρέατος μπορεί να συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου για καρκίνο του μαστού. Άλλες τροφές που συστήνεται να αποφεύγονται είναι οι επεξεργασμένες τροφές με μεγάλη περιεκτικότητα σε λιπαρά, νάτριο και ζάχαρη.

Αποφυγή του καπνίσματος: Τα τσιγάρα περιέχουν γνωστές καρκινογόνες ουσίες που μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα για μεταλλάξεις στον ιστό του μαστού.

Διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους: Η παχυσαρκία έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού, ειδικά σε γυναίκες στην εμμηνόπαυση. Οι διατροφικές αλλαγές και η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας μπορεί να βοηθήσουν στον έλεγχο του βάρους, ενώ ο γιατρός ή ο διαιτολόγος σας μπορούν να εξασφαλίσουν ότι θα ακολουθήσετε ένα υγιεινό και προσαρμοσμένο στις ανάγκες σας πρόγραμμα διατροφής.

Ένα τελευταίο στοιχείο που πρέπει να θυμόμαστε

Ο καρκίνος του μαστού είναι μια μορφή καρκίνου που έχουμε τα μέσα να διαγνωστεί έγκαιρα, προσφέροντάς μας σχεδόν 99% πιθανότητες πλήρους ίασης. Γι’ αυτό, οι προληπτικές εξετάσεις, σύμφωνα με τις εξατομικευμένες συστάσεις του γιατρού μας, είναι ένα πολύ σημαντικό ραντεβού για όλες εμάς τις γυναίκες που θα πρέπει να έχει προτεραιότητα στην ατζέντα μας!