Μια καθηγήτρια Λογοτεχνίας σε ένα δημόσιο και κατ’ επέκταση πολυπολιτισμικό λύκειο έχει φτάσει στα όρια της. Παρενοχλείται καθημερινά από τους μαθητές της είτε λεκτικά είτε σωματικά και είναι εξουθενωμένη ψυχικά. Ο τοίχος που υπάρχει ανάμεσα τους είναι θεόρατος και υπεύθυνος για την έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ τους. Ένα ακόμα πρωί, μια ακόμα πρώτη ώρα στην τάξη, ένα περιστατικό θα αντιστρέψει τον θύτη και τα θύματα και θα μας βάλει να αναρωτηθούμε αν η βία δικαιολογείται ως πράξη άμυνας και αντίστασης. Τι γίνεται όμως όταν γινόμαστε εμείς οι θύτες;

Όταν πρωτοδιάβασα την υπόθεση της παράστασης «Η μέρα της φούστας», πείστηκα να κλείσω το εισιτήριό μου, όμως την ίδια στιγμή αγχώθηκα. Έφηβοι, μετανάστες, μια σχολική τάξη, μάθημα θεάτρου. Όλα τα παραπάνω συνθέτουν ήδη έναν προβληματισμό: Ποιοι έφηβοι ενδιαφέρονται σήμερα για το θέατρο και τον πολιτισμό; Ειδικότερα, ποιοι έφηβοι μετανάστες ενδιαφέρονται για τον δυτικό πολιτισμό; Ήδη φαντάζομαι κινητά στα χέρια, βρισιές, χειρονομίες, βία, αδιαφορία, απελπισία… Ήδη φαντάζομαι μια καθηγήτρια εξουθενωμένη από την αδιαφορία των μαθητών της, εξαντλημένη και ταπεινωμένη μπροστά σε εφήβους που την έχουν κάνει να ξεχάσει το όραμά της.

Αυτό που δε φανταζόμουν διαβάζοντας για την παράσταση, ήταν ότι θα δω κάτι βίαιο και έντονο, που ωστόσο τελικά θα μου φαινόταν λογικό. Η Σόνια, η άψογη Θεοδώρα Τζήμου που δεν ξεφεύγει ούτε στιγμή από τον ρόλο της ταπεινωμένης εκπαιδευτικού που νομίζει πως θα σπάσει τον κύκλο της βίας αν γίνει και η ίδια θύτης και τους μιλήσει μονάχα στη γλώσσα που γνωρίζουν – τη βία, αναγκάζει τους εφήβους να βιώσουν και οι ίδιοι την εμπειρία του φόβου, του εγκλωβισμού και της υποταγής. Στόχος της είναι να τους κάνει να κατανοήσουν την έννοια του ρόλου, της ταυτότητας, της εξουσίας και της υποταγής, ώστε να τους βοηθήσει να βρουν κάποιον σκοπό στη ζωή τους μακριά από τη βία και τα στερεότυπα. Όμως όσο το προσπαθεί, τόσο περισσότερο απομακρύνεται από τον ρόλο της ως εκπαιδευτικός και ως άνθρωπος που θα έπρεπε να συμβάλλει θετικά στη διαμόρφωσή τους, σύμφωνα με το πώς ορίζεται το έργο των εκπαιδευτικών.

Η κατάσταση ξεφεύγει και ξεφεύγει από πολύ νωρίς. Η Σόνια με την εξουσία στα χέρια της πια, νομίζει πως τα καταφέρνει ή πως θα καταφέρει τελικά να εκπληρώσει τον ρόλο της και να συνεισφέρει έστω και ελάχιστα στις ζωές τους. Ξεχνάει όμως άθελά της από πού έρχονται αυτά τα παιδιά και τι συναντάνε κάθε φορά που αφήνουν την τάξη και επιστρέφουν στον δρόμο. Η βία φέρνει βία και ο κύκλος δεν κλείνει ποτέ. Όμως η σκηνή, έχει γεμίσει βιβλία και τα βιβλία είναι πάντα πιο ελπιδοφόρα από τα φτυσίματα και τις ευφάνταστες βρισιές που ακούμε με το που ξεκινάει το έργο.

Η δύναμη του θεάτρου και της τέχνης είναι μπροστά στα μάτια μας, αλλά μπροστά στα μάτια μας είναι και μια βία που δεν είναι καθόλου μακρινή, καθόλου «γαλλική». Ο Εντουάρ Μπαλαντίρ, πρωθυπουργός της Γαλλίας εν έτει 1995 είχε κληθεί να αντιμετωπίσει ένα φοβερό κύμα ενδοσχολικής βίας στη Γαλλία. Η κυβέρνησή του είχε παρουσιάσει μια σειρά σοβαρών μέτρων με τόνωση των σχολικών διαδικασιών, ενθάρρυνση της εντατικότερης μόρφωσης όλων των μαθητών της Γαλλίας – κυρίως των χαμηλότερων στρωμάτων – ακόμα και ίδρυση σταθμών όπου μαθητές προβληματικών οικογενειών θα μπορούσαν να διανυκτερεύουν σε ασφαλές περιβάλλον. Αρκεί να μιλήσουμε με κάποιον εκπαιδευτικό για να συνειδητοποιήσουμε ότι η κανονικότητα σε μια σχολική τάξη με εφήβους μπορεί να είναι βίαιη.

Δε χρειάζεται να είσαι εκπαιδευτικός για να ενδιαφερθείς. Η βία ανάμεσα στους εφήβους και με τόσους εφήβους θύτες είναι σε έξαρση και πρέπει να κάνουμε κάτι. Ας κάνουμε το πρώτο βήμα να τη συνειδητοποιήσουμε και ας προσπαθήσουμε να βρούμε έναν τρόπο, ενώ προβληματιζόμαστε με το εξής: Μπορεί χωρίς βία να εξευγενισθεί η βαναυσότητα του ανθρώπου;

Ταυτότητα της παράστασης

Σκηνοθεσία: Ζωή Χατζηαντωνίου

Σκηνογραφία: Ελίνα Λούκου

Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη

Μουσική: Γιώργος Μιζήθρας

Φώτα: Νίκος Βλασόπουλος

Βοηθός σκηνοθέτιδας: Ντίνα Ντεμπέμπε, Ελμίνα Νέου

Φωνητική διδασκαλία: Απόστολος Κίτσος

Βοηθός ενδυματολόγου: Παναγιώτης Ρενιέρης

Βοηθός σκηνογράφου: Ελένη Ζωγράφου

Φωτογραφίες: Άλεξ Κατ

Γραφίστας: Πασχάλης Ζέρβας

Παίζουν: Θεοδώρα Τζήμου στον ρόλο της Καθηγήτριας, Μαρία Αρζόγλου, Νατάσα Βλυσίδου, Βαγγέλης Παπαγιαννόπουλος, Θάνος Κόνιαρης, Στέργιος Μικρούτσικος, Τίτος Πινακάς, Πάνος Χατσατριάν.

Βασισμένο στο ομότιτλο έργο του Ζ.Π. Λίλιενφελντ

Τα αποσπάσματα των έργων που χρησιμοποιούνται στην παράσταση βασίζονται στις μεταφράσεις του Γιώργου Δεπάστα

Θέατρο «Δίπυλον» (Σαμουήλ Καλογήρου 2, Πλατεία Κουμουνδούρου).

Κλείστε τα εισιτήριά σας εδώ.