Συζητώντας με την ηθοποιό Μάρα Δαρμουσλή για τη γυμναστική και την τεράστια σημασία της στη ζωή μας, αμέσως κατάλαβα ότι απέναντί μου έχω έναν άνθρωπο, που έχει επιλέξει να ζει χωρίς να την αναχαιτίζει το παραμικρό, ενώ η «επίτευξη», ο «στόχος», η «προσήλωση», η «αποφασιστικότητα» και η «επιμονή» αθροίζονται αρμονικά, όπως συμβαίνει σε όλους όσοι δεν επαναπαύονται. «Θέλω ένα σώμα που να με ακολουθεί», μου είπε, επηρεάζοντάς με βαθιά. Μια πρόταση με εφτά λέξεις και το φορτίο μιας μεγάλης αλήθειας.

Τα πρώτα χρόνια

Έχω κάποιες βασικές θεωρίες όσον αφορά στην άσκηση, το σώμα και την υγεία. Θα ξεκινήσω, λοιπόν, λέγοντας ότι η πρώτη μου επαφή με τη γυμναστική ήταν, όταν ως παιδί είδα στην τηλεόραση στιγμιότυπα ολυμπιακών αγώνων και συγκεκριμένα σχετικά με γυμναστική εδάφους, «τις τούμπες στον αέρα», που λέμε. Μαθήτρια του Δημοτικού εγώ, στη Θεσσαλονίκη, ήθελα να μάθω πού κάνουν ανάλογα πράγματα, στην πόλη. Ήθελα, με κάθε τρόπο, να τα κάνω κι εγώ. Ξεκινώντας, θυμάμαι είχε προσπαθήσει η μαμά μου να με ντύσει κι ανάλογα, με κορμάκι μωβ, άσπρο καλσόν, φορούσα και τα γυαλάκια μου. Όταν όμως με είδα στον καθρέφτη ήμουν ένα «βατραχάκι»: με πολύ αδύνατα πόδια, με μια κοιλίτσα (λόγω της ανάπτυξης). Δε μου άρεσε αυτό που έβλεπα και δεν ήθελα να το ξαναδώ. Αυτή ήταν η πρώτη μου επαφή με τη γυμναστική. Όσον αφορά στο θέμα της προπόνησης: από τότε δυστυχώς ακόμη και σε μια τόσο μικρή κοινωνία, όπως η Θεσσαλονίκη –γιατί είναι μικρή κοινωνία και ειδικά στο θέμα του αθλητισμού, όπως και η Αθήνα- (δεν ακολουθούμε δυστυχώς τα ευρωπαϊκά στάνταρς), ασχολούνταν πιο πολύ με το αγωνιστικό επίπεδο και δεν ασχολήθηκαν ποτέ μαζί μου. Οπότε λίγο να προσπαθείς, λίγο να τα κάνεις μόνη σου επί ματαίω, δεν καταλαβαίνεις αν κάνεις πρόοδο. Δεν υπάρχουν τα κίνητρα, δεν έχεις κάποιον να σου λέει «μπράβο, προχώρα». Έτσι, πολύ γρήγορα, τη συγκεκριμένη γυμναστική την εγκατέλειψα. Είχα και την τάση να ψηλώνω, ενώ προτιμούσαν τα πιο μικρόσωμα κορίτσια. Λόγω του ύψους μου, είπα να ασχοληθώ με το μπάσκετ. Πήγα στο μπάσκετ, αλλά είδα ότι εκεί «έπαιζαν ξύλο». Με έβαζαν κάτω από τη ρακέτα κι έπαιζαν κανονικό ξύλο. Και δεν ήταν τεχνική αυτό. Ήταν κάτι άλλο.

Από τις πολεμικές τέχνες στη Σχολή Θεάτρου

Στις πολεμικές τέχνες, με τις οποίες ασχολήθηκα στη συνέχεια, υπάρχει μια εντιμότητα. Υπάρχουν κανόνες, υπάρχουν χτυπήματα, ξέρουμε, εκ των προτέρων, τι κάνουμε. Το άλλο, που βίωνα στο μπάσκετ, ήταν άτυπο. Αυτό το λέω και για τους γονείς, που έχουν παιδιά που ασχολούνται με τα μαχητικά σπορ και φοβούνται: αυτά τα σπορ είναι πιο καθαρά από άλλα ομαδικά, που καταλήγουν τελικά να είναι οπαδικά.

Από τις πολεμικές τέχνες βρέθηκα, μετά από καιρό, και στη Σχολή Θεάτρου. Εκεί, είχα και την πρώτη επαφή με το τρίπτυχο γυμναστική – κίνηση – τέχνη ως μορφή έκφρασης. Επικοινώνησε, επί της ουσίας, το σώμα με το πνεύμα. Σε μία από τις πρώτες θεατρικές μου συμμετοχές, στη «Γυναίκα με τα μαύρα», έπαιζα σε ένα θέατρο, που, στη διπλανή αίθουσα, όσο ντυνόμουν κι έκανα ζέσταμα, είχε προπονήσεις η ομάδα «κι όµΩς κινείται». Ξεκίνησε αμέσως ένας έρωτας μεγάλος με τον σύγχρονο χορό και τα ακροβατικά. Κι ακόμη και τώρα κάνω μαζί τους προπονήσεις. Είμαι από τις πιο παλιές στην ομάδα αυτή.

«Μέχρι πού μπορώ να φτάσω»

Πάντοτε ήμουν του «μέχρι πού μπορώ να φτάσω». Όχι μόνο σωματικά, αλλά με όλες μου τις ιδιότητες. Ήθελα να προκαλώ τον εαυτό μου. Το σώμα είναι η πρώτη και η πιο εύκολη άσκηση. Μέσα από την τέχνη, δοκιμάζεσαι επίσης: μέχρι πού μπορεί να φτάσει η φωνή; Μέχρι πού μπορούν να «παντρευτούν» όλα τα πράγματα μαζί; Ο ηθοποιός είναι ένα πολύ-εργαλείο.

Μέσω της άσκησης, βλέπεις δρόμους, βλέπεις ανάγκες. Ο καθένας ξέρει πού ανταποκρίνεται το σώμα του και πού δυσκολεύεται. Και σε οτιδήποτε σε δυσκολεύει στην ζωή σου, υπάρχουν δύο επιλογές. Ή το βλέπεις ως «τοίχο» και σταματάς είτε προσπαθείς περισσότερο για να το υπερπηδήσεις. Άρα πρέπει να δουλέψεις περισσότερο σε αυτό.

Στη λογική ότι αυτά τα εμπόδια είναι εναύσματα για να μάθουμε κάτι άλλο, για να εξελιχθούμε, προχώρησα και στην ενόργανη για να φτιάξω τις γραμμές μου. Γιατί τα ακροβατικά τα «πάντρεψα» μέσα στην τέχνη μου. Αυτό που λέω και σε γυναίκες που κάνουμε μαζί προπόνηση και είναι στην ηλικία μου είναι να μην ξεχνούν και τι δουλειά κάνει ο καθένας. Όσον αφορά σε εμένα, είναι κομμάτι της δουλειάς μου να κινούμαι.

Η άσκηση ως ψυχοθεραπεία

Προσπαθώ να κάνω το «πάντρεμα» μεταξύ του τι συμβαίνει στη Μάρα και τι λένε οι επιστήμονες γι’ αυτό.  Οι επιστημονικές μελέτες έχουν μια βαρύτητα, αλλά έχουν και την ελαφρότητα να αλλάζουν, κατά καιρούς, γιατί έρχεται μια άλλη έρευνα, που ανατρέπει την προηγούμενη και προσπαθείς έτσι κάπου να βρεις τη χρυσή τομή σε όλο αυτό.

Υπάρχουν, όπως και με τις διατροφικές συνήθειες, στο τι μας αρέσει να διαβάζουμε, τι ταινίες μας αρέσει να βλέπουμε, υπάρχει, λοιπόν, μια ποικιλία, μια προσφορά. Η άσκηση για μένα είναι και ψυχοθεραπεία: χαλαρώνει σώμα και πνεύμα. Είναι πολύτιμο να κάνουμε κάτι, στο οποίο δεν χρειάζεται να κοιτάμε το ρολόι μας. Αν λες «πόση ώρα έχω ακόμη;» κάτι δεν κάνεις καλά. Σημασία έχει να περνάς καλά σε αυτό που κάνεις. Είτε είναι ενόργανη γυμναστική είτε ποντιακοί χοροί: το σημαντικό είναι ό,τι γεμίζει και ευχαριστεί τον καθένα. Υπάρχουν πολλές μόδες και κάποια πράγματα είναι επικίνδυνα. Ειδικά, αν δεν έχεις αθληθεί. Υπάρχει ημιμάθεια σαφώς. Εκεί χρειάζεται μια παραπάνω προσοχή. Γιατί δυστυχώς ένας τραυματισμός θα σε ταλαιπωρήσει πιο πολύ απ’ ό,τι, αν ήσουν στην εφηβεία. Ως έφηβος λες «δε μ’ αγγίζει τίποτα».

Το σώμα ως ένα σύνθετο φαινόμενο παρατήρησης

Έχω δει ακόμη και τώρα στα 40+ να αλλάζει το σώμα μου με αυτό που κάνω. Ακόμη παράγει μυϊκό ιστό. Είναι και γονίδιο, αλλά έχει να κάνει και με τα ερεθίσματα. Χαρά και ευεξία. Αυτό πετυχαίνεις με την άσκηση. Βάζεις προτεραιότητες και λες αυτό με κάνει χαρούμενο. Πλέον, έτσι όπως έχει γίνει η σύγχρονη ζωή, λίγα πράγματα μας κάνουν χαρούμενους.

Να εξελίσσεσαι, να μην σταματάς, να μαθαίνεις

Τι θεωρεί ο καθένας γήρανση; Είναι υποκειμενικό και αυτό. Έχουμε καταλήξει να μας νοιάζει πιο πολύ το «φαίνεσθαι» παρά το «είναι». Εγώ θέλω ένα σώμα που να με ακολουθεί. Με ρωτούν γιατί άφησα νωρίς το μόντελινγκ. Το άφησα, λοιπόν, γιατί το σώμα μου δεν ακολουθούσε τις επιθυμίες μου. Δε με ακολουθούσε στη λαχτάρα, που έχω για ζωή. Θέλω να ζω και να κάνω πράγματα. Το σώμα μου ήταν αδύναμο. Αδυνατούσε να ακολουθήσει τα «θέλω» μου, που ήταν πιο ισχυρά. Όταν μπορείς και κάνεις πράγματα, νιώθεις ότι δεν γερνάς ποτέ. Όταν, προκαλώντας τον εαυτό σου, λες «μέχρι πού μπορώ να φτάσω». Σαν παιδί. Να εξελίσσεσαι, να μην σταματάς, να μαθαίνεις.

Το δικό μου «ναρκωτικό» είναι η γυμναστική

Η άσκηση είναι κομμάτι της δουλειάς μου. Ίσως, ενίοτε ο βαθμός, με τον οποίο ασχολούμαι, να είναι λίγο υπερβολικός για μια γυναίκα που πρέπει να εργάζεται, να φροντίζει το σπίτι της, αν έχει οικογένεια, να φροντίζει και την οικογένεια, αν έχει και σκύλο και τον σκύλο, γιατί κι αυτός θέλει την φροντίδα του. Δεν είναι εύκολο. Γυρίζω σπίτι και θέλω μια ώρα να ξεκουραστώ. Δεν μπορώ κατευθείαν να κάνω πράγματα. Μπορεί μια μέρα να πονάω στη μέση, από υπερβολικό ζήλο. Δεν είναι όλα εύκολα γιατί είμαστε και γυναίκες. Έχουμε ορμόνες κι έχουμε και ακεφιές και δικαίωμα σε αυτές τις ακεφιές. Μέσα σε αυτό, υπάρχει και ο εθισμός. Το δικό μου «ναρκωτικό» είναι η γυμναστική. Δεν αντέχω να περνάει μια μέρα και να μην έχω γυμναστεί. Δίνω μόνο μια Κυριακή ρεπό στον εαυτό μου, που λέω ότι «οκ, αυτό το κορμί πρέπει και να ξεκουραστεί».

Φωτογραφίες: Δημήτρης Μαργαρίτης
Πορτρέτα: Νίκος Ζαχαρόπουλος