Η σημασία του θεάτρου για τη Βασιλική Διαλυνά και ο διάλογος που θεατρικές παραστάσεις, όπως τα «Ανεξάρτητα κράτη» και το «Είστε και φαίνεστε» ανοίγουν με το κοινό τους, είναι βαθιάς σημασίας. Παραστάσεις που το κοινό αντιδρά σε σύμπραξη με τους ηθοποιούς στη σκηνή, παραστάσεις που βάζουν παιδιά και γονείς σε θέσεις θύματος ή θύτη, παραστάσεις που κρίνουν τη συγκάλυψη είτε όταν αυτή γίνεται σε κρατικό επίπεδο είτε σε μία μικρή σχολική μονάδα, παραστάσεις που κάθε ένας από εμάς βρίσκει κάτι από τον εαυτό του μέσα σε αυτές. Τέτοιες παραστάσεις αγαπάει να κάνει η Βασιλική Διαλυνά, παραστάσεις ωδή στην ελπίδα ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν.
Ποια είναι η πρώτη σας ανάμνηση από το θέατρο, αρχικά ως θεάτρια και ποια ως ηθοποιός πάνω στη σκηνή;
Δεν νομίζω να ήταν η πρώτη μου ανάμνηση ως θεάτρια αλλα σίγουρα ήταν η πρώτη που μου έκανε εντύπωση. Ήταν σε κάποια τάξη του δημοτικού, μας είχανε πάει σε μια παράσταση που αδυνατώ να θυμηθώ ποια ήταν. Ο συνοικιακός κινηματογράφος ήταν κατάμεστος από παιδιά και τους γονείς μας, είχε ωραία ζέστη, πολλά γέλια, πολλά χρώματα πάνω στη σκηνή, πολλά τραγούδια και θυμάμαι να ρωτάω τη μαμά ποια είναι εκείνη η μελαχροινή κυρία που τραγουδάει τόσο ωραία! Ήταν η Κατιάνα Μπαλανίκα…
Η προσωπική μου επαφή με τη σκηνή ήταν περίπου στα 12 μου όταν παρουσιάσαμε σε κοινό τη δουλειά μας στο εργαστήριο Παντομίμας που φοίτησα για 2 χρόνια.
Τι απολαμβάνετε περισσότερο από τη στιγμή που διαβάζετε το κείμενο μιας παράστασης για πρώτη φορά; Τις πρώτες πρόβες; Την πρεμιέρα; Την ομαδική δουλειά;
Κάθε στάδιο έχει την… χάρη του. Θα πω όμως πως η αναμονή για την πρώτη ανάγνωση ενός έργου με συναδέλφους που άλλους τους γνωρίζεις και με άλλους θα έρθεις σε επαφή για πρώτη φορά είναι η στιγμή που μου συμβαίνει μια ζεστή αγωνία και μου δημιουργεί γλυκειά προσμονή για την συνέχεια.
Συζητάμε συχνά πως οι θεατρικές σκηνές της Αθήνας προσφέρουν πλήθος ποιοτικών παραστάσεων και ένα μεγάλο μέρος αυτών είναι και sold out. Τι προσφέρει το θέατρο και μια καλή παράσταση στις μέρες μας, σε μέρες γεμάτες άσχημες ειδήσεις; Διέξοδο;
Ανάπαυλα. Ταύτιση. Φευγιό. Επικοινωνία.
Ποια στοιχεία έχει μια καλή παράσταση για εσάς;
Την καλή πρόθεση.
Αυτή τη θεατρική σαιζόν παίζετε στα «Ανεξάρτητα Κράτη», μια παράσταση που καταπιάνεται με τη διαφθορά, τον σεξισμό, με έννοιες που έχουν συνέπειες και θύματα το 1977. Στο 2025, πόσα έχουν αλλάξει;
Όχι πολλά. Η διαφορά είναι πως σήμερα γίνονται viral.
Το κείμενο της παράστασης είναι βαθιά μελετημένο και κάθε ένας προβληματισμός προσεγγίζεται στην ουσία του. Τι διάλογο ανοίγουν με το κοινό αυτοί οι προβληματισμοί;
Όταν στην παράσταση σηκώσαμε πανό για την σύλληψη του Ρωμανού για ένα δαχτυλικό αποτύπωμα σε μια πλαστική σακούλα και το κοινό χειροκροτούσε όρθιο, όταν παίξαμε σε ένα γεμάτο θέατρο την ημέρα που έγινε η συγκέντρωση για τα Τέμπη και το κοινό έβλεπε την «συγκάλυψη» επί σκηνής και αντιδρούσε, ο διάλογος είναι αυτός και είναι ήδη ανοιχτός.
Εσάς τι σας έμεινε όταν διαβάσατε το κείμενο της παράστασης για πρώτη φορά; Βρήκατε και στοιχεία του δικού σας χαρακτήρα στην ηρωίδα που ενσαρκώνετε ή τη βρήκατε απέναντί σας;
Δεν νομίζω πως έχω βρεθεί ποτέ «απέναντι» από μια ηρωίδα που υποδύομαι. Θεωρώ πως οι άνθρωποι δεν είμαστε ένα πράγμα μόνο. Διαφέρει πιθανώς η έκφραση και η διαχείριση του εγώ μας. Η συγκεκριμένη ηρωίδα, ο ρόλος της Βίκυς Πολέντα, της αστρολόγου σε μια από τις μεγαλύτερης εφημερίδας της εποχής, που βρέθηκε ίσως εκεί με μέσο τον μεγαλοδημοσιογράφο σύζυγό της, που μεγαλώνει τα παιδιά της σε περίοδο που το μεγάλωμα των παιδιών ήταν μάλλον αποκλειστική ευθύνη των γυναικών και φέρνει και εξτρά εισόδημα στο σπίτι, που τα κάνει όλα και συμφέρει αλλά δεν της επιτρέπεται να εμπλακεί στα πολιτικά -αυτά είναι για άντρες- γιατί έτσι είθισται ή και γιατί δεν την συμφέρει τελικά να εμπλακεί με τίποτε άλλο πέρα από αυτά που «πρέπει» να κάνει μια γυναίκα, είναι μια ηρωίδα με την οποία ταυτίζομαι σε πολλά σημεία της. Φέρω μέσα μου τις γυναίκες συγγενείς μου, τις γυναίκες άλλων εποχών που ζήσαμε μαζί, όλες τις γυναίκες που με φέρανε σήμερα εδώ. Δεν είμαι σαν τη Βίκυ Πολέντα αλλά έχω υπάρξει σαν κι εκείνη σε σημεία της και αναγνωρίζω σε μένα και σε άλλες αλλά και άλλους πολλά κοινά χαρακτηριστικά. Σε καμμία περίπτωση λοιπόν δεν την βρήκα απέναντί μου.
Δουλεύετε συχνά με τους ίδιους συναδέλφους ηθοποιούς, πέρυσι στην παράσταση «Κωλόκαιρος» και στην ομάδα Συντεχνία του Γέλιου από το 2019, αλλά οι κοινοί παρονομαστές σε όλα είναι ο Γιώργος Παλούμπης και ο Αντώνης Τσιοτσιόπουλος. Είναι πιο εύκολο, πιο απελευθερωτικό να δουλεύετε με ανθρώπους που γνωρίζετε και σας γνωρίζουν καλά;
Ναι, θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί κάτι τέτοιο. Πάντως θεωρώ πως είναι θέμα ιδιοσυγκρασίας. Θέλω να πω πως σε ότι αφορά τη δουλειά έχω πάντα μια συστολή ακόμα και με συναδέλφους που συνεργάζομαι χρόνια. Είναι όντως πιο εύκολο και πιο απελευθερωτικό όταν υπάρχουν κοινοί κώδικες και με ένα απλό νεύμα αναγνωρίζεις τι ακριβώς θέλει ο άλλος να σου πει και αντίστοιχα εκείνος σε εσένα. Όπως θεωρώ πως και το αντίθετο, το να προσπαθείς να αποκωδικοποιήσεις δηλαδή τον επικοινωνιακό κώδικα ενός νέου συνεργάτη, σε αυτή τη δουλειά, στη δουλειά μας, έχει μια πρόκληση που με ιντριγκάρει.
Όσον αφορά στην ομάδα Συντεχνία του Γέλιου, η παράσταση που παίζετε αυτή τη σαιζόν είναι το «Είστε και φαίνεστε» με κεντρικούς πυρήνες τον σχολικό εκφοβισμό και το σχολικό άγχος. Είναι μια παράσταση για παιδιά, αλλά και για γονείς που προσπαθούν και ακούνε τα παιδιά τους. Πόσο σημαντικό είναι λοιπόν το παιδικό θέατρο για εσάς και για όλους μας;
Πόσο σημαντικό είναι να βλέπουν σήμερα τα παιδιά παραστάσεις με δράκους και πριγκίπισσες, βατράχια που τα φιλάς και μεταμορφώνονται σε υψηλόβαθμους κυρίους για να έρθουν να σε σώσουν; Πόσο σημαντικό μπορεί να είναι αυτό σε μια κοινωνία που οι πρίγκιπες στέκονται αγέρωχοι να καταχρώνται τα λεφτά του λαού τους και οι πανταχού υψηλόβαθμοι συγκαλύπτουν και πολλές φορές διαπράττουν οι ίδιοι εγκλήματα;
Το παιδικό θέατρο έτσι όπως το κάνουμε στη Συντεχνία του Γέλιου αποτελεί από μόνο του αντίσταση. Είναι ένα πολιτικό, χειραφετημένο θέατρο όπου με όπλο το χιούμορ κανονικοί άνθρωποι μιλούνε για κανονικά προβλήματα και καθημερινές καταστάσεις που αφορούν τις πλείστες οικογένειες με παιδιά ή και όχι! Τα παιδιά και οι μεγάλοι βλέπουν στη σκηνή κάτι που τους αφορά, κάτι το οποίο τους συμβαίνει ή το βλέπουν να συμβαίνει σε κάποιον άλλο ή το κάνουν οι ίδιοι να συμβαίνει. Διακρίνουν τις αιτίες και τα αποτελέσματα. Και μόλις έχουν λάβει μέρος στην παράσταση της ζωής τους. Της δικής τους ζωής.
Έχετε σκεφτεί ποτέ ή ακόμα και ελπίσει να γράψετε ή να σκηνοθετήσετε θέατρο; Θα θέλατε να προσεγγίσετε το θέατρο από αυτές τις γωνιές;
Όχι. Θεωρώ πως είμαι περισσότερο αυτό που λέμε «εκτελεστικό όργανο». Χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν έχω λόγο για αυτό που πάει να «χτιστεί». Ίσα ίσα. Κατά καιρούς έχω διάφορες ιδέες που αφορούν τη σκηνοθεσία αλλά περισσότερο επικεντρώνομαι στην χωροταξία της σκηνής. Έχω πολύ καλή αίσθηση του χώρου και το πώς φέρουμε τα σώματά μας πάνω σε αυτήν και είναι αρκετά δύσκολο να το πετύχεις αλλά αυτό δεν αποτελεί από μόνο του σκηνοθεσία, κάθε άλλο. Γενικότερα πιστεύω πως πρέπει να είσαι μεγάλος μάγκας για να αναλάβεις να σκηνοθετήσεις. Αν ο ηθοποιός πρέπει να έχει κατά νου 100 πράγματα ταυτόχρονα όταν κάνει πρόβα και όταν εν τέλει υποκρίνεται ο σκηνοθέτης οφείλει να έχει τα διπλάσια συν την επικοινωνία με τα «εργαλεία» του, τουτέστιν τους ηθοποιούς. Και υπάρχουν άνθρωποι που το κάνουν πολύ καλά αυτό. Γιώργο τα φιλιά μου!
Όσο για τη θεατρική γραφή… Παλαιότερα είχα κάνει κάποιες απόπειρες αλλά πολύ γρήγορα τα παράτησα. Δεν βρήκα ποτέ έναν καινούριο τρόπο να καταγράψω στο χαρτί κάτι χιλιοειπωμένο…
Κλείνοντας θα ήθελα να μου προτείνετε δύο παραστάσεις που θα προτείνατε στους δικούς σας ανθρώπους και για ποιους λόγους.
Δεν μπορώ να το κάνω αυτό. Θα πρέπει να αποκλείσω πολλές καλές, κατά τη γνώμη μου, παραστάσεις. Θα πρότεινα όμως να μην συνεχίζουν να βλέπουν τηλεόραση στο θέατρο…
