«Φωτογράφος του Τοπικού Ήλιου», λέει μια διαφήμιση που η φωτογράφος των αρχών του 20ού αιώνα Karimeh Abbud (1893-1940) δημοσίευσε στην εφημερίδα El-Carmel το 1924. «Η μόνη ντόπια γυναίκα φωτογράφος στην Παλαιστίνη. Έμαθε αυτή την ωραία τέχνη από γνωστό φωτογράφο και έχει ειδικευτεί σε εργασίες για γυναίκες και οικογένειες, με λογικές τιμές και επιπλέον επαγγελματισμό. Δεκτά αιτήματα από γυναίκες που προτιμούν να φωτογραφίζονται στο σπίτι τους, οποιαδήποτε μέρα εκτός Κυριακής.»
Ένα φαξ αυτής της διαφήμισης βρίσκεται στον τοίχο της τρέχουσας ατομικής έκθεσης της Abbud, στο Μουσείο Eretz Israel του Τελ Αβίβ, Karimeh Abbud: Sacred Souvenirs (έως τις 11 Απριλίου), αναδεικνύοντας τη θέση της ως μία από τις πρώτες γυναίκες Παλαιστίνιες φωτογράφους. Προβάλλοντας περίπου 100 τοπικά μέρη με χριστιανική σημασία και περίπου 15 φωτογραφίες της καθημερινής παλαιστινιακής ζωής, είναι η μεγαλύτερη έκθεση της Abbud στο Ισραήλ και βρισκόταν σε στάδια σχεδιασμού πριν από τον τρέχοντα πόλεμο.
Μετά το ανανεωμένο ενδιαφέρον για την Abbud τις τελευταίες δύο δεκαετίες, έχουν πραγματοποιηθεί ατομικές εκθέσεις της δουλειάς της στο Darat al Funun στο Αμμάν το 2017 και στο Φεστιβάλ Εικόνας της Βηρυτού το 2019, ενώ έχουν δημιουργηθεί τρεις ταινίες ντοκιμαντέρ για αυτήν.
Οι φωτογραφίες της Abbud ξεχωρίζουν από εκείνες των ξένων φωτογράφων που άρχισαν να συρρέουν στη Μέση Ανατολή αμέσως μετά την εφεύρεση της φωτογραφίας. «Χωρίς αυτές τις φωτογραφίες που τραβήχτηκαν από την Karimeh Abbud, δεν θα είχαμε αυτές τις απόψεις των χωριών», λέει ο Mustafa Kabha, ιστορικός μελετητής που επικεντρώνεται στον Παλαιστινιακό λαό στη σύγχρονη εποχή στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο του Ισραήλ, σε μια ταινία μικρού μήκους που δημιουργήθηκε για την έκθεση. «Βλέπουμε λιγότερο μια τεχνητή εικόνα και περισσότερο μια αληθινή εικόνα που εκφράζει την ταυτότητα αυτού του τόπου.»
Φωτογράφισε αξιοθέατα που σχετίζονται με την τοπική πελατεία – όπως το αλώνι της Ναζαρέτ, ένας σημαντικός κοινόχρηστος χώρος συγκέντρωσης. Έβγαλε επίσης φωτογραφίες ιερών χριστιανικών τοποθεσιών και τις πουλούσε σε επισκέπτες που έκαναν προσκυνήματα στην περιοχή, σε πακέτα αναμνηστικών καρτ-ποστάλ σε έναν ειδικό πάγκο στη Ναζαρέτ.
Η Abbud γεννήθηκε σε μια παλαιστίνια χριστιανική οικογένεια έξι παιδιών και ο πατέρας της, ο Said, ήταν προτεστάντης υπουργός, με τη μητέρα της, Barbara, να εργάζεται ως δασκάλα. Ο πατέρας της της έκανε δώρο μια φωτογραφική μηχανή για τα 17α γενέθλιά της, και αν και είναι άγνωστο ποιος την εκπαίδευσε, ανέλαβε την τεχνικά απαιτητική δουλειά της φωτογράφησης τοπίων (συχνά οδηγώντας η ίδια σε αυτές τις τοποθεσίες, μερικές φορές σε δύσκολες ταξιδιωτικές συνθήκες). Η σφραγίδα που αποτύπωσε στις εκτυπώσεις της γράφει: «Miss Karimeh Abbud, φωτογράφος Nazareth».
Μία από τις ερευνητικές ανακαλύψεις που έκανε ο επιμελητής Guy Raz και παρουσιάστηκε σε αυτήν την έκθεση είναι η επαφή της με τον Αμερικανό φωτογράφο Adelbert Bartlett, ο οποίος φωτογράφισε τον επιχειρηματικό πάγκο καρτ ποστάλ της (πολλές από τις καρτ ποστάλ που ήταν ορατές στο στάβλο εντοπίστηκαν με επιτυχία, με κάποιες να περιλαμβάνονται στην έκθεση). Ο Bartlett επισκέφθηκε τη Μέση Ανατολή αρκετές φορές μεταξύ 1925 και 1934 ως διευθυντής του Ταμείου Αρωγής Εγγύς Ανατολής στο Λος Άντζελες. Το αρχείο του, που φυλάσσεται στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια του Λος Άντζελες, περιέχει υλικό που σχετίζεται με τον Abbud — συμπεριλαμβανομένης μιας καρτ ποστάλ που του έστειλε τον Δεκέμβριο του 1929, ευχόμενη καλά Χριστούγεννα και λαμπρό νέο έτος.
Σχεδόν έναν αιώνα μετά, και υπάρχει πολυπλοκότητα γύρω από το χρονοδιάγραμμα και την τοποθεσία της έκθεσης του Abbud. «Είναι το σωστό, πολιτικά», λέει ο Raz, ο επιμελητής φωτογραφίας στο Μουσείο Eretz Israel, για τη δημιουργία της έκθεσης κατά τη διάρκεια του τρέχοντος πολέμου. «Υπάρχει μια διαφορετική, απωθημένη αφήγηση εδώ.» Συνδυάζοντας αυτή τη δριμύτητα, οι πρωτότυπες εκτυπώσεις είναι όλες δανεισμένες από έναν Ισραηλινό ιδιωτικό συλλέκτη, τον Bouky Boaz, ο οποίος κατέχει μία από τις μεγαλύτερες συλλογές έργων της Abbud με περίπου 300 φωτογραφίες. (Το Μουσείο Eretz Israel έχει επίσης περίπου 20 πρωτότυπες εκτυπώσεις της Abbud στη μόνιμη συλλογή του.)
Κατά την προετοιμασία της έκθεσης, ο Raz και ο Boaz συναντήθηκαν με ένα μέλος της οικογένειας της φωτογράφου, τον D’aibes Abbud (του οποίου ο προπάππους Salim ήταν της Karimeh Abbud θείος). Αφού τους μίλησε για εκείνη, τους κατεύθυνε προς το κτίριο όπου ζούσε και εργαζόταν η Abbud, εικόνες του οποίου περιλαμβάνονται στην έκθεση. Όταν ο D’aibes Abbud μίλησε στα εγκαίνια της έκθεσης τον Δεκέμβριο, εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του ότι «σε μέρες όπως αυτές, όταν το μίσος είναι αχαλίνωτο και ο αέρας είναι γεμάτος μίσος, κάποιος θεωρεί σκόπιμο να ασχοληθεί με το θέμα μιας γυναίκας Παλαιστίνιας φωτογράφου».
Παρά τις δύο δεκαετίες ανανεωμένης μελέτης της Abbud, εξακολουθούν να υπάρχουν βασικές διαφωνίες σχετικά με τη βιογραφία της και το εύρος της δουλειάς της (ακόμη και η καταχώρισή της στη Wikipedia είναι μεγάλη με αμφισβητούμενες πληροφορίες). Αυτό αντανακλά τις περιφερειακές εντάσεις, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε έλλειψη συνεργασίας μεταξύ των μελετητών. Ο Raz υποστηρίζει μέσω των έργων που παρουσιάζονται σε αυτήν την έκθεση ότι η εστίαση της Abbud ήταν σε τοπία σχετικά με τον Χριστιανισμό.
Ορισμένοι Παλαιστίνιοι ερευνητές καθώς και η Rona Sela του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ, που ειδικεύεται στην οπτική ιστοριογραφία της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης, ισχυρίζονται ότι ο φωτογραφικός φακός της Abbud επικεντρώθηκε περισσότερο στην τοπική καθημερινή ζωή ως μέρος μιας προσπάθειας να απεικονίσει την πλούσια κοινοτική ζωή των ανθρώπων της.
Εκθέσεις όπως αυτή, δημιουργούν ευκαιρίες για να δούμε και να συζητήσουμε το έργο της, ελπίζοντας να οδηγηθούμε σε μια πιο αληθινή κατανόηση των φωτογραφιών της και του νοήματός τους, όπως λένε οι επιμελητές της έκθεσης και η μελετητές της ζωής της Abbud.
Πηγή: The Art Newspaper / Κεντρική φωτογραφία: Constantine Savvides
