
Το βιβλίο Γεννιέται ο κόσμος, της Βάσιας Τζανακάρη το διάβασα χωρίς να σηκώσω κεφάλι, δύο φορές συνεχόμενα. Μάλιστα στη δεύτερη ανάγνωση άρχισα να σημειώνω καρδούλες δίπλα στα αγαπημένα μου μικρά κεφάλαια για να μπορώ να επιστρέφω όταν έχω ανάγκη να διαβάζω εξομολογήσεις έρωτα όπως: «[…] το πρόσωπό σου όταν με κοιτάζει είναι πάντα παιδικό, χρειάζεται ασπίδα στον ήλιο.» Ή, «[…] και αισθάνθηκα τόση στοργή, που ταράχτηκα, φοβήθηκα ότι θ’ άρχιζε να αναβλύζει από τους πόρους μου και θα την έβλεπες.» Με αυτό το βιβλίο, θυμήθηκα την ανθρώπινη ανάγκη για έντονα συναισθήματα, που σου θυμίζουν πως είσαι ζωντανός και υπάρχεις παρέα με άλλους ζωντανούς που περπατάνε ή κοιμούνται δίπλα σου, μα πιο πολύ θυμήθηκα πως η έκφραση αυτών των συναισθημάτων-τροφή για την ύπαρξη μας, είναι μια λύτρωση που αν δεν την έχεις ζήσει θα σου λείπει πάντα εκείνο το κομματάκι παζλ, κάπου κοντά στην καρδιά, που σε συμπληρώνει ως ολόκληρο άνθρωπο.
Η Βάσια Τζανακάρη λοιπόν, γράφει και μεταφράζει, ακούει πολλή μουσική, αγαπά τη φύση όπως την αγαπά κάθε άνθρωπός της πόλης που νιώθει την έλλειψη αυτής στο πετσί του, εμπνέεται από το παραμικρό ασήμαντο και περαστικό, έχει την αγάπη για ασπίδα και πιστεύει πως ο έρωτας μπορεί να αναγεννηθεί παντού.
Το βιβλίο σας, «Γεννιέται ο κόσμος», είναι ένα βιβλίο για έναν έρωτα από εκείνους που έρχονται σαν σίφουνες και νιώθουμε να αναποδογυρίζουν τον κόσμο που γνωρίζαμε ως τώρα. Υπάρχουν τέτοιοι έρωτες και πέρα από τη Λογοτεχνία σήμερα; Σήμερα που η εποχή μας χαρακτηρίζεται εκτός από την αποξένωση, από φόβο έκφρασης και έκθεσης;
Νομίζω πως όταν συναντάς κάτι εξαιρετικό αργά ή γρήγορα οι επιφυλάξεις πηγαίνουν περίπατο.
Μπορούν να ερωτευτούν, σε αυτό το παρόν, οι άνθρωποι σε ένα ουζερί στην Ευελπίδων;
Είμαι πάντα αισιόδοξη όσον αφορά στην αγάπη. Οι άνθρωποι μπορούν να ερωτευτούν παντού.
Υπήρχε μία και μόνο εικόνα που γέννησε αυτό το βιβλίο στο μυαλό σας, ή ο πρώτος χρόνος μιας σχέσης ήταν μια ιστορία που σκεφτόσασταν από καιρό να γράψετε;
Ένα πρωί είδα έναν άντρα να καθαρίζει πορτοκάλια με μοναδική προσήλωση και υπομονή, σχεδόν τελετουργικά. Και σκέφτηκα πώς κάτι τόσο απλό και συνηθισμένο όταν ακόμα δεν ξέρεις ποιον έχεις απέναντί σου μπορεί να μεταμορφωθεί σε κάτι μεγαλειώδες. Αυτό θέλησα να αποτυπώσω.
Γράφετε λοιπόν για τον πρώτο χρόνο ενός έρωτα, για τις 4 εποχές του. Ποια είναι η αγαπημένη σας εποχή στο «Γεννιέται ο κόσμος»;
Νομίζω η άνοιξη, η εποχή των υποσχέσεων.
Σε αυτό το βιβλίο το κορίτσι απευθύνεται στο αγόρι, εκτός από το Intro που είναι το μόνο κείμενο σε γ’ ενικό πρόσωπο. Θέλει το κορίτσι να ακούσει τις σκέψεις της το αγόρι, ή να τις διαβάσει, αν αυτό το βιβλίο είναι ένα ημερολόγιο; Ή φοβάται;
Αυτό το κορίτσι φοβάται πολύ μα ταυτόχρονα θέλει να ακουστεί. Φοβάται να μιλήσει ευθέως μήπως και χαλάσει τη μαγεία. Τα κείμενα αυτά θα μπορούσαν να λειτουργήσουν σαν το ημερολόγιο που αφήνει κανείς επίτηδες ανοιχτό πάνω στο γραφείο του για να διαβαστεί.
Στο βιβλίο σας, η φύση παίζει σημαντικό ρόλο καθώς μας δίνει χρώματα, ήχους, μυρωδιές, αισθήσεις. Τι ρόλο παίζει στη δική σας ζωή; Προσπαθείτε να βρίσκεστε συχνά στο καταφύγιό της;
Είμαι άνθρωπος της πόλης, αλλά συχνά έχω την επιθυμία να καταφύγω στη φύση. Η επαφή με τη φύση είναι βασική ανθρώπινη ανάγκη. Όσο για το βιβλίο, η φύση είναι ζωή, ο έρωτας είναι ζωή, και κάπως έτσι συμπλέκονται. Επίσης, με απασχολεί έντονα η κλιματική κρίση. Κάθε φορά που αντικρίζω ένα φυσικό τοπίο σκέφτομαι πως όλα αυτά αναπόφευκτα και ραγδαία οδηγούνται στην καταστροφή.

Ποιο είναι το πιο συγκλονιστικό σε έναν αμοιβαίο έρωτα; Γιατί διαβάζοντας το βιβλίο σας ζήλεψα την ωδή στη λεπτομέρεια, ότι δηλαδή η ηρωίδα σας είναι ερωτευμένη με τα πάντα πάνω στο αγόρι που τρώει ένα πορτοκάλι κάθε πρωί. Ποιο είναι το πιο συγκλονιστικό για εσάς, λοιπόν;
Το πώς ο άλλος γίνεται κάτι ιερό, πώς αγαπάς τα πάντα πάνω του, σχεδόν λατρευτικά.
Ακούτε μουσική όταν γράφετε; Ποια τραγούδια ακούγατε ενώ γράφατε το «Γεννιέται ο κόσμος»;
Ακούω μουσική συνέχεια, ό, τι κι αν κάνω. Όταν έγραφα το «Γεννιέται ο κόσμος» άκουγα πολύ National, Cure, Nick Cave, Rolling Stones, Θανάση Παπακωνσταντίνου, Θάνο Μικρούτσικο, Ξύλινα Σπαθιά και Παύλο Παυλίδη – και γενικά περισσότερο έντεχνο απ’ ό, τι συνήθως.
Είναι ο έρωτας για εσάς μια ασπίδα στο άσχημο που κατακτά το γύρω μας;
Η αγάπη γενικά λειτουργεί προστατευτικά και θεραπευτικά. Κάποιες μέρες το μόνο που μου δίνει κουράγιο είναι οι αγκαλιές: του γιου μου, του συντρόφου μου, της καλύτερής μου φίλης.
Είναι η Αθήνα μια πόλη ερωτική;
Δεν ξέρω τι σημαίνει αυτό πραγματικά – αν εννοούμε τη ρομαντική αίσθηση, θεωρώ πως η Αθήνα χάνει την ατμόσφαιρα και την αισθητική της καθώς επικρατεί μια ομοιομορφία στη διασκέδαση, στην αρχιτεκτονική κ.ο.κ. Εκτός αυτού υπάρχει πλέον μεγάλη επιθετικότητα και αγένεια οπότε δεν ξέρω… μάλλον περνάω φάση απομάγευσης με την Αθήνα.
Όσον αφορά στο συγγραφικό σας έργο και το μεταφραστικό, τι απολαμβάνετε περισσότερο κατά τη διαδικασία της γραφής; Συνήθιζαν να μας λένε στο Πανεπιστήμιο πως ο καλός μεταφραστής πρέπει να είναι και συγγραφέας. Κι εσείς είστε. Νιώθετε λοιπόν συγγραφέας και όταν μεταφράζετε;
Νιώθω καλά όταν γράφω μια πρόταση που μου αρέσει. Όταν μεταφράζεις φτιάχνεις ένα κείμενο σε μια νέα γλώσσα. Το ύφος, η αισθητική, η ιδιόλεκτός σου… όλα περνάνε στο μετάφρασμα.
Έχετε κάποια συγγραφική ρουτίνα ή γράφετε κάθε φορά που μια εικόνα, ένας ήχος, μια συνομιλία είναι έμπνευση για μια επόμενη ιστορία σας; Κι από πού αντλείτε έμπνευση τελικά;
Όπως το είπατε, μια εικόνα, ένας ήχος, μια κουβέντα, ένας στίχος, όλα μπορούν να αποτελέσουν έμπνευση.
Με ποιο βιβλίο ξεκινήσατε το 2025;
Με το «Αυτή είναι η γειτονιά μου, σκύλε», τα ποιήματα του Παύλου Παυλίδη από τις Εκδόσεις Καστανιώτη.
Τέλος, θα ήθελα να μας προτείνετε 3 βιβλία γυναικών συγγραφέων που σας άγγιξαν την ψυχή.
Έμιλι Μπροντέ – Ανεμοδαρμένα ύψη
Βιβ Άλμπερτιν – Clothes, Clothes, Clothes, Music, Music, Music, Boys, Boys, Boys, Faber & Faber
Έμιλι Σεντ Τζον Μαντέλ – Σταθμός έντεκα, εκδόσεις Ίκαρος