Αποτελεί πλέον, εμπεδωμένη γνώση πως ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων, ο HPV, δεν αφορά μόνο γυναίκες και δεν αποτελεί την αιτία μόνο για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Έχουν, επίσης, περάσει χρόνια από τότε που το εμβόλιο κατά του HPV το αποκαλούσαν «εμβόλιο κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας» και απευθυνόταν μόνο στα κορίτσια.
Τώρα, στο πρόγραμμα Εθνικού Εμβολιασμού, προβλέπεται και ο εμβολιασμός των αγοριών, καθώς η ιατρική έρευνα προχώρησε και έχει εμπλουτίσει τη επιστημονική γνώση για τον εξαιρετικά συχνό αυτό ιό, που μεταδίδεται με μεγάλη ευκολία μεταξύ των ενεργών σεξουαλικά ατόμων κάθε ηλικίας και προσβάλλει εξίσου άντρες και γυναίκες, ενώ συνδέεται με 11 είδη καρκίνων: του τραχήλου της μήτρας, του κόλπου, του αιδοίου, του πέους, του πρωκτού, του ορθοφαρυγγικού, του στοματικού, του ρινοφαρυγγικού, του υποφαρυγγικού, του φάρυγγα και του λάρυγγα.
Μια νέα μελέτη, που παρουσιάστηκε στο Πανελλήνιο Συνέδριο για τα Οικονομικά και τις Πολιτικές της Υγείας (3-5 Δεκεμβρίου 2024, Αθήνα), αποτυπώνει για πρώτη φορά τον αριθμό των θανάτων που σχετίζονται με τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) και τα χαμένα έτη παραγωγικής ζωής στην Ελλάδα.
Η μελέτη, με τίτλο: «Εκτίμηση του φορτίου θνησιμότητας των HPV-σχετιζόμενων καρκίνων στην Ελλάδα: χαμένα έτη ζωής και κόστος παραγωγικότητας», βασίστηκε σε δημοσιευμένο μαθηματικό μοντέλο που εξετάζει τους θανάτους από 11 HPV-σχετιζόμενους καρκίνους. Αυτοί περιλαμβάνουν τον καρκίνο του ορθοφαρυγγικού, του στοματικού, του ρινοφαρυγγικού, του υποφαρυγγικού, του φάρυγγα, του πρωκτού, του λάρυγγα, του αιδοίου, του κόλπου, του τραχήλου και του πέους.
Θάνατοι το 2022 και Κατανομή τους
Το 2022 καταγράφηκαν 443 θάνατοι από καρκίνους που οφείλονται στον HPV. Από αυτούς:
Το 60,5% σχετίζεται με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
Το 13,2% αποδίδεται στον καρκίνο του κόλπου.
Το 9,6% αφορά τον καρκίνο του πρωκτού.
Επιπλέον, το 16,1% των HPV-σχετιζόμενων θανάτων αφορά άνδρες, με τη θνησιμότητα σε ορισμένους καρκίνους, όπως του πρωκτού και του ρινοφάρυγγα, να υπερβαίνει αυτή των γυναικών.
Χαμένα Έτη Ζωής και Παραγωγικότητας
Η HPV-σχετιζόμενη θνησιμότητα οδήγησε σε:
6.388 χαμένα έτη ζωής, εκ των οποίων το 11,2% αφορά άνδρες.
Μέσο όρο χαμένων ετών ζωής λόγω πρόωρης θνησιμότητας: 14,4 έτη.
1.813 χαμένα έτη παραγωγικής ζωής (πριν τη συνταξιοδότηση), με τους άνδρες να αντιπροσωπεύουν το 13,0%.
Οικονομική Επίπτωση
Η οικονομική απώλεια λόγω πρόωρης θνησιμότητας από HPV-σχετιζόμενους καρκίνους ανήλθε στα €22,5 εκατομμύρια, εκ των οποίων τα €3,1 εκατομμύρια αφορούσαν άνδρες. Η μέση οικονομική απώλεια ανά θάνατο υπολογίστηκε σε €50.226.
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είχε το μεγαλύτερο έμμεσο κόστος ανά θάνατο, στα €61.579.
Πρόληψη μέσω Εμβολιασμού
Η μελέτη τονίζει ότι το επιδημιολογικό και οικονομικό βάρος της HPV-σχετιζόμενης θνησιμότητας μπορεί να μειωθεί σημαντικά με τον εμβολιασμό. Ο εμβολιασμός πρέπει να αυξηθεί τόσο στα αγόρια όσο και στα κορίτσια, καθώς οι θάνατοι που προκαλούνται από τον HPV δεν περιορίζονται μόνο στον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
Ο επικεφαλής ερευνητής, Ηλίας Γκούντας, μεταδιδακτορικός ερευνητής στην Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου και Value & Patient Access Manager της MSD Ελλάδος, υπογράμμισε την ανάγκη για ευρύτερη εμβολιαστική κάλυψη, σημειώνοντας ότι η ενεργός ανοσοποίηση κατά του HPV μπορεί να αποτρέψει την πλειονότητα των σχετικών θανάτων και των οικονομικών επιπτώσεων.
