Ένα πολλά υποσχόμενο νέο ενέσιμο φάρμακο, η λενακαπαβίρη, η ανάπτυξη και χορήγηση του οποίου φαίνεται να προλαμβάνει τη μόλυνση από τον ιό HIV χαρακτηρίζεται από το περιοδικό Science ως «το επίτευγμα της χρονιάς» για το 2024.
Η εξαιρετικά υψηλή ικανότητα πρόληψης της μόλυνσης που επιτυγχάνει η χορήγηση του ενέσιμου φαρμάκου για τον HIV στηρίζεται στον καινοτόμο μηχανισμό του, ο οποίος θα μπορούσε να εμπνεύσει θεραπείες και για άλλες ιογενείς ασθένειες. Παρά τις δεκαετίες προόδου σχετικά με την κατανόηση της νόσου, τις σύγχρονες θεραπείες και την πρόληψη της μόλυνσης (με θεραπείες PrEP πρόληψης της HIV λοίμωξης), ο HIV εξακολουθεί να μολύνει περισσότερους από 1 εκατομμύριο ανθρώπους ετησίως, ενώ η ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού εμβολίου παραμένει ανικανοποίητος στόχος. Ωστόσο, φέτος, η επιστήμη ανέδειξε ποια είναι η πιο αποτελεσματική λύση στον τομέα της πρόληψης της HIV λοίμωξης: ένα ενέσιμο φάρμακο που προστατεύει τους ανθρώπους για 6 μήνες με κάθε δόση.
Η εκπληκτική αποτελεσματικότητα του 100%
Όσο και αν ακούμε (και πιστεύουμε και ισχύει) ότι στην Ιατρική το 100% δεν υπάρχει, μια μεγάλη δοκιμή αποτελεσματικότητας, σε κορίτσια στην εφηβεία και νεαρές γυναίκες από την Αφρική, ανέφερε τον Ιούνιο ότι η χορήγηση του καινοτόμου ενέσιμου φαρμάκου για την πρόληψη της HIV λοίμωξης μείωσε τις λοιμώξεις από τον ιό HIV στο μηδέν – μια εκπληκτική αποτελεσματικότητα 100%. Οποιεσδήποτε επιφυλάξεις σχετικά με το ποσοστό αποτελεσματικότητας εξαφανίστηκαν 3 μήνες αργότερα, όταν μια ανάλογη δοκιμή, που διεξήχθη σε τέσσερις ηπείρους, ανέφερε 99,9% αποτελεσματικότητα σε άτομα διαφορετικών φύλων που κάνουν σεξ με άνδρες.
Τι είναι η λενακαπαβίρη
Η λενακαπαβίρη αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό του HIV-1 επηρεάζοντας τα πολλαπλά, βασικά βήματα του κύκλου ζωής του ιού, συμπεριλαμβανομένων της μεσολαβούμενης από το καψίδιο πυρηνικής πρόσληψης του προϊικού DNA HIV-1, της ιικής συγκρότησης και απελευθέρωσης και του βασικού σχηματισμού του καψιδίου.
Πολλοί ερευνητές HIV/AIDS ελπίζουν τώρα ότι το φάρμακο, η λενακαπαβίρη, θα μειώσει δυναμικά τα παγκόσμια ποσοστά μόλυνσης όταν χρησιμοποιείται ως προφύλαξη πριν από την έκθεση (PrEP). «Έχει τη δυνατότητα, αν μπορούμε να το κάνουμε σωστά, που σημαίνει ότι θα προχωρήσουμε και θα το πετύχουμε», λέει η Linda-Gail Bekker, ειδικευόμενη σε λοιμώξεις στο Πανεπιστήμιο του Κέιπ Τάουν, που ηγήθηκε μία από τις δύο δοκιμές αποτελεσματικότητας για την κατασκευάστρια φαρμακευτική εταιρεία, Gilead Sciences.
Αλλά αυτός δεν είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο η Επιστήμη ανακήρυξε το lenacapavir ως την «επιστημονική πρωτοπορία της χρονιάς» (Breakthrough of the year) για το 2024. Η επιτυχία του φαρμάκου εκτός διαγράμματος ως PrEP προήλθε από μια βασική ερευνητική πρόοδο: μια νέα κατανόηση της δομής και της λειτουργίας της πρωτεΐνης καψιδίου του HIV, την οποία στοχεύει η λενακαπαβίρη. Πολλοί άλλοι ιοί έχουν τις δικές τους πρωτεΐνες καψιδίου, οι οποίες σχηματίζουν ένα κέλυφος γύρω από το γενετικό τους υλικό, οπότε ο θρίαμβος αυτού του φαρμάκου δημιουργεί τη συναρπαστική προοπτική ότι παρόμοιοι αναστολείς καψιδίου θα μπορούσαν να καταπολεμήσουν άλλες ιογενείς ασθένειες.
