Η αυτοεξέταση μαστού είναι μία πρακτική που, όπως επισημαίνουν και οι ειδικοί της Κλινικής Mayo στις ΗΠΑ, ενέχει ρίσκα για την υγεία και την συναισθηματική ισορροπία της γυναίκας. Γιατί όμως;
Έχω μια φίλη που εντόπισε μόνη της ένα ογκίδιο στο στήθος της την ώρα που έκανε μπάνιο. Τελικά αποδείχτηκε καρκίνος του μαστού, η φίλη μου έκανε επέμβαση και τις απαραίτητες εξετάσεις κι αυτή τη στιγμή είναι γερή και δυνατή. Γιατί, λοιπόν, η αυτοεξέταση του μαστού είναι μία πρακτική που αρκετοί γιατροί αρχίζουν να μην προτείνουν;
Τι είναι η αυτοεξέταση του μαστού και κάθε πότε πρέπει να γίνεται
Η αυτοεξέταση δεν είναι εύκολο και όπως επισημαίνουν συχνά οι μαστολόγοι, το γεγονός ότι πολλές γυναίκες εντοπίζουν οι ίδιες ένα όγκο στο μαστό, δεν σημαίνει ότι έμαθαν να αυτοεξετάζονται. «Ένας έμπειρος μαστολόγος μάλλον θα το είχε πιάσει ακόμα και δυο χρόνια νωρίτερα. Συνεπώς, δεν βλάπτει να αυτοεξετάζεστε, αλλά μην παραλείπετε τον ετήσιο προληπτικό έλεγχο από τον ειδικό μαστολόγο», συμβουλεύει ο Γιάννης Φύσσας, Ειδικός Χειρουργός Μαστού -Μαστολόγος.
Εάν μια γυναίκα θέλει να υιοθετήσει την τακτική της αυτοεξέτασης, αυτή μπορεί να γίνεται κάθε μήνα και πάντα μετά το τέλος της περιόδου, αλλά να είναι αφορμή για έκτακτο ραντεβού σε περίπτωση κάποιου ύποπτου ευρήματος και όχι αφορμή για αποφυγή του ραντεβού στο γιατρό, επειδή εσείς δεν πιάνετε τίποτα ύποπτο, όπως εξηγεί ο γιατρός.
Οι πιθανοί «κίνδυνοι» από τη αυτοεξέταση μαστού
Οι ειδικοί της Mayo Clinic στις ΗΠΑ επισημαίνουν ότι η αυτοεξέταση μαστών είναι ένας ασφαλής τρόπος για να εξοικειωθεί μια γυναίκα με την εικόνα και την αίσθηση του στήθους της. Ωστόσο, η πρακτική αυτή έχει κάποιους περιορισμούς και πιθανά ρίσκα.
Αχρείαστη ανησυχία και αγωνία με τον εντοπισμό ενός ογκιδίου: Οι περισσότερες αλλαγές ή ογκίδια που ψηλαφούν οι γυναίκες στους μαστούς τους δεν είναι καρκινικά. Ωστόσο, εάν εντοπίσεις κάτι στο στήθος σου είναι πολύ πιθανό να αγχωθείς και να ανησυχήσεις για το τι μπορεί να είναι. Μπορεί να υπομείνεις αρκετές ημέρες ανησυχίας και αγωνίας μέχρι να επισκεφθείς τον ειδικό γιατρό που θα ελέγξει τι ακριβώς συμβαίνει.
Υπερεκτίμηση της αυτοεξέτασης: Εάν επαναπαυτείς με την αυτοεξέταση μαστών και δεν επισκέπτεσαι τον μαστολόγο τακτικά ή μεγαλώνεις πολύ τα μεσοδιαστήματα των ιατρικών σου εξετάσεων, τότε μπορεί να θέτεις σε κίνδυνο την υγεία σου. Η αυτοεξέταση μαστών δεν υποκαθιστά την κλινική εξέταση από τον μαστολόγο, τη μαστογραφία ή τον υπέρηχο.
«Σύμφωνα με τις στατιστικές το 90% των καρκίνων του μαστού στην Ελλάδα, ανακαλύπτονται πρώτα από τις ίδιες τις ασθενείς. Παρόλα αυτά προσέξτε! Όσο κι αν αυτό που θα διαβάσετε σας φαίνεται περίεργο, είναι αλήθεια! Έχει βρεθεί ότι πολλές γυναίκες που αυτοεξετάζονται καθυστερούν μέχρι και δύο χρόνια να αναφέρουν στο γιατρό κάποιο εύρημα από το μαστό τους. Όταν κάτι το ψηλαφάς κάθε μήνα και μεγαλώνει αργά-αργά μαζί σου, δεν συνειδητοποιείς ότι αυτό μπορεί να είναι κάτι κακό. Είναι όπως τα μικρά παιδιά. Όταν τα βλέπεις κάθε μέρα δεν το καταλαβαίνεις ότι μεγαλώνουν.
Το σενάριο είναι συνήθως το εξής: Μία γυναίκα βρίσκει κάτι στο στήθος της, που ως μη ειδική δεν μπορεί να το αξιολογήσει με βεβαιότητα. Γι’ αυτό αρχίζει να το παρακολουθεί κάθε λίγες μέρες ή μήνες, τελικά το συνηθίζει και πείθει τον εαυτό της ότι «να, αφού τόσους μήνες το πιάνω και δεν έπαθα τίποτα, άρα δεν είναι τίποτα κακό» ή ότι «αυτό σίγουρα υπήρχε από παλιά, αλλά εγώ δεν το είχα πιάσει πιο πριν». Άλλο σενάριο είναι αυτό της «πολύ επιμελούς γυναίκας με τους οζώδεις μαστούς». Αυτή επισκέπτεται τον μαστολόγο της τακτικά με οτιδήποτε της φαίνεται ύποπτο. Όμως κατά κανόνα πιάνει καλοήθη μορφώματα και τελικά κουράζεται, ή ντρέπεται, ή αισθάνεται ότι ταλαιπωρεί το γιατρό της άδικα. Έτσι, πολλές φορές, μπορεί να μην πάει στο γιατρό, όταν αληθινά έχει καρκίνο», συμφωνεί και εξηγεί παραστατικά ο Γιάννης Φύσσας.
Για το τέλος, ας κρατήσουμε στο μυαλό μας το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Μαστολογική Εταιρεία έχει διακόψει τα μαθήματα αυτοεξέτασης σε ομάδες γυναικών από το 1994. Αυτό έγινε γιατί οι περισσότερες γυναίκες καθυστερούσαν και να ψηλαφίσουν έναν καρκίνο μαστού και να τον αναφέρουν στο γιατρό γιατί δεν τις πονάει – παρότι η πεποίθηση ότι ο καρκίνος πάντα πονάει είναι εσφαλμένη.
Η σωστή πρόληψη του καρκίνου του μαστού
Ανάλογα με την ηλικία, το προσωπικό και το οικογενειακό σου ιστορικό θα πρέπει να επισκέπτεσαι ένα κέντρο μαστού, όπου θα δεις τον μαστολόγο που θα σε εξετάσει κλινικά, θα κάνεις μαστογραφία ή/και υπερηχογράφημα.
Μήπως σου έχει έρθει ηλεκτρονικά παραπεμπτικό για δωρεάν μαστογραφία στο πλαίσιο του εθνικού προγράμματος ελέγχου καρκίνου του μαστού; Μπες στο proliptikes.gov.gr και μάθε ποιες δωρεάν προληπτικές εξετάσεις δικαιούσαι κι εκμεταλλεύσου αυτή την αφορμή για να κάνεις «δώρο» στον εαυτό σου ένα τσεκ απ!
