Τα φάρμακα που βασίζονται στα μόρια GLP-1, όπως το Ozempic, το Wegovy, το Mounjaro και το Zepbound, βρίσκονται στο επίκεντρο μιας παγκόσμιας συζήτησης για τη θεραπεία της παχυσαρκίας και του διαβήτη. Παρά τα εντυπωσιακά αποτελέσματα στην απώλεια βάρους και τον έλεγχο της γλυκόζης, τα ερωτήματα για την αναγκαιότητα, την αποτελεσματικότητα και τις παρενέργειές τους παραμένουν.
Η ανακάλυψη των GLP-1 φαρμάκων
Η ιστορία αυτών των φαρμάκων ξεκίνησε πριν από δεκαετίες, όταν μια διεθνής ομάδα επιστημόνων, συμπεριλαμβανομένου του Δανού επιστήμονα Δρ. Jens Juul Holst, ανακάλυψε τα μόρια GLP-1 σε μια πολυετή έρευνα. Αρχικός στόχος ήταν η θεραπεία του πεπτικού έλκους, αλλά μέσα από μια σειρά επιτυχημένων ανακαλύψεων, διαπιστώθηκε ότι τα GLP-1 μόρια μειώνουν δραματικά τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και το σωματικό βάρος. «Αυτά τα φάρμακα λειτουργούν εκεί όπου άλλες θεραπείες έχουν αποτύχει», δήλωσε ο Δρ. Holst, σημειώνοντας ότι η χρήση τους αποτελεί «πιθανό σημείο καμπής» για όσους αντιμετωπίζουν χρόνια παχυσαρκία.
«Όπως ακριβώς η κατάθλιψη και ο εθισμός περιγράφονται πλέον ως ασθένειες του εγκεφάλου, οι επιστήμονες υποστηρίζουν ολοένα και περισσότερο το ίδιο για την παχυσαρκία – ότι, για πολλούς ανθρώπους, το να είναι παχύσαρκοι δεν είναι επιλογή ούτε αντανάκλαση έλλειψης θέλησης. Και, ενδιαφέρον είναι, ότι αυτή η νέα κατηγορία φαρμάκων ίσως να ενισχύει πραγματικά αυτή την άποψη» επισημαίνει ο Δρ. Giles Yeo στο CNN.
Πώς λειτουργούν τα GLP-1 φάρμακα
Τα GLP-1 μόρια ανήκουν στις λεγόμενες «μετα-θρεπτικές ορμόνες», οι οποίες εκκρίνονται μετά την κατανάλωση τροφής. Ενεργοποιούν μηχανισμούς στον οργανισμό που περιλαμβάνουν:
1. Ενίσχυση της παραγωγής ινσουλίνης από το πάγκρεας
2. Επιβράδυνση της πέψης, προκαλώντας αίσθημα κορεσμού
3. Διακοπή της υπερκατανάλωσης τροφής, μειώνοντας την επιθυμία για φαγητό μέσω δράσης στον εγκέφαλο.
4. Για κάποιους ανθρώπους που ποτέ δεν νιώθουν χορτασμένοι, αυτά τα φάρμακα προσφέρουν ανακούφιση από την «αδιάκοπη εσωτερική συζήτηση για το φαγητό», εξηγεί ο Holst.
Οι επιπτώσεις στην παχυσαρκία
Η παχυσαρκία είναι πλέον μία από τις πιο διαδεδομένες ασθένειες στον αναπτυγμένο κόσμο, συνδεδεμένη με διαβήτη τύπου 2, καρδιαγγειακά νοσήματα, ακόμη και καρκίνο. Παρόλα αυτά, δεν είναι όλοι οι παχύσαρκοι ασθενείς. Όπως σημείωσε η Karin Conde-Knape, επικεφαλής ανάπτυξης φαρμάκων της Novo Nordisk, υπάρχουν και οι «ευτυχείς παχύσαρκοι», άνθρωποι που έχουν αυξημένο ΔΜΣ (δείκτη μάζας σώματος) χωρίς άλλα προβλήματα υγείας.
Ωστόσο, σύμφωνα με την ίδια, η παχυσαρκία παραμένει επικίνδυνη, καθώς συχνά οδηγεί σε σοβαρές ασθένειες. Οι περισσότερες ιατρικές οργανώσεις, όπως η Αμερικανική Ιατρική Ένωση και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, αναγνωρίζουν την παχυσαρκία ως ασθένεια.
Αμφιλεγόμενη χρήση και προβλήματα
Παρά την επιτυχία τους, τα φάρμακα GLP-1 συνοδεύονται από υψηλό κόστος, παρενέργειες και ερωτήματα για τη μακροχρόνια χρήση τους. Πάνω από το 50% των χρηστών σταματούν τη χρήση τους μέσα σε 12 εβδομάδες λόγω:
1. Παρενεργειών, όπως δυσκοιλιότητα, κόπωση και απώλεια μυϊκής μάζας.
2. Μείωσης της κοινωνικής χαράς του φαγητού, όπως ανέφερε ο Holst. «Πολλοί σταματούν να κοινωνικοποιούνται, γνωρίζοντας ότι δεν θα πεινάσουν ποτέ για δείπνο».
3. Οικονομικού κόστους, καθώς τα φάρμακα παραμένουν ακριβά και συχνά μη διαθέσιμα χωρίς ασφαλιστική κάλυψη.
Μια επαναστατική, αλλά όχι απόλυτη λύση
Η παχυσαρκία παραμένει μία σύνθετη κατάσταση, που απαιτεί πολύπλευρη προσέγγιση. Η τακτική άσκηση και η ισορροπημένη διατροφή εξακολουθούν να είναι οι καλύτερες στρατηγικές για τη διαχείριση βάρους και τη συνολική υγεία. Τα φάρμακα GLP-1 λειτουργούν καλύτερα όταν συνδυάζονται με αλλαγές στον τρόπο ζωής και μπορούν να λειτουργήσουν ως κίνητρο για την αντιστροφή της παχυσαρκίας.
Ωστόσο, ο Holst προειδοποιεί ότι «δεν είναι πανάκεια» και ότι η χρήση τους πρέπει να γίνεται με προσοχή. Παρά τους κινδύνους, τα φάρμακα αυτά προσφέρουν ελπίδα σε όσους έχουν δώσει μάχη για χρόνια χωρίς αποτελέσματα.
Πηγή: CNN / Lifo.gr
