Συζητάμε για το αν και πώς η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αντικαταστήσει τον άνθρωπο στην εργασία, μία όμως διαφορετική συζήτηση είναι πώς μπορεί να συμβάλλει στην αυτοεκτίμηση και την εικόνα για τον εαυτό μας.
Η τεχνητή νοημοσύνη έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας, είτε το αντιλαμβανόμαστε είτε όχι. Είδα με μεγάλο ενδιαφέρον την καμπάνια της Dove για την αληθινή ομορφιά και μπήκα σε μεγάλο προβληματισμό. Μέχρι τώρα, ως δημοσιογράφος, είχα πάντα στο νου μου πώς μπορεί να επηρεάζουμε όλοι μας τα πρότυπα ομορφιάς και την αυτοπεποίθηση των γυναικών. Τώρα θα πρέπει να μας απασχολεί πώς η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να μας επηρεάσει με αντίστοιχους και πιο υποσυνείδητους τρόπους. «Η τεχνητή νοημοσύνη έχει αναδειχθεί σε έναν από τους πιο σημαντικούς παράγοντες που επηρεάζουν τη σύγχρονη ζωή μας.
Από την αυτοματοποίηση καθημερινών εργασιών μέχρι την ανάλυση δεδομένων και τη δημιουργία περιεχομένου, αλλάζει ριζικά τον τρόπο που αλληλεπιδρούμε και αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας», συμφωνεί η Αλεξάνδρα Παυλέτση – Στεφανή, BSc Ψυχολόγος, MSc, CAT Ψυχοθεραπεύτρια. «Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα θέματα που προκύπτουν από αυτήν την αλλαγή είναι η επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης στην αυτοεκτίμηση και την εικόνα του εαυτού. Η αυτοεκτίμηση αναφέρεται στην αξιολόγηση που κάνουμε για τον εαυτό μας και το πώς αυτό επηρεάζει τη συμπεριφορά μας και τις σχέσεις μας με τους άλλους».
Τεχνητή νοημοσύνη και αυτοεκτίμηση
Και καθώς η γνώση βοηθάει στον καλύτερο έλεγχο των καταστάσεων που μας επηρεάζουν, ζήτησα από την Αλεξάνδρα Παυλέτση – Στεφανή να μας επισημάνει κάποιους από τους τρόπους που μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να μας επηρεάζει σε ψυχικό και συναισθηματικό επίπεδο.
Συγκρίσεις με τους άλλους: Μέσω κοινωνικών δικτύων και πλατφορμών που χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη για τη δημιουργία περιεχομένου, οι χρήστες εκτίθενται σε επιμελημένες εικόνες και αναρτήσεις. Αυτές οι συνεχείς συγκρίσεις με «ιδανικές» εκδοχές ζωής μπορεί να προκαλέσουν αισθήματα κατωτερότητας και ανασφάλειας.
Αυτοματοποίηση επιτυχιών: Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να διευκολύνει την επίτευξη στόχων, αλλά ταυτόχρονα μπορεί να οδηγήσει σε ανασφάλειες σχετικά με την προσωπική μας αξία. Αν οι επιτυχίες επιτυγχάνονται εύκολα μέσω τεχνολογίας, ίσως να αναρωτιόμαστε εάν αυτές αντανακλούν πραγματικά την ικανότητά μας.
Στήριξη ή κριτική: Εφαρμογές που χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη για την παροχή ανατροφοδότησης μπορεί να ενισχύσουν την αυτοεκτίμηση αν προσφέρουν θετική στήριξη. Ωστόσο, αν οι αλγόριθμοι επικεντρώνονται μόνο στις αδυναμίες, μπορεί να προκύψει αντίκτυπος στην ψυχολογία του ατόμου.
Απώλεια μοναδικότητας: Η άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης εγείρει ανησυχίες σχετικά με την πιθανότητα ομογενοποίησης και την απώλεια της ατομικότητας. Αυτό μπορεί να είναι ανησυχητικό για άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση που μπορεί ήδη να νιώθουν ότι τους λείπει μια ξεχωριστή ταυτότητα.
Μείωση εμπιστοσύνης στις ικανότητες του ατόμου: Η υπερβολική εξάρτηση από συσκευές που λειτουργούν με τεχνητή νοημοσύνη για εργασίες που είχαν προηγουμένως εκτελεσθεί από ανθρώπους μπορεί να διαβρώσει την εμπιστοσύνη στις δικές του ικανότητες. Αυτό μπορεί να συμβάλει σε αισθήματα ανικανότητας και μείωση της αυτοεκτίμησης.
Ένα πολύτιμο εργαλείο που πρέπει να χρησιμοποιούμε με προσοχή
«Η τεχνητή νοημοσύνη έχει τη δύναμη να επηρεάσει την αυτοεκτίμηση και την εικόνα του εαυτού μας με πολλούς τρόπους. Είναι ένα εργαλείο που μπορεί να διευκολύνει την καθημερινότητα μέχρι ένα επίπεδο, αλλά είναι απαραίτητο να θέσουμε το όριο μέχρι εκεί που δεν καταργεί ή καθορίζει την αξία του ατόμου. Είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε αυτές τις επιρροές και να προσπαθούμε να διατηρήσουμε μια υγιή ισορροπία μεταξύ του ψηφιακού κόσμου και της πραγματικότητας. Η συνειδητοποίηση των επιπτώσεων της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να μας βοηθήσει να οικοδομήσουμε μια πιο θετική αντίληψη για τον εαυτό μας και να ενισχύσουμε την αυτοεκτίμησή μας», καταλήγει η ειδικός.
