Ο έλεγχος της αρτηριακής πίεσης είναι ο Νο 1 τρόπος πρόληψης για σοβαρές καρδιαγγειακές παθήσεις. Ξέρουμε όμως πώς να μετράμε σωστά την πίεση στο σπίτι;

Σε πολλές περιπτώσεις, ο γιατρός συστήνει την τακτική μέτρηση της αρτηριακής πίεσης για τον έλεγχο της υπέρτασης ή για την πρόληψη επιπλοκών. Αυτό είναι κάτι που μπορεί να γίνει στο φαρμακείο της γειτονιάς, αν και σήμερα, με τα σύγχρονα πιεσόμετρα, οι περισσότεροι την μετράμε μόνοι μας στο σπίτι. Δεδομένου όμως ότι η αρρύθμιστη πίεση ή η υπέρταση είναι βασικοί παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα, η σωστή μέτρηση είναι ζωτικής σημασίας ώστε να γνωρίζει ο γιατρός μας -κι εμείς- τα πραγματικά δεδομένα.

Όπως εξηγούν οι Γιατροί SOS στον ιστότοπό τους, η αυξημένη αρτηριακή πίεση αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες απειλές για την υγεία μας, καθώς ενέχει κινδύνους για την καρδιά, τον εγκέφαλο, αλλά και τα νεφρά και τα μάτια. Πρόκειται για μια αρκετά συχνή πάθηση που αφορά στο 20-30% των ενηλίκων, ενώ υπολογίζεται ότι περίπου 2.500.000 Έλληνες είναι υπερτασικοί. Και ίσως το πιο σημαντικό είναι ότι μεταξύ εκείνων που πάσχουν από υπέρταση, ο ένας στους τέσσερις δεν το γνωρίζει καθώς δεν νιώθουν συμπτώματα.

Τι είναι η «μικρή» και η «μεγάλη» πίεση

Όταν μετράμε την αρτηριακή πίεση, στο πιεσόμετρο καταγράφονται δύο μετρήσεις: η συστολική πίεση (ή «μεγάλη») και η διαστολική πίεση (ή «μικρή»). Η συστολική πίεση είναι ο πρώτος και μεγαλύτερος αριθμός που δείχνει το πιεσόμετρο και είναι η πίεση που ασκεί το αίμα στο τοίχωμα των αρτηριών καθώς φεύγει από την καρδιά για να κυκλοφορήσει στο σώμα. Η διαστολική πίεση είναι ο δεύτερος αριθμός του πιεσόμετρου και πρόκειται για την πίεση που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αρτηριών όταν η καρδιά  «ξεκουράζεται». Οι μονάδες μέτρησης της πίεσης είναι τα χιλιοστά της στήλης υδραργύρου (mmHg).

Ποια θεωρείται φυσιολογική αρτηριακή πίεση;

Σύμφωνα με τις τελευταίες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υπέρτασης, υπέρταση θεωρείται  η αύξηση της συστολικής πίεσης (μεγάλης) πάνω από 140 mmHg ή η αύξηση της διαστολικής (μικρής) πάνω από 90 mmHg με μέτρηση στο ιατρείο.

Οι Γιατροί SOS συμβουλεύουν πώς να μετράμε την πίεση στο σπίτι

• Μετράμε την πίεσή μας πάντα όταν είμαστε νηστικοί και ξεκούραστοι.
• Φροντίζουμε  το δωμάτιο που γίνεται η μέτρηση να είναι ήσυχο και ευχάριστο από πλευράς θερμοκρασίας.
• Απέχουμε από κάπνισμα, καφεΐνη, φαγητό ή άσκηση για τουλάχιστον 30 λεπτά πριν τη μέτρηση.
• Η ουροδόχος κύστη πρέπει να είναι άδεια ώστε να μην υπάρχει η αίσθηση για ούρηση. Όταν έχουμε γεμάτη κύστη ή έντερο πάμε τουαλέτα και μετράμε μετά.
• Δεν μετράμε την πίεση όταν είμαστε συναισθηματικά φορτισμένοι ή έντονα στρεσαρισμένοι. Όταν έχουμε οποιαδήποτε ενόχληση, όπως πονοκέφαλο, ζάλη, πονόδοντο, οσφυαλγία, άγχος, ένταση από καβγά, η πίεση θα είναι αυξημένη για ένα χρονικό διάστημα και μετά θα μειωθεί από μόνη της.

Πώς καθόμαστε για να μετρήσουμε την πίεση

• Ερχόμαστε σε καθιστή θέση με την πλάτη υποστηριζόμενη στην καρέκλα.
• Τα πόδια μας ακουμπάνε στο πάτωμα χωρίς να είναι σταυρωμένα.
• Παραμένουμε σε καθιστή θέση σε ηρεμία για 3-5 λεπτά  πριν τη μέτρηση.
• Αποφεύγουμε να μιλάμε ή να παρακολουθούμε τηλεόραση ή ραδιόφωνο κατά τη διάρκεια ή μεταξύ των μετρήσεων.
• Δεν φοράμε στενά ρούχα, ιδιαίτερα στενά μανίκια στο χέρι που θα κάνουμε τη μέτρηση. Δεν πρέπει να ανεβάζουμε το μανίκι ψηλά ώστε να σφίγγει το μπράτσο.
• Το μπράτσο μας πρέπει να είναι χαλαρό και να στηρίζεται (π.χ. σε τραπέζι ή στο μπράτσο της πολυθρόνας ή με ένα μαξιλαράκι κάτω από τον αγκώνα)  έτσι ώστε η περιχειρίδα να είναι στο ύψος της καρδιάς.
• Δεν έχει σημασία ποιο από τα δύο χέρια θα χρησιμοποιήσουμε (συνιστάται το αριστερό στους δεξιόχειρες )

Πώς θα πάρουμε σωστό αποτέλεσμα από τη μέτρηση της πίεσης στο σπίτι

Για να γίνει σωστά η μέτρηση, θα πρέπει να τοποθετήσετε την περιχειρίδα του πιεσόμετρου στο αριστερό ή στο δεξί μπράτσο, περίπου στο ύψος της καρδιάς, λίγο πιο πάνω από τον αγκώνα σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή (συνήθως στον αριστερό βραχίονα).

Όταν ξεκινήσετε για πρώτη φορά να μετρήσετε την πίεσή σας, η μέτρηση θα πρέπει να γίνει και στα δύο χέρια. Αν βρείτε διαφορά μέχρι 1,5 χιλιοστών υδραργύρου μεταξύ των δύο χεριών, μην ανησυχήσετε. Είναι συνηθισμένο φαινόμενο. Αν υπάρχει μεγαλύτερη διαφορά, ο γιατρός θα σας πει τι πρέπει να κάνετε. Για τις επόμενες μετρήσεις να χρησιμοποιείτε το μπράτσο που θα δείξει τη μεγαλύτερη πίεση.

Στηρίξτε το χέρι σας πάνω σε ένα μαξιλάρι ή στο μπράτσο της πολυθρόνας και τοποθετήστε σωστά την περιχειρίδα του πιεσόμετρου. Πραγματοποιήστε τις μετρήσεις σας πάντα στο ίδιο χέρι – συνήθως αυτό στο οποίο μετράτε την υψηλότερη πίεση από τα δύο.

Πώς θα ξέρω αν είναι σωστό το αποτέλεσμα;

Για να είναι ασφαλές το αποτέλεσμα, θα πρέπει κάθε φορά να κάνετε 3 μετρήσεις. Η καθεμία να απέχει από την άλλη περίπου 1-2 λεπτά. Αγνοήστε την πρώτη μέτρηση. Υπολογίζετε το μέσο όρο μεταξύ δεύτερης και τρίτης μέτρησης. Όταν η αρτηριακή πίεση είναι μικρότερη από 135/85 στο σπίτι δεν έχουμε υπέρταση, ή είμαστε ρυθμισμένοι.

Πόσο συχνά πρέπει να μετρώ την πίεση στο σπίτι;

Όλοι οι ενήλικες, οι έφηβοι και τα παιδιά πρέπει να μετρούν την πίεσή τους τουλάχιστον μία φορά το χρόνο, τις πρωινές συνήθως ώρες. Αν βρεθεί αυξημένη, πρέπει να επισκεφτείτε τον γιατρό. Για την αξιολόγηση της πίεσης στο σπίτι, σε πρώτη φάση, χρειάζονται μετρήσεις 5-7 ημερών, πρωί και απόγευμα, με 3 μετρήσεις αρτηριακής πίεσης με μεσοδιάστημα 1 λεπτού μεταξύ τους και καταγραφή των 2 τελευταίων μετρήσεων. Ωστόσο, αυτές είναι γενικές οδηγίες και μόνο ο γιατρός σας μπορεί να δώσει εξατομικευμένες συμβουλές.