Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (Thessaloniki International Film Festival) είναι ένα από τα παλαιότερα και κορυφαία φεστιβάλ κινηματογράφου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, ενώ αποτελεί τη σημαντικότερη κινηματογραφική διοργάνωση στην Ελλάδα.
Η διοργάνωση ξεκίνησε ως εθνικό φεστιβάλ το 1960 με την επωνυμία «Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου» με πρωτοβουλία του Παύλου Ζάννα και με καθοριστική την συμβολή της Μακεδονικής Καλλιτεχνικής Εταιρείας «Τέχνη». Από το 1963 έως το 1966, διετέλεσε πρόεδρος ο λογοτέχνης Ηλίας Βενέζης. Το 1966, μετονομάστηκε σε «Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου» και λειτούργησε ως εθνικό φεστιβάλ έως το 1991. Την περίοδο αυτή το Φεστιβάλ παρακολουθεί και παρουσιάζει τις τάσεις της εγχώριας κινηματογραφίας και συνδέεται με την ανάδυση του «Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου», ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζει τους πιο σημαντικούς κινηματογραφιστές του παγκόσμιου σινεμά. Κατά την περίοδο της Μεταπολίτευσης, το Φεστιβάλ αποκτά έντονα πολιτικό χαρακτήρα αντανακλώντας το κλίμα της εποχής και διατηρώντας σταθερά στο επίκεντρό του τον κινηματογράφο του δημιουργού. Το 1981, το Φεστιβάλ περνά από το Υπουργείο Βιομηχανίας όπου υπαγόταν έως τότε, στο Υπουργείο Πολιτισμού.
Το 1992, κατά την 33η διοργάνωσή του, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης διεθνοποιείται υπό τη διεύθυνση του κριτικού κινηματογράφου Μιχάλη Δημόπουλου. Προέδρος του Φεστιβάλ ορίστηκε ο σκηνοθέτης Θόδωρος Αγγελόπουλος. Το Φεστιβάλ προσανατολίζεται στον νέο ανεξάρτητο διεθνή κινηματογράφο με έμφαση στην ανακάλυψη ανερχόμενων δημιουργών απ’ όλον τον κόσμο και από την περιοχή των Βαλκανίων. Παράλληλα με την παρουσίαση της εγχώριας κινηματογραφικής παραγωγής, το Φεστιβάλ παρουσιάζει ανεξάρτητες ταινίες, σημαντικές πρεμιέρες, αφιερώματα σε κορυφαίους δημιουργούς –Έλληνες και ξένους– και φιλοξενεί μια σειρά από παράλληλες εκδηλώσεις.
Τον Μιχάλη Δημόπουλο και τον Θόδωρο Αγγελόπουλο διαδέχτηκαν στη διεύθυνση του Φεστιβάλ η Δέσποινα Μουζάκη ως καλλιτεχνική διευθύντρια και ο Γιώργος Χωραφάς ως Πρόεδρος (2005-2009), ο Δημήτρης Εϊπίδης ως καλλιτεχνικός διευθυντής (2010-2015) και, από το 2016, ο Ορέστης Ανδρεαδάκης ως διευθυντής, η Ελίζ Ζαλαντό ως γενική διευθύντρια και ο Γιώργος Αρβανίτης ως πρόεδρος.
Το 65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης σε τίτλους
Το 65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα πραγματοποιείται έως την Κυριακή 10 Νοεμβρίου 2024 σε φυσικούς χώρους και online. Στο 65ο ΦΚΘ, θα προβληθούν 252 μεγάλου και μικρού μήκους ταινίες στις ανακαινισμένες, με νέα καθίσματα, αίθουσες Ολύμπιον και Παύλος Ζάννας, στις αίθουσες του Λιμανιού, Φρίντα Λιάππα, Τώνια Μαρκετάκη, Τζον Κασσαβέτης και Σταύρος Τορνές, καθώς και στον κινηματογράφο Μακεδονικόν. Παράλληλα, παρακολουθούμε 67 ταινίες και διαδικτυακά, μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας του Φεστιβάλ online.filmfestival.gr.
Μεγάλα ονόματα στη Θεσσαλονίκη
Τo Φεστιβάλ υποδέχθηκε δύο από τους πιο λαμπερούς σταρ του παγκόσμιου σινεμά, τη Γαλλίδα βραβευμένη με Όσκαρ Ζιλιέτ Μπινός και τον Βρετανό υποψήφιο για Όσκαρ Ρέιφ Φάινς, στους οποίους απονεμήθηκαν τιμητικοί Χρυσοί Αλέξανδροι.
Το Φεστιβάλ διοργανώνει αφιέρωμα και απονέμει τιμητικό Χρυσό Αλέξανδρο στον Πάνο Χ. Κούτρα.
Η διάσημη casting director Έλεν Λούις, στενή συνεργάτιδα του Μάρτιν Σκορσέζε, θα δώσει ένα συναρπαστικό masterclass.
Η αγαπημένη συγγραφέας Βικτόρια Χίσλοπ θα είναι φέτος ambassador της Αγοράς.
Η showrunner και εκτελεστική παραγωγός επιτυχημένων τηλεοπτικών σειρών Άνα Γουίνγκερ θα δώσει masterclass στο πλαίσιο της ενότητας Agora Series.
Στο πλαίσιο του Meet the Future θα δώσουν masterclasses: Ο συνθέτης Ζμπίγκνιεφ Πράισνερ, στενός συνεργάτης του Κριστόφ Κισλόφσκι, η μοντέζ μουσικής Σουζάνα Πέριτς, με κορυφαίες συνεργασίες σε ταινίες των Μάρτιν Σκορσέζε, Γκρέτα Γκέργουιγκ, Πίτερ Τζάκσον, και οι καταξιωμένοι δημιουργοί Νίκος Κυπουργός, Ευανθία Ρεμπούτσικα και Τάσος Μπουλμέτης, Κώστας Χριστίδης (Kostas Christides) και Coti K. που έχουν αγαπηθεί με το σπουδαίο έργο τους τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.
Αφίσα και trailer
Το poster του 65ου ΦΚΘ υπογράφει η εικαστική καλλιτέχνις Στέλλα Καπεζάνου. Φέτος, το Φεστιβάλ ανέθεσε σε δύο νέους έλληνες σκηνοθέτες να δημιουργήσουν τα σποτ του Φεστιβάλ. Τα σποτ «Μεταμόρφωση» και «Τα Βαμπίρ» σκηνοθέτησε ο Νίκος Κολιούκος, ενώ το σποτ «Τρόμαξες;» σκηνοθέτησε η Μένη Τσιλιανίδου.
Ταινία έναρξης – Ταινία λήξης
Το Φεστιβάλ άνοιξε την Πέμπτη 31 Οκτωβρίου με την ταινία Maria του χιλιανού δημιουργού Πάμπλο Λαραΐν, με πρωταγωνίστρια την Αντζελίνα Τζολί. Η αυλαία της διοργάνωσης θα πέσει την Κυριακή 10 Νοεμβρίου με την προβολή της ταινίας The End του Τζόσουα Οπενχάιμερ. Ο δύο φορές υποψήφιος για Όσκαρ Ντοκιμαντέρ σκηνοθέτης θα παρευρεθεί στην τελετή λήξης του Φεστιβάλ για να παρουσιάσει την ταινία του.
Μεγάλο αφιέρωμα «Εμείς, το τέρας» και έκθεση
Παράξενα και μυστηριώδη κινηματογραφικά πλάσματα, τέρατα που κατοικούν δίπλα μας και μέσα μας πρωταγωνιστούν στο μεγάλο αφιέρωμα του 65ου ΦΚΘ με τίτλο Εμείς, το τέρας. Το αφιέρωμα επιμελείται ως guest curator o Κάρλο Σατριάν, πρώην Καλλιτεχνικός Διευθυντής των κινηματογραφικών φεστιβάλ του Βερολίνου και του Λοκάρνο. Πιο συγκεκριμένα, το μεγάλο αφιέρωμα του Φεστιβάλ περιλαμβάνει:
⇨ 22 αριστουργήματα του παγκόσμιου σινεμά.
⇨ Την έκθεση με τίτλο «We, the Monster» με έργα των Μαλβίνας Παναγιωτίδη και Δαυίδ Σαμπεθάι.
⇨ Μια ειδική δίγλωσση έκδοση του Φεστιβάλ με κείμενα και αναλύσεις από θεωρητικούς του σινεμά, κοινωνιολόγους και δημοσιογράφους.
Αφιέρωμα και Χρυσός Αλέξανδρος στον Πάνο Χ. Κούτρα
Το 65ο ΦΚΘ διοργανώνει μεγάλο αφιέρωμα στον αντισυμβατικό, πρωτοπόρο και τολμηρό σκηνοθέτη Πάνο Χ. Κούτρα, στον οποίο θα απονεμηθεί τιμητικός Χρυσός Αλέξανδρος. Το Φεστιβάλ, σε συνεργασία με το Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και το Τμήμα Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου του ΕΚΠΑ, θα διοργανώσει ημερίδα αφιερωμένη στο έργο του Πάνου Χ. Κούτρα. Επίσης, ο έλληνας δημιουργός θα δώσει masterclass με επίκεντρο την queer ταυτότητα στο σινεμά του, στο πλαίσιο της ενότητας Iconic Talk powered by Mastercard. Τέλος, το περιοδικό του Φεστιβάλ Πρώτο Πλάνο θα μεταμορφωθεί σε φανζίν και θα είναι εξ ολοκλήρου επικεντρωμένο στον Πάνο Χ. Κούτρα.
Meet the future – Μουσική σε κίνηση: Η τέχνη του Film Scoring
Η επιτυχημένη δράση Meet the Future, μια συνεργασία του Ελληνικού Προγράμματος και της Αγοράς του Φεστιβάλ, φέρνει φέτος στο προσκήνιο την τέχνη του film scoring μέσα από το αφιέρωμα «Μουσική σε κίνηση: Η τέχνη του film scoring».
Αφιέρωμα UN-FAMILY-AR
Η διευρυμένη έννοια της οικογένειας σε όλες τις σύγχρονες και εναλλακτικές μορφές και εκφράσεις της, ως κομμάτι ενός συνεχώς μεταβαλλόμενου κόσμου, βρίσκεται στο επίκεντρο του αφιερώματος Un-Family-ar που παρουσιάζεται στο πλαίσιο της ενότητας Survey Expanded του τμήματος Meet the Neighbors+. Στο αφιέρωμα Un-Family-ar θα προβληθούν συνολικά 11 ταινίες που εκπροσωπούν 16 χώρες.
Αφιέρωμα στον Γέσπερ Γιουστ
Το Φεστιβάλ πραγματοποιεί αφιέρωμα στον πολυσχιδή Δανό καλλιτέχνη Γέσπερ Γιουστ, ο οποίος θα παρευρεθεί στη Θεσσαλονίκη για να παρουσιάσει το έργο του, προβάλλοντας 18 μικρού μήκους ταινίες του. Επίσης, θα προβληθεί η τελευταία δημιουργία του με τίτλο Interfears και πρωταγωνιστή τον Ματ Ντίλον, με τη μορφή οπτικής εγκατάστασης στο MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών.
Spotlight στη Νίκι Ντε Σεν Φαλ
Το 65ο ΦΚΘ θα φιλοξενήσει spotlight στην τολμηρή, εκκεντρική και ασυμβίβαστη Γαλλίδα καλλιτέχνιδα Νίκι ντε Σεν Φαλ. Στο Φεστιβάλ θα παρευρεθεί η παραγωγός, σκηνοθέτης και επιμελήτρια Αριέλ ντε Σεν Φαλ, ανιψιά της Νίκι ντε Σεν Φαλ και υπεύθυνη για την αποκατάσταση της κόπιας της ταινίας Ένα όνειρο πιο μεγάλο απ’ τη νύχτα, που θα προβληθεί στο πλαίσιο του spotlight.
Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου
Υποδεχόμαστε στο 65ο ΦΚΘ 22 μεγάλου μήκους και 24 μικρού μήκους ελληνικές ταινίες.
- 18 ταινίες σε πρώτη προβολή, στην «Επίσημη πρώτη» και στο «Ξεπερνώντας τα σύνορα»
- Ειδική προβολή από το Φεστιβάλ και τη Finos Film της ταινίας Δεσποινίς Διευθυντής, με τη μουσική του αξέχαστου Μίμη Πλέσσα.
- Τις βραβευμένες μικρού μήκους ταινίες από το 47ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας.
- Οι ελληνικές ταινίες διεκδικούν μια σειρά από ανεξάρτητα βραβεία. Ανάμεσά τους το νέο βραβείο ΦΩΣ powered by ΔΕΗ, το οποίο διεκδικούν πρωτοεμφανιζόμενες και πρωτοεμφανιζόμενοι ηθοποιοί, σε πρώτο ή δεύτερο ρόλο, σε ελληνική ταινία μεγάλου μήκους που συμμετέχει στο επίσημο πρόγραμμα του Φεστιβάλ. Θα δοθούν δύο βραβεία, ένα σε γυναίκα ηθοποιό και ένα σε άνδρα ηθοποιό, το καθένα από τα οποία συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 3.000 ευρώ.
Διεθνές Πρόγραμμα
Το 65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης φιλοξενεί τέσσερα διεθνή διαγωνιστικά τμήματα, τα οποία συνοδεύονται από σημαντικά χρηματικά βραβεία.
*Συνολικά 12 ταινίες συμμετέχουν στο Διεθνές Διαγωνιστικό, ανάμεσά τους και τρεις ελληνικές. Οι ταινίες διεκδικούν: τον Χρυσό Αλέξανδρο «Θόδωρος Αγγελόπουλος» που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 10.000 ευρώ, τον Αργυρό Αλέξανδρο – Βραβείο Σκηνοθεσίας, που υποστηρίζεται με χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ από την COSMOTE TV, Βραβεία Ανδρικής και Γυναικείας Ερμηνείας, Βραβείο Σεναρίου ή Καλλιτεχνικής Επίτευξης.
*Στο διαγωνιστικό τμήμα Meet the Neighbors+ βλέπουμε 12 ταινίες, ανάμεσά τους και τρεις ελληνικές. Οι ταινίες διαγωνίζονται για τον Χρυσό Αλέξανδρο «Μισέλ Δημόπουλος», βραβείο που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 10.000 ευρώ, για τον Αργυρό Αλέξανδρο – Βραβείο Σκηνοθεσίας που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ, βραβεία Ανδρικής και Γυναικείας Ερμηνείας και Βραβείο Σεναρίου ή Καλλιτεχνικής Επίτευξης.
*Το διαγωνιστικό τμήμα >>Film Forward αποτελείται από 12 ταινίες, μεταξύ των οποίων και τρεις ελληνικές. Οι ταινίες διαγωνίζονται για τον Χρυσό Αλέξανδρο με χρηματικό έπαθλο 8.000 ευρώ και τον Αργυρό Αλέξανδρο – Ειδικό Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 4.000 ευρώ.
*Συνεχίζοντας την επιτυχημένη συνεργασία με το Φεστιβάλ, η Mastercard υποστηρίζει και φέτος με χρηματικό έπαθλο ύψους 3.000 το Βραβείο Mermaid.
*Το διαγωνιστικό τμήμα Immersive επιστρέφει δυναμικά, φιλοξενώντας 8 ταινίες, οι οποίες διεκδικούν τον Χρυσό Αλέξανδρο του τμήματος, ο οποίος συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 2.000 ευρώ. Εκτός συναγωνισμού θα φιλοξενηθεί η εγκατάσταση Intangible του δανού καλλιτέχνη και σχεδιαστή Καρλ Εμίλ Κάρλσεν.
*Ανακαλύπτουμε τον πιο δυναμικό και πρωτοποριακό κινηματογράφο στους Ανοιχτούς Ορίζοντες.
*Συναντάμε τους αγαπημένους μας δημιουργούς στις Ειδικές Προβολές.
*Δίνουμε μεταμεσονύχτια ραντεβού στη ζώνη ’Round Midnight.
*Το 65ο ΦΚΘ αφουγκράζεται τις φωνές των νέων μέσα από το τμήμα NextGen. Στο πλαίσιο του τμήματος, παρουσιάζει πρωινές εκπαιδευτικές προβολές για σχολεία στην αίθουσα Σταύρος Τορνές, αλλά και στη Σταυρούπολη και στις Συκιές σε συνεργασία με τους Δήμους Παύλου Μελά και Νεάπολης-Συκεών αντίστοιχα.
*Για μια ακόμη χρονιά, στο πλαίσιο της συμμαχίας κινηματογραφικών φεστιβάλ Smart7, το Φεστιβάλ θα φιλοξενήσει διαγωνιστικό τμήμα, όπου επτά ταινίες διεκδικούν το Βραβείο Smart7, το οποίο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ.
Αγορά
Ambassador της Αγοράς είναι φέτος η διάσημη συγγραφέας Βικτόρια Χίσλοπ.
Η ενότητα Agora Series, το φόρουμ του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για την παραγωγή σειρών στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Μεσογείου, επιστρέφει με ένα πλούσιο διήμερο πρόγραμμα.
Οι επαγγελματίες θα έχουν φέτος την ευκαιρία να συμμετέχουν σε καινοτόμες δράσεις και πρωτοβουλίες με στόχο το μέλλον και τη στήριξη των νέων δημιουργών.
Τα πρότζεκτ που συμμετέχουν στην Αγορά διεκδικούν σημαντικά βραβεία που προσφέρουν είτε χρηματικά έπαθλα είτε υπηρεσίες σε είδος. Η Αγορά πραγματοποιείται με την πολύτιμη υποστήριξη του προγράμματος Creative Europe-MEDIA.
Τμήμα Podcast
Συνολικά 10 ελληνόφωνα και αγγλόφωνα podcasts συμμετέχουν στο Διαγωνιστικό Podcast του Φεστιβάλ, ενώ άλλα 17 podcasts συμμετέχουν στην Ενότητα Nexus. Τα podcasts του διαγωνιστικού τμήματος διεκδικούν το Βραβείο Καλύτερου Podcast, ύψους 2.000 ευρώ. Παράλληλα, οι δημιουργοί των podcasts ηλικίας 25-35 ετών, τόσο από το Διαγωνιστικό Podcast όσο και από την Ενότητα Nexus, διεκδικούν το Βραβείο ENS Louis Lumière – Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος για Ανερχόμενο Δημιουργό Ακουστικού Ντοκιμαντέρ. Όλα τα podcasts θα είναι, όπως πάντα, διαθέσιμα για ακρόαση μέσα από την ιστοσελίδα του Φεστιβάλ, www.filmfestival.gr.
Προσβασιμότητα
Για τρίτη χρονιά, θα απονεμηθεί το Βραβείο Προσβασιμότητας της Alpha Bank. Το βραβείο, ύψους 3.000 ευρώ, απονέμεται είτε σε μια προσωπικότητα είτε σε μια ταινία που αναδεικνύει ζητήματα ανεμπόδιστης πρόσβασης στις τέχνες. Στο πλαίσιο του 65ου ΦΚΘ θα προβληθούν δύο θρυλικά αριστουργήματα του ελληνικού σινεμά με όρους καθολικής προσβασιμότητας, και πιο συγκεκριμένα οι ταινίες Ιωάννης, ο βίαιος της Τώνιας Μαρκετάκη και Ληστεία στην Αθήνα του Βαγγέλη Σερντάρη.
Για ένα πιο βιώσιμο Φεστιβάλ
Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, αξιοποιώντας και την εμπειρία του Evia Film Project, έχει διαμορφώσει τη δική του περιβαλλοντική πολιτική και σχέδιο δράσης για όλες τις δραστηριότητες του φορέα, διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του (www.filmfestival.gr). Στο πλαίσιο αυτό, αναλαμβάνει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες σε κάθε φεστιβαλική διοργάνωση, καλώντας καλεσμένους και κοινό να συμμετάσχουν ενεργά. Ένας από τους βασικούς στόχους για το 65ο ΦΚΘ είναι η δραστική μείωση των πλαστικών μπουκαλιών νερού μίας χρήσης.
Ειδικές εκδόσεις
Το Φεστιβάλ παρουσιάζει δύο ειδικές εκδόσεις:
Την ειδική δίγλωσση έκδοση που συνδέεται με το αφιέρωμα Εμείς, το τέρας.
Τον αγαπημένο και πρωτοποριακό Α-Κατάλογο, που επικεντρώνεται στο αφιέρωμα Un-Family-ar, στον Γέσπερ Γιουστ και στη Νίκι ντε Σεν Φαλ.
Το 65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού, του προγράμματος ΕΣΠΑ του ΠΕΠ Κ. Μακεδονίας 2021-2027 και του προγράμματος MEDIA. Πολύτιμη είναι η στήριξη του Υπουργείου Τουρισμού, της ΕΡΤ, επίσημου Χορηγού Επικοινωνίας του Φεστιβάλ, της COSMOTE TV, Mεγάλου Xορηγού του Φεστιβάλ, της ΔΕΗ, Στρατηγικού Συνεργάτη του Φεστιβάλ, της Alpha Bank Χορηγού Προσβασιμότητας, της Mastercard, επίσημης κάρτας πληρωμών, της Fischer, Χορηγού των Βραβείων Κοινού, της Aegean, Επίσημου Αερομεταφορέα, και της Jameson.
Οι δράσεις του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης υλοποιούνται με την υποστήριξη του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU.
Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ, καθώς και πληροφορίες για τις ταινίες, είναι διαθέσιμα στο www.filmfestival.gr.
