Η αληθινή αυτή ιστορία μιας φίλης μου γιατρού* είναι απλά μια αφορμή για να ενημερωθούμε για το πολύ σοβαρό πρόβλημα της μόλυνσης από αμοιβάδωση μέσω των τροφών.

«Όλα ξεκίνησαν στις καλοκαιρινές μου διακοπές τον Αύγουστο, όταν κατά την παραμονή μου σε ένα νησί του Ιονίου, άρχισα να υποφέρω από στομαχικές διαταραχές: έντονοι πόνοι στην κοιλιά και διάρροιες που κατέληξαν αιματηρές. Είχα κάνει πρόσφατα κολονοσκόπηση και γνωρίζω ότι πάσχω από αιμορροΐδες, οπότε δεν θορυβήθηκα ιδιαίτερα, καθώς θεώρησα ότι είναι μια απλή τροφική δηλητηρίαση.

Το πρόβλημα δυστυχώς επέμεινε και μετά από περίπου 20 επεισόδια διάρροιας με αίμα ανησύχησα. Είμαι γιατρός οπότε είχα ήδη αρχίσει να αντιλαμβάνομαι ότι η κατάσταση ήταν πολύ χειρότερη απ’ όσο νόμιζα αρχικά. Οι εξετάσεις που έκανα έδειξαν ότι είχα αμοιβάδωση, είχα κολλήσει το παράσιτο αμοιβάδες, το οποίο εισέρχεται στον οργανισμό μέσω μολυσμένου νερού ή τροφής, ενώ παραμένει κάτω από τα νύχια για περίπου 20 ώρες.

Κανείς άλλος από την οικογένειά μου δεν είχε πρόβλημα, οπότε το μυαλό μου πήγε στις σαλάτες και τα φρούτα που κατανάλωνα σε αντίθεση με τους υπόλοιπους που δεν τα… τιμούσαν.

Η συνέχεια, εν συντομία, είναι ότι μετά από χορήγηση ισχυρής αντιβίωσης ένιωσα λίγο καλύτερα, γρήγορα όμως τα συμπτώματα υποτροπίασαν και χρειάστηκε να νοσηλευτώ. Εκεί διαπιστώθηκε ότι η αμοιβάδωση είχε ξυπνήσει στον οργανισμό μου μία σοβαρή αυτοάνοση πάθηση του εντέρου, ελκώδη κολίτιδα.

Αυτή τη στιγμή, περίπου 2,5 μήνες μετά τις διακοπές, δεν μπορώ να σταθώ στα πόδια μου και λαμβάνω ενδοφλέβια κορτιζόνη για τη διαχείριση του αυτοάνοσου. Δεν γνωρίζω τι θα φέρουν οι επόμενες ημέρες, εάν η ελκώδης κολίτιδα ήρθε για να μείνει ή αν θα υποχωρήσει και τυχόν άλλες βλάβες που μπορεί να εμφανιστούν ως συνέπεια της αμοιβάδωσης.

Ο λόγος που μοιράζομαι δημόσια την εμπειρία μου είναι γιατί θέλω να υπογραμμίσω τη μεγάλη σημασία της καλής υγιεινής στην προετοιμασία του φαγητού. Προσεκτικό πλύσιμο στα λαχανικά και τα φρούτα γιατί μία δηλητηρίαση δεν είναι πάντα απλή περίπτωση.

Επίσης, θέλω να πω ότι ο υπερτουρισμός που βίωσε η χώρα μας το περασμένο καλοκαίρι και ο φόρτος τουριστών/πελατών σε εστιατόρια σε νησιά είναι πιθανότατα ένας από τους λόγους που νόσησα. Απ’ ότι παρατηρήσαμε στις διακοπές μας, ακόμη και σε εστιατόρια που το κόστος για το φαγητό δεν έπεφτε κάτω από τα 50 ή 60 ευρώ το άτομο, δεν αρκούσαν οι εργαζόμενοι για να καλύψουν τις ανάγκες. Κι αυτό σύμφωνα με όσα βλέπαμε εμείς οι πελάτες – δεν θέλω να σκεφτώ τι μπορεί να συνέβαινε στις κουζίνες…»

*Τα στοιχεία της γιατρού είναι γνωστά στη συντακτική ομάδα, η ίδια όμως παρακάλεσε να μην κοινοποιηθεί το όνομά της και το σεβόμαστε.

Τι είναι η αμοιβάδωση

Η αμοιβάδωση είναι μια παρασιτική λοίμωξη που προκαλείται από το πρωτόζωο Entamoebahistolytica. Το παράσιτο αυτό μπορεί να ζει και να πολλαπλασιάζεται στο παχύ έντερο, προκαλώντας συμπτώματα όπως διάρροια ή πιο σοβαρές επιπλοκές όπως ηπατικά αποστήματα. Είναι πιο συχνή σε περιοχές με κακές συνθήκες υγιεινής και ανεπαρκείς υποδομές ύδρευσης.

Πώς κολλάει

Η αμοιβάδωση μεταδίδεται μέσω της κατανάλωσης μολυσμένων τροφίμων ή νερού. Μπορεί κανείς να κολλήσει αμοιβάδες από:

• Κατανάλωση μολυσμένου νερού ή τροφής που περιέχει τις κύστεις του παρασίτου.
• Άμεση επαφή με μολυσμένα άτομα, ειδικά μέσω κακής υγιεινής των χεριών, μετά τη χρήση της τουαλέτας ή την προετοιμασία τροφίμων.

Το παράσιτο E. histolytica εισέρχεται στο σώμα μέσω της κατάποσης των κύστεων και ενεργοποιείται στο έντερο.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της αμοιβάδωσης ποικίλουν και μπορεί να είναι ήπια ή σοβαρά, ανάλογα με τον κάθε οργανισμό και την έκταση της μόλυνσης. Τα πιο κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Διάρροια, που μπορεί να είναι υδαρής ή αιματηρή (αμοιβαδική δυσεντερία).
• Πόνος και κράμπες στην κοιλιά.
• Απώλεια βάρους και ανορεξία.
• Πυρετός.
• Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να αναπτυχθούν ηπατικά αποστήματα, με συμπτώματα όπως πόνος στο άνω δεξί μέρος της κοιλιάς, πυρετός και εφιδρώσεις.

Σε πολλούς ανθρώπους, η λοίμωξη μπορεί να είναι ασυμπτωματική, αλλά αυτοί οι φορείς μπορούν να μεταδώσουν το παράσιτο σε άλλους μέσω μόλυνσης του νερού ή των τροφίμων.

Θεραπεία

Η αμοιβάδωση αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με φαρμακευτική αγωγή που μπορεί να περιλαμβάνει αντιπαρασιτικά και αντιβιοτικά φάρμακα.

Πρόληψη

Η πρόληψη της αμοιβάδωσης είναι θεωρητικά εύκολη και αφορά στην υγιεινή και την ποιότητα του νερού.

• Χρήση καθαρού νερού: Η κατανάλωση μόνο βρασμένου, φιλτραρισμένου ή εμφιαλωμένου νερού, ιδιαίτερα σε περιοχές με προβληματικό σύστημα ύδρευσης είναι ουσιαστική για την πρόληψη.
• Καλή υγιεινή των χεριών: Το πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό μετά τη χρήση της τουαλέτας και πριν από την προετοιμασία ή κατανάλωση φαγητού μειώνει τη μετάδοση.
• Προσεκτική υγιεινή των τροφίμων: Πλύσιμο φρούτων και λαχανικών με καθαρό νερό, μαγείρεμα των τροφίμων και αποφυγή κατανάλωσης ωμών τροφών που μπορεί να έχουν έρθει σε επαφή με μολυσμένο νερό.