Σε μια παραλία στην Κόστα Ρίκα, καθώς οι ψαράδες συγκεντρώνουν τα αλιεύματα της ημέρας, δύο γυναίκες εργάζονται σκληρά πάνω σε ένα δέρμα από λαβράκι, που το τρίβουν, ξύνουν, πλένουν και μαυρίζουν για να το μετατρέψουν σε δέρμα.
Πριν από δύο χρόνια, τόσο η Mauren Castro, 41, όσο και η Marta Sosa, 70, ήταν μητέρες που έμεναν στο σπίτι εξαρτημένες από τους συζύγους τους ψαράδες για να φροντίζουν τις οικογένειές τους τεσσάρων και έξι ατόμων, αντίστοιχα. Σήμερα, αποτελούν μέρος του αποκλειστικά γυναικείου συνεταιρισμού “Piel Marina” (Marine Skin), ο οποίος μετατρέπει τα δέρματα ψαριών που απορρίπτονταν στη θάλασσα σε βιώσιμη μόδα. Για γενιές, το ψάρεμα ήταν το οικονομικό στήριγμα στην Costa de Pajaros, ένα χωριό που βρίσκεται περίπου 100 χιλιόμετρα δυτικά της πρωτεύουσας Σαν Χοσέ. Ωστόσο, οι αλιείς λένε ότι οι κανονισμοί που στοχεύουν να καταστήσουν τα αποθέματα πιο βιώσιμα, οι οποίοι φέτος περιελάμβαναν πλήρη απαγόρευση της αλιείας μεταξύ Μαΐου και Ιουλίου, έχουν καταστήσει δυσκολότερη τη διαβίωση εκτός της θάλασσας.
Η μη κυβερνητική οργάνωση (ΜΚΟ) MarViva, βοήθησε να εκπαιδευτούν 15 γυναίκες για να καθιερωθούν ως βυρσοδέψες μπροστά στη θάλασσα πριν από δύο χρόνια.
Οι γυναίκες ήταν δύσπιστες στην αρχή σχετικά με τις δυνατότητες των δερμάτων ψαριών. «Είπαμε «πώς μπορεί ένα δέρμα, που είναι κάτι που μυρίζει, που είναι απόβλητα, να είναι η πρώτη ύλη για να μπορέσουν οι γυναίκες να προχωρήσουν;» είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Κάστρο, 41 ετών. Αλλά με τον καιρό βελτίωσαν το επάγγελμά τους και συμβάλλουν στη συμπλήρωση των πενιχρών εισοδημάτων των οικογενειών τους.
Φορώντας μπλε λαστιχένια γάντια και λευκά μπλουζάκια που φέρουν τις λέξεις Piel Marina, Sosa και Castro δείχνουν πώς ένα δέρμα που διασώθηκε από ένα φιλέτο λαβράκι μπορεί να γίνει ένα ζευγάρι σκουλαρίκια, ένα κολιέ ή ακόμα και μια τσάντα. Αρχικά, τρίβουν απαλά το δέρμα ανάμεσα στα δάχτυλά τους για να αφαιρέσουν τα λέπια και τυχόν εναπομείνασα σάρκα. «Μετά το παίρνουμε και το πλένουμε με σαπούνι, σαν να πλένουμε ρούχα. Μετά το βάφουμε με γλυκερίνη και οινόπνευμα και φυσική βαφή και μετά το στεγνώνουμε», εξήγησε η Sosa. Η διαδικασία βαφής διαρκεί τέσσερις ημέρες, ενώ άλλες τέσσερις χρειάζονται για να στεγνώσει το δέρμα στον ήλιο για να παραχθεί ένα ύφασμα που είναι μαλακό και εύκαμπτο αλλά ανθεκτικό. Το σημαντικό είναι ότι δεν μυρίζει πλέον ψάρι και έχει το πλεονέκτημα ότι είναι αδιάβροχο.
Οι γυναίκες δεν είναι μόνο βυρσοδέψες, αλλά έχουν γίνει και σχεδιάστριες κοσμημάτων που πουλούν πολύχρωμα σκουλαρίκια και κολιέ στο Instagram και στο Facebook. Ένα ζευγάρι σκουλαρίκια σε σχήμα πεταλούδας κοστίζει περίπου 7 δολάρια. Οι γυναίκες πωλούν επίσης μέρος του δέρματος σε παραγωγούς κλωστοϋφαντουργίας μικρής κλίμακας στο Puntarenas, το κύριο λιμάνι στις ακτές του Ειρηνικού της Κόστα Ρίκα.
Η Κόστα Ρίκα είναι απλώς η τελευταία χώρα που αξιοποίησε τις δυνατότητες του μαυρίσματος ψαριών, μια πανάρχαια πρακτική μεταξύ των αυτόχθονων πληθυσμών από την Αλάσκα έως τη Σκανδιναβία και την Ασία. Ενώ τα δέρματα σολομού χρησιμοποιούνταν παραδοσιακά από τους Αϊνού στην Ιαπωνία και τους Ινουίτ στον βόρειο Καναδά για να φτιάξουν μπότες και ρούχα, και στις όχθες της λίμνης Βικτώρια στην Κένυα, χρησιμοποιούν τώρα την τοπική λιχουδιά τιλάπια για να φτιάξουν τσάντες.
Εν τω μεταξύ, η βραζιλιάνικη εταιρεία Nova Kaeru προσφέρει δέρμα φτιαγμένο από τα πεταμένα λέπια του γιγαντιαίου ψαριού pirarucu, το οποίο είναι εγγενές στον Αμαζόνιο. Στο διαδίκτυο, οι τσάντες από δέρμα ψαριού πωλούνται για εκατοντάδες δολάρια. Ένας από τους πρώτους επώνυμους σχεδιαστές μόδας που γαντζώθηκε στα δέρματα ήταν ο πρώην δημιουργικός διευθυντής του Dior, John Galliano, ο οποίος φόρεσε ένα σακάκι από δέρμα σολομού Ατλαντικού και τσάντα από δέρμα ψαριού στις συλλογές του το 2002.
Προς το παρόν, οι γυναίκες του συνεταιρισμού Piel Marina χαίρονται που έχουν μια δουλειά που τις απομακρύνει από τις οικιακές δουλειές και τους παρέχει ένα μικρό εισόδημα. Ονειρεύονται όμως τη μέρα που το δέρμα που φτιάχνουν στο χέρι στην παραλία θα βγει στην παγκόσμια σκηνή. Τα μάτια της Castro λάμπουν στην προοπτική. «Θα ήθελα να τα δούμε στο Χόλιγουντ, στον Καναδά ή στις μεγάλες πασαρέλες του Παρισιού!».
Πηγή: Daily Sabah
