Η κατάρρευση της Μαρινέλλας επί σκηνής, στο Ηρώδειο, έφερε στο προσκήνιο και στο στόμα όλων μας το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Η καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, μάς εξηγεί περισσότερα.
Είναι σίγουρα σοκαριστικό να βλέπουμε έναν αγαπημένο καλλιτέχνη να καταρρέει επάνω στη σκηνή. Και σίγουρα, όλοι περιμένουμε να ακούσουμε για τη θετική έκβαση της υγείας της Μαρινέλλας, που, όπως αναφέρει το νεότερο ιατρικό ανακοινωθέν από το νοσοκομείο Υγεία όπου νοσηλεύεται στην μονάδα εντατικής θεραπείας, υπέστη βαρύ αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και αυτή τη στιγμή, η κατάσταση της υγείας της είναι σταθερή. Τι είναι όμως η κατάσταση αυτή, ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο και -το πιο σημαντικό- πώς μπορούμε να την προλάβουμε.
Τι είναι το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
Όπως εξηγεί η παθολόγος, καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, κ. Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, ένα αιμορραγικό εγκεφαλικό προκαλείται, όταν «σπάει» ένα αιμοφόρο αγγείο στον εγκέφαλο. Οι παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με αυτή την κατάσταση είναι πολλοί και κυρίως περιλαμβάνουν τα παρακάτω:
1. Υψηλή αρτηριακή πίεση που δεν είναι υπό έλεγχο.
2. Υπερθεραπεία με αντιπηκτικά.
3. Διογκώσεις στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων, γνωστά ως ανευρύσματα.
4. Τραύμα στο κεφάλι, όπως από τροχαίο ατύχημα.
5. Εναπόθεση πρωτεϊνών στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων που οδηγούν σε αδυναμία στο τοίχωμα των αγγείων. Αυτό είναι γνωστό ως εγκεφαλική αμυλοειδική αγγειοπάθεια.
6. Ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο που οδηγεί σε εγκεφαλική αιμορραγία.
7. Μια λιγότερο συχνή αιτία αιμορραγίας στον εγκέφαλο είναι η ρήξη μιας αρτηριοφλεβικής δυσπλασίας (AVM).
Οι πιο βασικοί παράγοντες κινδύνου
Ο πρώτος βασικός τρόπος είναι να γνωρίζουμε και να μειώσουμε κατά το δυνατόν τους γνωστούς παράγοντες κινδύνου. Ανάμεσά τους είναι η παχυσαρκία, η απουσία φυσικής δραστηριότητας, η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ, η υψηλή αρτηριακή πίεση, το κάπνισμα, η υψηλή χοληστερόλη και ο διαβήτης. Στις καταστάσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο περιλαμβάνονται, επίσης, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένης της καρδιακής ανεπάρκειας, ή του ακανόνιστου καρδιακού ρυθμού, όπως η κολπική μαρμαρυγή καθώς και το προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακής προσβολής ή παροδικού ισχαιμικού επεισοδίου.
Πώς μπορούμε να προστατευτούμε από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο
Η πρόληψη, μαζί με τα τακτικά τσεκ απ, είναι το βασικότερο όπλο που έχουμε στα χέρια μας για να προλάβουμε την εκδήλωση μίας τόσο σοβαρής κατάστασης. Οι συστάσεις των ειδικών δεν θα μας εκπλήξουν – πρόκειται για βασικές στρατηγικές πρόληψης καρδιακών και εγκεφαλικών παθήσεων που συνιστούν έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Όπως τις συνοψίζει η κ. Ψαλτοπούλου είναι οι παρακάτω:
• Έλεγχος της υπέρτασης, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος εγκεφαλικού. Εάν έχει προηγηθεί εγκεφαλικό, η μείωση της αρτηριακής πίεσης μπορεί να βοηθήσει να αποτρέψετε ένα ισχαιμικού ή αιμορραγικού εγκεφαλικού στο μέλλον.
• Μείωση της ποσότητα της χοληστερόλης και των κορεσμένων λιπαρών στη διατροφή. Η κατανάλωση λιγότερων λιπαρών, ειδικά κορεσμένων και τρανς, μπορεί να μειώσει τη συσσώρευση πλάκας και χοληστερόλης στις αρτηρίες. Εάν είναι ανέφικτος ο έλεγχος της χοληστερόλης μόνο μέσω διατροφικών αλλαγών, μπορεί να χρειαστεί ένα φάρμακο για τη μείωση της χοληστερόλης.
• Διακοπή του καπνίσματος. Το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού για τους καπνιστές και τους μη καπνιστές που εκτίθενται στο παθητικό κάπνισμα. Η διακοπή μειώνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού.
• Διαχείριση του διαβήτη. Η διατροφή, η άσκηση και η απώλεια βάρους μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση του σακχάρου σε ένα υγιές εύρος. Εάν οι παράγοντες του τρόπου ζωής δεν επαρκούν για τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα, μπορεί να σας συνταγογραφηθεί φάρμακο για τον διαβήτη.
• Διατήρηση ενός υγιούς βάρους. Το υπερβολικό βάρος συμβάλλει σε άλλους παράγοντες κινδύνου για εγκεφαλικό, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και ο διαβήτης.
• Υιοθέτηση μιας διατροφής πλούσιας σε φρούτα και λαχανικά. Η κατανάλωση πέντε ή περισσότερων μερίδων φρούτων ή λαχανικών κάθε μέρα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εγκεφαλικού. Η μεσογειακή διατροφή, η οποία δίνει έμφαση στο ελαιόλαδο, τα φρούτα, τους ξηρούς καρπούς, τα λαχανικά και τα δημητριακά ολικής αλέσεως, μπορεί να είναι χρήσιμη.
• Τακτική άσκηση. Η αερόβια άσκηση μειώνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού με πολλούς τρόπους. Η άσκηση μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση, να αυξήσει τα επίπεδα της καλής χοληστερόλης και να βελτιώσει τη συνολική υγεία των αιμοφόρων αγγείων και της καρδιάς. Βοηθά, επίσης, στην απώλεια βάρους, στον έλεγχο του διαβήτη και στη μείωση του άγχους. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, συστήνονται σταδιακά έως και 30 λεπτά μέτριας σωματικής δραστηριότητας τις περισσότερες ή όλες τις ημέρες της εβδομάδας.
• Κατανάλωση αλκοόλ με μέτρο, αν όχι καθόλου. Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο υψηλής αρτηριακής πίεσης, ισχαιμικών εγκεφαλικών και αιμορραγικών εγκεφαλικών επεισοδίων. Το αλκοόλ μπορεί, επίσης, να αλληλεπιδράσει με άλλα φάρμακα. Ωστόσο, η κατανάλωση μικρών έως μέτριων ποσοτήτων αλκοόλ μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη του ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου και στη μείωση της τάσης πήξης του αίματος. Μια μικρή έως μέτρια ποσότητα είναι περίπου ένα ποτό την ημέρα.
• Αντιμετώπιση της αποφρακτικής άπνοιας ύπνου, η οποία είναι μια διαταραχή ύπνου που προκαλεί διακοπή της αναπνοής για σύντομες περιόδους αρκετές φορές κατά τη διάρκεια του ύπνου. Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει μια μελέτη ύπνου εάν υπάρχουν συμπτώματα. Η θεραπεία περιλαμβάνει μια συσκευή, που παρέχει θετική πίεση αεραγωγών μέσω μιας μάσκας για να κρατά τον αεραγωγό ανοιχτό κατά τη διάρκεια του ύπνου.
• Τέλος, εάν έχει προηγηθεί ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο, μπορεί να χρειαστούν φάρμακα που θα βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου για επόμενο εγκεφαλικό. Εάν έχει προηγηθεί ΠΙΕ, τα φάρμακα μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου στο μέλλον. Αυτά τα φάρμακα μπορεί να περιλαμβάνουν, ανάλογα της αιτιολογίας και αντιαιμοπεταλιακά ή αντιπηκτικά.
