Το Ζαζέν είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της πρακτικής του Ζεν Βουδισμού και μεταφράζεται στα ιαπωνικά ως «καθιστός διαλογισμός».
Πρόκειται για μια απλή, αλλά βαθιά μορφή διαλογισμού. Οι ρίζες του εντοπίζονται στις πνευματικές παραδόσεις της Ανατολικής Ασίας. Το Ζαζέν έχει βρει απήχηση σε όλο τον κόσμο ως ένα ισχυρό εργαλείο για την ενσυνειδητότητα, την αυτογνωσία και τη βελτίωση της ποιότητας της καθημερινής ζωής.
Καθώς ο Βουδισμός εξαπλώθηκε στην Ασία, η πρακτική του καθιστού διαλογισμού εξελίχθηκε και πήρε διαφορετικές μορφές σε διάφορους πολιτισμούς. Στην Κίνα, έγινε γνωστή ως «chán», η οποία αργότερα εξελίχθηκε σε «zen», καθώς ταξίδεψε στην Ιαπωνία.
Το Ζαζέν είναι κάτι περισσότερο από μια τεχνική ή μια πρακτική. Περιλαμβάνει το κάθισμα σε μια συγκεκριμένη στάση, συνήθως σε ένα μαξιλάρι, που ονομάζεται ζαφού, με τα πόδια σταυρωμένα σε θέση λωτού ή μισού λωτού, την πλάτη ίσια και τα χέρια τοποθετημένα σε μια συγκεκριμένη mudra (χειρονομία). Τα μάτια είναι μισάνοιχτα, κοιτάζοντας προς τα κάτω χωρίς να εστιάζουν σε κάτι συγκεκριμένο. Η αναπνοή είναι φυσική κι ο νους είναι επικεντρωμένος στην στιγμή. Η πρακτική αυτή δεν έχει να κάνει με την επίτευξη μιας συγκεκριμένης κατάστασης ή αποτελέσματος, αλλά με το να είσαι πλήρως παρών σε ό,τι προκύπτει.
Τα αποτελέσματα της άσκησης είναι πολλά και συγκεκριμένα:
Ενισχύει την εστίαση και την συγκέντρωση. Εκπαιδεύει τον νου να παραμένει συγκεντρωμένος και προσεκτικός, ακόμη και μπροστά σε εξωτερικά ερεθίσματα. Η αυξημένη εστίαση βελτιώνει την παραγωγικότητα και τη λήψη αποφάσεων.
Μειώνει το στρες. Η τακτική εξάσκηση μπορεί να οδηγήσει σε μια πιο ισορροπημένη συναισθηματική κατάσταση, μειώνοντας τη συχνότητα και την ένταση του στρες. Με την πάροδο του χρόνου, οι ασκούμενοι μπορεί να διαπιστώσουν ότι αντιδρούν σε στρεσογόνες καταστάσεις με μεγαλύτερη ηρεμία και ψυχραιμία.
Καλλιεργεί τη συναισθηματική ανθεκτικότητα. Μας διδάσκει να παρατηρούμε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας, χωρίς να κατακλυζόμαστε από αυτά. Αυτή η πρακτική της μη προσκόλλησης βοηθά στην καλλιέργεια της συναισθηματικής ανθεκτικότητας – την ικανότητα να βιώνουμε τα συναισθήματα πλήρως χωρίς να παρασυρόμαστε από αυτά-. Ως αποτέλεσμα, είμαστε καλύτερα εξοπλισμένοι να χειριζόμαστε τα σκαμπανεβάσματα της ζωής, με ψυχραιμία και χάρη.
Εμβαθύνει την αυτογνωσία. ‘Ετσι, αρχίζει κανείς να παρατηρεί μοτίβα σκέψης και συμπεριφοράς, που συχνά περνούν απαρατήρητα μέσα στη φασαρία της καθημερινής ζωής. Αυτή η αυξημένη επίγνωση μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη αυτογνωσία, επιτρέποντας πιο συνειδητές επιλογές και μια βαθύτερη αίσθηση αυθεντικότητας στον τρόπο, που ζούμε τη ζωή μας.
Ενισχύει τη συμπόνια και τη σύνδεση. Καθώς το Ζαζέν εμβαθύνει την κατανόηση του δικού μας νου, καλλιεργεί, επίσης, μεγαλύτερη συμπόνια για τους άλλους. Αρχίζουμε να βλέπουμε ότι, ακριβώς όπως εμείς, έτσι και οι άλλοι παλεύουν με τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις προκλήσεις τους. Αυτή η συνειδητοποίηση μπορεί να οδηγήσει σε πιο συμπονετικές και βαθιές σχέσεις, τόσο με τον εαυτό μας όσο και με τους γύρω μας.