Το ξέρατε ότι αν έχεις οστεοπόρωση μπορεί να σπάσεις οστό μόνο και μόνο επειδή φτερνίστηκες; Η οστεοπόρωση δεν έχει φανερά συμπτώματα και δεν είναι μία πάθηση που αφορά μόνο γυναίκες στην εμμηνόπαυση. Ώρα να μάθουμε περισσότερα.

Τα βασικά για την οστεοπόρωση μπορεί να τα γνωρίζουμε, αλλά αυτά συνήθως δεν αρκούν για να προλάβουμε και να αντιμετωπίσουμε αυτήν τη συχνή πάθηση ώστε να έχουμε καλύτερη ποιότητα ζωής. Έχοντας τα παραπάνω στο μυαλό μου, απευθύνθηκα σε έναν άνθρωπο που σίγουρα μπορεί να μας λύσει μας απορίες για την οστεοπόρωση, την αντιμετώπιση και τη διαχείρισή μας. Πρόκειται για τη Μέμη Τσεκούρα, Πρόεδρο του Συλλόγου Σκελετικής Υγείας Πεταλούδα και Α’ Αντιπρόεδρο της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας. Οι απαντήσεις, που μας δίνει σχετικά με αυτήν τη γνωστή-άγνωστη νόσο, είναι σίγουρα πολύτιμες για όλους μας, γυναίκες και άντρες κάθε ηλικίας.

Τι είναι η οστεοπόρωση;

Σύμφωνα με τον IOF, το Διεθνές Ίδρυμα Οστεοπόρωσης, η οστεοπόρωση είναι μια πάθηση, κατά την οποία ο σκελετός γίνεται αδύναμος και εύθραυστος με αποτέλεσμα τα οστά να βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο για να σπάσουν. Ένα άτομο με οστεοπόρωση μπορεί να υποστεί κάταγμα ύστερα από ένα μικρό χτύπημα ή από ένα φτέρνισμα ή από μια ήπια πτώση.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με την οστεοπόρωση;

Γυναίκες πάνω από τα 60 -αλλά και άντρες ίδιας ηλικίας- αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου για εμφάνιση οστεοπόρωσης. Είναι, όμως, πολύ πιθανό η οστεοπόρωση να παρουσιαστεί και σε μικρότερες ηλικίες. Στις γυναίκες, η εμμηνόπαυση σηματοδοτεί την έναρξη της, με ταχεία απώλεια οστικής πυκνότητας γι’ αυτό και είναι σημαντικό να δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στη σκελετική μας υγεία από νεότερες ηλικία.

Επειδή η οστεοπόρωση δεν εκδηλώνεται με φανερά συμπτώματα, είναι σημαντικό να συζητάτε με το γιατρό σας σχετικά με τη σκελετική σας υγεία, ιδιαιτέρως αν έχετε κάποιο παράγοντα κινδύνου. Οι συνήθεις παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση οστεοπόρωσης και καταγμάτων ευθραυστότητας περιλαμβάνουν:

• Κάταγμα σε ηλικία 50 ετών και άνω
• Μείωση του ύψους 4 cm ή και παραπάνω, κυφωτική στάση
• Πρώιμη εμμηνόπαυση
• Χαμηλό σωματικό βάρος (δείκτης μάζας σώματος κάτω από 19)
• Παθήσεις που σχετίζονται με την οστεοπόρωση όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο διαβήτης, ο καρκίνος του μαστού ή του προστάτη, παθήσεις του πεπτικού συστήματος.
• Μακροχρόνια καθημερινή λήψη φαρμάκων που σχετίζονται με την οστεοπόρωση π.χ. γλυκοκορτικοειδή (στεροειδή)
• Οικογενειακό ιστορικό για κάταγμα ισχίου ή οστεοπόρωση
• Χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου, μειωμένη έκθεση στο ηλιακό φως
• Καθιστική ζωή (μειωμένη φυσική δραστηριότητα)
• Κάπνισμα και /ή υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ

Όταν η οστεοπόρωση δώσει συμπτώματα είναι πλέον αργά;

Η μη έγκαιρη διάγνωση και η μη παρακολούθηση της οστοεπόρωσης είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα! Τα σπονδυλικά κατάγματα συχνά δεν γίνονται αντιληπτά από τους γιατρούς. Υπάρχουν αρκετοί λόγοι που συμβαίνει αυτό, συμπεριλαμβανομένου του γεγονότος ότι δεν προκαλούν όλα τα σπονδυλικά κατάγματα πόνο ή γιατί οι γιατροί απλά συνταγογραφούν ένα φάρμακο για την αντιμετώπιση του πόνου στην πλάτη και δεν το διερευνούν. Δυστυχώς, η οστεοπόρωση δεν έχει συμπτώματα και γι΄αυτό πολλοί ασθενείς την ανακαλύπτουν αφού πάθουν το πρώτο κάταγμα, που αποτελεί συνήθως και το πρώτο σύμπτωμα. Η πρόληψη και η έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση αποτελούν την καλύτερη θεραπεία!

Υπάρχει τρόπος να την προλάβουμε, να παρακολουθούμε και να ανακόψουμε την εξέλιξή της;

Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία ειδικά κατά την παιδική και εφηβική ηλικία, όπου γίνεται το «χτίσιμο» του σκελετού. Η επαρκής πρόσληψη γαλακτοκομικών, βιταμίνης D καθώς και η άθληση αποτελούν τους βασικότερους παράγοντες για γερό σκελετό. Η μόνη εξέταση, με την οποία γίνεται νωρίς η διάγνωση της οστεοπόρωσης είναι η μέτρηση της οστικής πυκνότητας. Είναι μια απλή, ακίνδυνη και ανώδυνη εξέταση η οποία καλύπτεται από όλα τα ασφαλιστικά ταμεία. Όλες οι γυναίκες, άνω των 65 ετών και όλοι οι άνδρες άνω των 70 ετών, πρέπει να κάνουν μέτρηση οστικής πυκνότητας. Επίσης, μέτρηση θα πρέπει να κάνουν και τα άτομα οποιασδήποτε ηλικίας, που έχουν υποστεί οστεοπορωτικό κάταγμα ή έχουν αυξημένους παράγοντες κινδύνου.

Ποιες είναι οι συνέπειες της οστεοπόρωσης στην υγεία και την ποιότητα ζωής του ασθενούς;

Οι συνέπειες της οστεοπόρωσης είναι πολυεπίπεδες και αφορούν όλη την οικογένεια. Θα σταθώ στα παρακάτω δεδομένα, τα οποία έχουν ενδιαφέρον και δίνουν την πολυδιάστατη εικόνα της οστεοπόρωσης:

• Όταν η οστεοπόρωση προσβάλλει τα οστά της σπονδυλικής στήλης, συνήθως προκαλεί πόνο και μείωση του ύψους του ατόμου, προσδίδοντας μία χαρακτηριστική κυφωτική στάση (καμπούρα).
• Η ποιότητας ζωής των ασθενών υποβαθμίζεται σημαντικά λόγω του πόνου και της δυσκολίας να αυτοεξυπηρετηθούν. Είναι απαραίτητη η συνδρομή φροντιστών για να μπορούν τα άτομα να εκτελούν τις καθημερινές τους δραστηριότητες. Η κατάσταση προκαλεί στα άτομα τάση απομόνωσης και αισθήματα κατάθλιψης, ενώ αλλάζει η καθημερινότητα ολόκληρου του οικογενειακού περιβάλλοντος.
• Η ανικανότητα, που προκαλεί η οστεοπόρωση, είναι ανάλογη ή ακόμα και πιο σοβαρή από εκείνη που προκαλείται από άλλες παθήσεις. Σε άτομα, που ακόμα εργάζονται, τα κατάγματα αποτελούν αιτία για να λείπουν πολλές ημέρες από την εργασία τους, ενώ σε κάποια επαγγέλματα υπάρχει μεγάλη δυσκολία να εργαστούν μετά το κάταγμα.
• Το 33% των ασθενών με κάταγμα ισχίου, χρειάζονται νοσηλεία κατ΄οίκον για τουλάχιστον ένα χρόνο μετά το κάταγμα, ενώ το 20-24% των ασθενών πεθαίνουν μέσα στον πρώτο χρόνο μετά το κάταγμα.
• Η εμφάνιση ενός κατάγματος αυξάνει τον κίνδυνο περαιτέρω καταγμάτων, που μπορεί να οδηγήσει σε ένα καταρράκτη νέων καταγμάτων, δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο πόνου και ανικανότητας.

Πού μπορούμε να βρούμε πληροφορίες σχετικά με την πρόληψη και τη διαχείριση της οστεοπόρωσης;

Ο Σύλλογος Σκελετικής Υγείας Πεταλούδα, είναι ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο επίσημα αναγνωρισμένο από το Διεθνές Ίδρυμα Οστεοπόρωσης (ΙΟF). Ο Σύλλογος έχει μέχρι σήμερα αναπτύξει ενεργό δράση και έργο τόσο μέσα στα όρια της Αττικής όσο και σε ολόκληρη την Ελλάδα. Διατηρεί άριστη σχέση συνεργασίας με επιστημονικά σωματεία που ασχολούνται με την οστεοπόρωση καθώς και με το Εργαστήριο Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σε συνεργασία με τους παραπάνω φορείς διεξάγει επιδημιολογικές και άλλες μελέτες προκειμένου να συγκεντρωθούν και να επεξεργαστούν στοιχεία για την χρόνια αυτή νόσο.
Όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να επικοινωνήσει με τον Σύλλογό μας για περισσότερες πληροφορίες γύρω από τα σεμινάρια, συνέδρια και λοιπές δράσεις που οργανώνουμε.