Τι είναι η κολονοσκόπηση, κάθε πότε πρέπει να γίνεται και γιατί είναι τόσο σημαντική εξέταση για την πρόληψη του καρκίνου του εντέρου.

Δεν είναι ευχάριστο να μιλάμε για τον καρκίνο. Η έγκυρη ενημέρωση όμως είναι απαραίτητη προκειμένου να μπορούμε να προλάβουμε την εμφάνιση και να εντοπίσουμε έγκαιρα έναν «δύσκολο» καρκίνο, όπως αυτός του παχέος εντέρου. Για όλα αυτά συζητήσαμε με τον Ορέστη Σιδηρόπουλο, Γαστρεντερολόγο – Ηπατολόγο, και οι πληροφορίες και οι απαντήσεις που μας έδωσε είναι πραγματικά σημαντικές.

Αφορά όλο και νεότερους ανθρώπους

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου αποτελεί μια σοβαρή νόσο με υψηλή θνησιμότητα. Είναι ο δεύτερος πιο θανατηφόρος καρκίνος παγκοσμίως, μετά τον καρκίνο του πνεύμονα. Η συχνότητά του αυξάνεται συνεχώς τις τελευταίες δεκαετίες και σήμερα έχει φτάσει στον Δυτικό κόσμο, να είναι ο τρίτος συχνότερος καρκίνος στους άνδρες, μετά τον καρκίνο του προστάτη και του πνεύμονα και ο δεύτερος στις γυναίκες μετά τον καρκίνο του μαστού.

Η συντριπτική πλειοψηφία του καρκίνου του παχέος εντέρου εμφανίζεται σε άντρες και γυναίκες πάνω από τα 50 τους έτη, ωστόσο η συχνότητά του σε νεότερες ηλικίες, κάτω των 50 χρόνων, αναμένεται να αυξηθεί εκθετικά τα επόμενα χρόνια. Στοιχεία δείχνουν ότι μέχρι το 2030 αυτή η αύξηση μπορεί να είναι περισσότερο από 120 %.

Παράγοντες κινδύνου: αυτοί που μπορούμε να αποφύγουμε και εκείνοι για τους οποίους δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε

Ερευνητικά έχει βρεθεί ότι η υπερκατανάλωση κόκκινου κρέατος, κυρίως επεξεργασμένου, και ζωικών λιπών συντελεί στην εμφάνιση αυτής της μορφής καρκίνου. Αντίθετα, η αυξημένη κατανάλωση τροφών πλούσιων σε αντιοξειδωτικές ουσίες, ω-3 λιπαρά οξέα, ασβέστιο, σελήνιο, βιταμίνη D, φυλλικό οξύ και φυτικές ίνες έχει προστατευτική δράση για την εμφάνιση της νόσου.

Πέρα από αυτά, η ηλικία άνω των 50 και η κληρονομικότητα είναι δύο θεωρούμενοι παράγοντες κινδύνου. Για να το προσδιορίσουμε, μιλάμε για κληρονομικότητα, όταν υπάρχει ένας ή περισσότεροι συγγενείς πρώτου βαθμού, που έχουν εμφανίσει την νόσο. Επίσης, φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου, όπως ελκώδης κολίτιδα, νόσος Crohn, κληρονομικά σύνδρομα πολυποδίασης του έντερου, σακχαρώδης διαβήτης, παχυσαρκία, αλκοόλ και κάπνισμα θεωρούνται σημαντικοί προδιαθετικοί παράγοντες.

Γιατί πρέπει να κάνουμε προληπτική κολονοσκόπηση στα 50 μας χρόνια – το αργότερο!

Η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου ανεβάζει το ποσοστό επιβίωσης περισσότερο από 90%! Γι’ αυτό το λόγο, ήδη σε αρκετές χώρες προτείνεται η έναρξη της κολονοσκόπησης από την ηλικία των 45 ετών ή και νωρίτερα. Η κολονοσκόπηση είναι η καλύτερη εξέταση για την διερεύνηση παθήσεων του παχέος εντέρου γιατί δίνει ταυτόχρονα τη δυνατότητα διάγνωσης και θεραπείας.

Πώς γίνεται η κολονοσκόπηση; Η εξέταση γίνεται μετά από ειδική προετοιμασία στο σπίτι μας, που ενεργοποιεί την κένωση του εντέρου ώστε να μπορεί να το εξετάσει ο γαστρεντερολόγος.
Η εξέταση πραγματοποιείται στο ιατρείο με χορήγηση μέθης, γεγονός που την κάνει μια απόλυτα ανώδυνη εξέταση. Συνήθως, διαρκεί 15-20 λεπτά, γίνεται με τη βοήθεια ενός λεπτού, εύκαμπτου οργάνου, του κολονοσκοπίου. Μέσω κάμερας εικόνες μεταδίδονται από το εσωτερικό του εντέρου σε μια οθόνη. Κατά την διάρκειά της, ο γαστρεντερολόγος μπορεί να πάρει δείγματα για βιοψία ή ακόμη και να αφαιρέσει επί τόπου μικρούς πολύποδες, καλοήθεις όγκους της βλεννογόνου του εντέρου. Υπολογίζεται πως το ένα τρίτο του πληθυσμού μετά τα 50 έχει κάποιο πολύποδα και το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο 50% μετά την ηλικία των 70 ετών.

Η κολονοσκόπηση είναι η μόνη εξέταση που μπορεί να εντοπίσει έναν πολύποδα στο έντερο, κάτι πολύ σημαντικό αφού πλέον γνωρίζουμε ότι η νόσος αναπτύσσεται σε προϋπάρχοντα πολύποδα. Τα καλά νέα είναι ότι η μετατροπή ενός πολύποδα σε κακοήθη γίνεται με αρκετά βραδύ ρυθμό οπότε προλαβαίνουμε με την κολονοσκόπηση να τον ανακαλύψουμε εγκαίρως και να τον αφαιρέσουμε. Χρειάζονται 5-10 χρόνια για να εξελιχθεί ένας πολύποδας σε καρκίνο εντέρου, άρα αν η πρώτη κολονοσκόπηση γίνει στην ηλικία των 45-50 ετών και στην συνέχεια σε διάστημα, που θα ορίσει ο γιατρός, θα προλάβουμε την εμφάνιση καρκίνου.

Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό διότι επιπλέον ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να είναι ασυμπτωματικός για πολλά χρόνια και έτσι η διάγνωση μπορεί να καθυστερήσει σημαντικά. Τα συμπτώματα, όταν εμφανιστούν, περιλαμβάνουν αιμορραγία από το ορθό, αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου (παρατεταμένη διάρροια ή δυσκοιλιότητα που δεν προϋπήρχε) και αναιμία, η οποία μπορεί να προκαλέσει χρόνια κόπωση.

Τι κρατάμε

Συμπερασματικά, ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι μια νόσος που μπορεί να προληφθεί και να εκριζωθεί οριστικά. Προϋπόθεση για αυτό αποτελεί η διαρκής ενημέρωση του πληθυσμού τόσο για την προληπτική αξία της κολονοσκόπησης όσο και για την ασφάλειά της.