Το άτμισμα, δηλαδή η χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου, αν και αρχικά προωθήθηκε ως ένα λιγότερο επιβλαβές υποκατάστατο του καπνίσματος, γίνεται όλο και πιο δημοφιλές μεταξύ των νέων, τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα η έκρηξη της εξάπλωσής του στη νεολαία να προκαλεί ανησυχίες για τις πιθανές επιπτώσεις στην υγεία.
Ψηφιακή παρέμβαση για την διακοπή του ατμίσματος
Το άτμισμα μπορεί να οδηγήσει σε εξάρτηση από τη νικοτίνη, ειδικά σε νεότερα ηλικιακά άτομα, που είναι πιο ευάλωτα. Ειδικότερα, για τους εφήβους που θέλουν να σταματήσουν να ατμίζουν τη νικοτίνη, ένα διαδραστικό πρόγραμμα ανταλλαγής μηνυμάτων κειμένου, στις ΗΠΑ, βρέθηκε ότι είναι αποτελεσματικό στο να τους βοηθήσει να σταματήσουν το κάπνισμα.
Πώς να κόψετε το άτμισμα με ένα μήνυμα – Τι δείχνει μια νέα μελέτη
Το πρόγραμμα –που τηρεί την ανωνυμία των στοιχείων των συμμετεχόντων– ξεκινά με μία ερώτηση και μία προτροπή: «Είστε έτοιμοι να σταματήσετε το άτμισμα; Στείλτε σε μήνυμα, την ημέρα που θέλετε να ξεκινήσετε τη διακοπή, για να λαμβάνετε καθημερινές συμβουλές λίγες εβδομάδες πριν και μετά την ημερομηνία διακοπής του καπνίσματος».
Μεταξύ των εφήβων με ιστορικό ατμίσματος, εκείνοι που συμμετείχαν σε ένα πρώτο στο είδος του πρόγραμμα μηνυμάτων κειμένου που ονομάζεται “This is Quitting” είχαν 35% περισσότερες πιθανότητες να αναφέρουν ότι σταματήσαν το άτμισμα μετά από επτά μήνες σε σύγκριση με τους εφήβους που δεν συμμετείχαν σε το πρόγραμμα, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε την Τετάρτη (7 Αυγούστου) στο ιατρικό περιοδικό JAMA.
Το “This is Quitting” αναπτύχθηκε από την Truth Initiative –τον μεγαλύτερο μη κερδοσκοπικό οργανισμό δημόσιας υγείας της Αμερικής που επικεντρώνεται στον τερματισμό της χρήσης καπνού– ως ένα δωρεάν και ανώνυμο πρόγραμμα ψηφιακής παρέμβασης (ανταλλαγής μηνυμάτων κειμένου) για να βοηθήσει τους νέους να σταματήσουν το άτμισμα. Πριν από αυτή την μελέτη –την οποία χρηματοδότησε η Truth Initiative– δεν υπήρχαν διαθέσιμα δεδομένα σχετικά με το πώς να βοηθηθούν οι έφηβοι να σταματήσουν το άτμισμα, σύμφωνα με τους ερευνητές.
«Αυτή είναι η πρώτη μελέτη που καταδεικνύει την αποτελεσματικότητα οποιουδήποτε προγράμματος διακοπής του ατμίσματος για εφήβους. Είναι, επίσης, ένα πρόγραμμα που έχει χρησιμοποιηθεί από περισσότερους από 780.000 νέους σε εθνικό επίπεδο από τότε που ξεκίνησε η Πρωτοβουλία Αλήθειας το 2019», δήλωσε σε ένα email η Δρ. Amanda Graham, επικεφαλής υγείας στο Truth Initiative και κύρια ερευνήτρια της μελέτης.
«Αυτή η μελέτη είναι η πρώτη που δείχνει την αποτελεσματικότητα μιας ψηφιακής παρέμβασης στο να βοηθάει τους νέους να απελευθερωθούν από το ηλεκτρονικό τσιγάρο», είπε. «Η παρέμβαση του γραπτού μηνύματος τους βοήθησε να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση για να ξεπεράσουν τον εθισμό στη νικοτίνη και να μάθουν ισχυρές δεξιότητες αλλαγής συμπεριφοράς που μπορούν να έχουν μαζί τους για τη ζωή τους».
Ηλεκτρονικά τσιγάρα: το συχνότερα χρησιμοποιούμενο προϊόν καπνού μεταξύ των εφήβων
Η National Youth Tobacco Survey 2023, που κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), των ΗΠΑ, και την αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), διαπίστωσε ότι περίπου 2,1 εκατομμύρια μαθητές γυμνασίου και γυμνασίου ήταν χρήστες ηλεκτρονικού τσιγάρου.
Πώς λειτουργεί το πρόγραμμα
Η νέα μελέτη περιελάμβανε περισσότερους από 1.500 έφηβους στις Ηνωμένες Πολιτείες, ηλικίας 13 έως 17 ετών, που ανέφεραν ότι άτμιζαν τις προηγούμενες 30 ημέρες, με πολλούς από αυτούς —περίπου το 76%— να αναφέρουν ότι ατμίζουν μέσα σε 30 λεπτά από το πρωινό ξύπνημα, δείγμα εξάρτησης από τη νικοτίνη.
Οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες στη μελέτη, περίπου το 87%, ανέφεραν ότι είχαν προσπαθήσει να σταματήσουν το κάπνισμα τον προηγούμενο χρόνο και περίπου το 94% ανέφεραν ότι ένιωθαν κάπως ή πολύ εθισμένοι στο άτμισμα.
Οι συμμετέχοντες στη μελέτη (από τον Οκτώβριο του 2021 έως τον Οκτώβριο του 2023), ενημερώθηκαν και ανταποκρίθηκαν μέσω διαφημίσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Instagram, το Facebook και το Snapchat.
Το πρόγραμμα ψηφιακής παρέμβασης This is Quitting περιελάμβανε μηνύματα σχεδιασμένα για την οικοδόμηση αυτοπεποίθησης και δεξιοτήτων για τη διακοπή του καπνίσματος, συμπεριλαμβανομένων γνωσιακών και συμπεριφορικών στρατηγικών αντιμετώπισης, εκπαίδευσης ενσυνειδητότητας, εκπαίδευσης αναπνοής, συμβουλές αυτοφροντίδας, κοινωνική υποστήριξη και πληροφορίες σχετικά με τη διακοπή του καπνίσματος.
Ενδεικτικά, κάποια από τα μηνύματα στο πρόγραμμα ήταν του τύπου: «Το να πίνεις κάτι δροσιστικό, όπως νερό, παγωμένο τσάι, γάλα, ισοτονικά ποτά, μπορεί να βοηθήσει όταν νιώσεις τη λαχτάρα για άτμισμα». «Μπορεί σήμερα να θέλεις να αποφύγεις άτομα, μέρη ή πράγματα που σε παρασύρουν να ατμίσεις». Τα μηνύματα μπορεί να ήταν και συμβουλές από άλλους νέους που επίσης εγκαταλείπουν το κάπνισμα, Σε αυτά, οι συμμετέχοντες έστελναν μία σύντομη απάντηση για το αν κατανοούν το μήνυμα και το θεωρούν βοηθητικό.
Πέρα από τα πρώτα θετικά συμπεράσματα του προγράμματος ψηφιακής παρέμβασης “This is Quitting”, σε παγκόσμιο επίπεδο, για να περιοριστεί η εξάπλωση του ατμίσματος στους νέους, χρειάζονται συντονισμένες προσπάθειες από κυβερνήσεις, σχολεία και γονείς. Η εκπαίδευση για τους κινδύνους του ατμίσματος, η ρύθμιση της διαφήμισης και η απαγόρευση της πώλησης σε ανηλίκους είναι μερικά από τα μέτρα που μπορούν να ληφθούν.
Το άτμισμα στους νέους αποτελεί ένα ανησυχητικό φαινόμενο, και είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τους κινδύνους του ώστε να μπορέσουμε να το αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά.
