Διακοπές που ξεκουράζουν κι ανανεώνουν εμάς χωρίς να επιβαρύνουν -σημαντικά- το περιβάλλον. Είναι αυτό εφικτό, χωρίς να μειώνει και να επηρεάζει την ποιότητα των διακοπών μας;

Τι σημαίνει βιώσιμο καλοκαίρι; Ο όρος «βιώσιμο» αναφέρεται σε έναν τρόπο και επιλογές ζωής που μειώνουν το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα, προστατεύουν τη φύση και ενισχύουν τη διατήρηση των φυσικών πόρων, ακόμα και όταν απολαμβάνουμε τις καλοκαιρινές μας διακοπές. Είναι η δέσμευση να ζούμε σε αρμονία με το περιβάλλον, επιλέγοντας πρακτικές που μειώνουν την καταστροφή του και ενισχύουν τη βιωσιμότητα.

Πόσο εφικτά είναι τα βιώσιμα ταξίδια για την κοινωνία μας;

Αν το δούμε αυστηρά, ο Νο1 κανόνας για να κάνουμε βιώσιμες διακοπές είναι να μην ταξιδέψουμε με αεροπλάνο – και πιθανώς να περιορίσουμε γενικότερα το εύρος των μετακινήσεών μας. Η πανδημία απέδειξε ότι και μόνο η καθήλωση των αεροπλάνων και η τεράστια μείωση των οδικών μετακινήσεων μείωσαν σημαντικά τα ποσοστά της ατμοσφαιρικής ρύπανσης παγκοσμίως. Ακόμη και η μόλυνση των θαλασσών μειώθηκε.

Τι άλλο ανέδειξε όμως; Ότι ένα καθόλου αμελητέο 10% του παγκόσμιου ΑΕΠ βασίζεται στον τουρισμό και τη φιλοξενία. Κι εμείς, άλλωστε, ως χώρα που ο τουρισμός ανήκει στη «βαριά» μας βιομηχανία, ζήσαμε από πρώτο χέρι τις επιπτώσεις της μείωσης του τουρισμού κατά την πανδημία.

Λαμβάνοντας υπόψη τις δύο παραπάνω παραμέτρους, εξ ορισμού οι διακοπές μας ακούγονται ως μη φιλικές προς το περιβάλλον ενώ οι sustainable oriented περιορισμοί καταλήγουν μη φιλικοί προς τις οικονομίες των χωρών. Υπάρχει απάντηση σε αυτό το δίλημμα; Σύμφωνα με τη συντάκτρια βιωσιμότητας του Condé NastTraveller, JulietKinsman, η απάντηση εξαρτάται από το ποιο είναι το μέτρο μας: «Μιλάτε για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ή εξετάζετε την κρίσιμη κατανομή του πλούτου για τις ευάλωτες στις αλλαγές του κλίματος κοινότητες παγκοσμίως»; Εάν ο περιορισμός του τουρισμού οδηγεί σε μείωση των χρημάτων που προωθούνται σε πιο φτωχές περιοχές του πλανήτη για την ενίσχυση της αγροτικής παραγωγής και την προστασία του περιβάλλοντος, οι κάτοικοί τους μπορεί να αναγκαστούν να μεταναστεύσουν, αυξάνοντας τον πληθυσμό των μεγαλουπόλεων και επιτείνοντας την κλιματική τους επιβάρυνση.

Ίσως, λοιπόν, αντί να μιλάμε για βιώσιμο ταξίδι, να καταλήξουμε στην επιδίωξη μίας «σχετικής» βιωσιμότητας, αφού είναι δεκάδες οι συνειδητές αποφάσεις που παίρνουμε κατά τη διάρκεια των διακοπών μας,οι οποίες μπορεί να καταλήξουν σε ένα συνολικά θετικό ταξιδιωτικό αποτύπωμα. Η Cat Jones, ιδρύτρια της πλατφόρμας ταξιδιών χωρίς πτήσεις Byway.travel, βρίσκει το ερώτημα λιγότερο δυσεπίλυτο. «Δυστυχώς, όταν μιλάμε για ταξίδια, ο μόνος πραγματικά φιλικός τρόπος προς το περιβάλλον είναι το να μένουμε στο σπίτι μας. Αντί όμως να σταματήσουμε εντελώς τα ταξίδια -κάτι που ρεαλιστικά οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα θέλουν ή δεν θα μπορούν να κάνουν- μπορούμε να προσαρμόσουμε τις συνήθειές μας προς τη βιωσιμότητα και αυτό να έχει τελικά μεγαλύτερο θετικό αντίκτυπο».

Tips για τη μείωση του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος στις διακοπές

Σύμφωνα με έρευνες, ο τουρισμός ευθύνεται για περίπου το 8% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Για να βοηθήσουμε στη μείωση αυτών των εκπομπών, επιλέγουμε προορισμούς που υποστηρίζουν τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη και αποφεύγουμε περιοχές που πλήττονται από υπερτουρισμό. Προτιμούμε μέσα μεταφοράς με χαμηλότερες εκπομπές άνθρακα, όπως το τρένο ή το λεωφορείο αντί για το αεροπλάνο, το οποίο παράγει περίπου 285 γραμμάρια CO2 ανά επιβάτη ανά χιλιόμετρο, σε σύγκριση με το τρένο που παράγει μόνο 14 γραμμάρια CO2 ανά επιβάτη ανά χιλιόμετρο. Αν η χρήση του αυτοκινήτου είναι απαραίτητη, επιλέγουμε το carpooling με φίλους ή οικογένεια.

Στη θάλασσα, μπορούμε να συμβάλουμε με μικρές αλλά σημαντικές ενέργειες στην προστασία του περιβάλλοντος. Παίρνουμε μαζί μας παγούρια και αποφεύγουμε τα πλαστικά μιας χρήσης, που είναι υπεύθυνα για περίπου το 80% της θαλάσσιας ρύπανσης. Συλλέγουμε τα απορρίμματά μας και τα απορρίπτουμε σε κάδους ανακύκλωσης.

Οι βιώσιμες διατροφικές μας επιλογές επίσης συμβάλλουν σε ένα eco friendly ταξίδι. Κατά την παραμονή μας σε μία περιοχή, επιλέγουμε τοπικά και εποχιακά προϊόντα, στηρίζοντας τους τοπικούς παραγωγούς και μειώνοντας το αποτύπωμα άνθρακα που συνδέεται με τη μεταφορά των τροφίμων σε μακρινές αποστάσεις.

Κατά την παραμονή μας σε έναν τόπο, επιλέγουμε κατά το δυνατόν eco-friendly καταλύματα, που εφαρμόζουν πρακτικές βιωσιμότητας, όπως χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ανακύκλωση.

Συμβάλλουμε κι εμείς στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και νερού. Στα καταλύματα που μένουμε, φροντίζουμε να σβήνουμε τα φώτα και τις ηλεκτρικές συσκευές όταν δεν τις χρησιμοποιούμε και επιλέγουμε τον φυσικό αερισμό αντί για κλιματισμό, όταν είναι εφικτό. Στο μπάνιο, μειώνουμε τη διάρκεια του ντους και δεν αφήνουμε τη βρύση να τρέχει ενόσω πλένουμε τα δόντια μας και ζητάμε αλλαγή στις πετσέτες και τα σεντόνια μόνο όταν είναι πραγματικά απαραίτητη.

Εγώ θα σώσω τον πλανήτη;

Εάν ο καθένας από εμάς αλλάξει κάποιες από τις συνήθειές του με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιωσιμότητα του πλανήτη, μπορούμε όλοι μαζί να κάνουμε ένα θετικό βήμα. Και όπως πάντα, οι μεγαλύτερες διαδρομές, ξεκινούν με το πρώτο βήμα.