Σίγουρα, θα έχεις ακούσει ότι αν τρως λιγότερο και παράλληλα κάνεις περισσότερη άσκηση τότε θα χάσεις κιλά. Φαίνεται αρκετά λογικό ότι ένας υγιεινός τρόπος ζωής σε βοηθά να πετύχεις πιο άμεσα αποτελέσματα, όσον αφορά στην απώλεια βάρους. Αφού, όμως, όλοι το γνωρίζουμε αυτό, γιατί η απώλεια βάρους είναι τόσο εύκολη στα λόγια και τόσο δύσκολη στην πράξη;
Αναμφίβολα, υπάρχουν πολλές διαφορετικές απόψεις σχετικά με τη διατροφή που πρέπει να ακολουθήσει κανείς για να χάσει κιλά. Όμως στην πραγματικότητα, το μεγαλύτερο πρόβλημα φαίνεται πως είναι η αδυναμία πολλών ανθρώπων να ακολουθήσουν με συνέπεια ένα πρόγραμμα για την απώλεια βάρους. Η συγκεκριμένη αδυναμία σχετίζεται με την ψυχική υγεία. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι έχουμε να κάνουμε με ένα πρόβλημα ψυχιατρικής φύσης. Δηλαδή, με σωστό προγραμματισμό μπορείς να αποφύγεις τις λανθασμένες επιλογές κι επομένως να είσαι πιο συνεπής στο πρόγραμμα που πρέπει να ακολουθείς για να χάσεις κιλά. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτείται μία πιο «προσεκτική» ματιά στη χημική «ισορροπία» του σώματος και του εγκεφάλου σου.
Πιο συγκεκριμένα, οι συναισθηματικές διαταραχές, η έλλειψη κινήτρου και γενικότερα η κακή ψυχολογική διάθεση οδηγούν σε υπερκατανάλωση τροφής, κακή ποιότητα ύπνου, λήθαργο και μειωμένη απόδοση, κάτι που κατ’ αποτέλεσμα «σαμποτάρει» την απώλεια βάρους και τον υγιεινό τρόπο ζωής. Άρα, γίνεται αντιληπτό ότι η ψυχική κατάσταση και υγεία επηρεάζουν άμεσα την απώλεια βάρους, τη διατροφή και την άσκηση.
Ο ρόλος της ψυχικής διάθεσης
Η ευτυχία, η απογοήτευση ή και το άγχος είναι αναπόφευκτες συναισθηματικές διακυμάνσεις του μέσου φυσιολογικού ανθρώπου. Μάλιστα, κάποιες φορές τα συγκεκριμένα συναισθήματα προκαλούνται από γεγονότα και καταστάσεις, που δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Ωστόσο, τις περισσότερες φορές τα γεγονότα που συμβαίνουν στη ζωή μας είναι «ουδέτερα», δηλαδή το συναίσθημα που μας προκαλούν εξαρτάται από τον τρόπο, με τον οποίο τα αντιμετωπίζουμε και τα ερμηνεύουμε. Η συναισθηματική μας αντίδραση εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, από τις προσδοκίες μας. Άρα, όσο ρεαλιστικές και εφικτές είναι οι προσδοκίες μας, τόσο πιο πιθανό είναι να προσλαμβάνουμε θετικά τα «ουδέτερα» γεγονότα, που λαμβάνουν καθημερινά χώρα στη ζωή μας και κατά συνέπεια να είμαστε πιο ευτυχισμένοι και ευδιάθετοι. Αντίθετα, όσο πιο μαξιμαλιστικές είναι οι προσδοκίες μας, τόσο πιο έντονη θα είναι η απογοήτευση μας σε περίπτωση που δεν ανταποκρινόμαστε σε αυτές.
Εκτός από τον έλεγχο των προσδοκιών σου, η βελτιστοποίηση της χημείας του εγκεφάλου μπορεί εξίσου να βοηθήσει σημαντικά στη συναισθηματική διαχείριση των ψυχολογικών «σκαμπαναβεσμάτων», που αποτελούν μέρος της ανθρώπινης καθημερινότητας. Μπορείς, για παράδειγμα, να σκεφτείς ότι το άγχος και η κατάθλιψη αποτελούν τα δύο άκρα ενός συναισθηματικού «φάσματος». Στη μέση του φάσματος, βρίσκεται η «ισορροπημένη» ψυχική διάθεση. Δηλαδή, πριν το άγχος, υπάρχουν οι διαβαθμίσεις του (υψηλό, ήπιο στρες). Αντίστοιχα, πριν την κατάθλιψη υπάρχει το υψηλό άγχος, η χαμηλή διάθεση μετά η ήπια κατάθλιψη κλπ. Αυτά τα συναισθήματα δεν επηρεάζονται μόνο από τις προσδοκίες, αλλά επίσης από τις ορμόνες και τη διατροφή. Το πιο σημαντικό είναι ότι οι τροφές που καταναλώνεις μπορούν να αλλάξουν τα επίπεδα των νευροδιαβιβαστών, όπως η ντοπαμίνη, η σεροτονίνη, η νορεπινεφρίνη κλπ.
Για παράδειγμα, οι ορμόνες μειώνουν το άγχος καθώς ενεργούν ως σταθεροποιητές του νευρικού συστήματος στον εγκέφαλο. Ορισμένες γυναίκες το βιώνουν αυτό κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσης, ενώ οι άντρες το βιώνουν όταν μειώνονται τα επίπεδα τεστοστερόνης με την ηλικία. Αυτές οι ανισορροπίες, τόσο στους άντρες, όσο και στις γυναίκες αυξάνουν το άγχος και μειώνουν τη διάθεση. Επιπλέον, μερικές φορές α συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα βασίζονται στον τρόπο, με τον οποίο το σώμα σας δημιουργεί και καταστρέφει τους νευροδιαβιβαστές σας.
Ψυχολογία και απώλεια Βάρους
Αν λοιπόν ο στόχος σου είναι η απώλεια βάρους τότε δεν θα έπρεπε να δίνεις έμφαση μόνο στη διατροφή και την άσκηση, αλλά και στην ψυχολογία σου, η οποία όπως αποδεικνύεται διαδραματίζει βασικό ρόλο. Πολύ σημαντικό για την απώλεια βάρους είναι να προετοιμάζεις τα υγιεινά γεύματα εκ των προτέρων. Κι αυτό γιατί, όταν είσαι πεινασμένος και δεν έχεις χρόνο, έχεις σχεδόν έτοιμο το γεύμα σου. Με αυτό τον τρόπο, μπορείς να προγραμματίζεις τα γεύματα της εβδομάδας, καθώς και να ετοιμάζεις μία λίστα με υγιεινά «εφεδρικά» γεύματα ώστε πάντα να έχεις μία υγιεινή επιλογή γεύματος και να μην καταφεύγεις σε γρήγορες και ανθυγιεινές λύσεις.
Το επόμενο σημαντικό βήμα είναι η «εξισορρόπηση» των συναισθημάτων, δηλαδή της «χημείας» του εγκεφάλου. Πώς όμως μπορείς να το πετύχεις αυτό; Όπως είδαμε παραπάνω, η ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή μπορούν να βελτιώσουν τα επίπεδα των νευροδιαβιβαστών. Επιπλέον, η εξισορρόπηση των ορμονών μπορεί να οδηγήσει σε μία «καθαρή» νοοτροπία με κίνητρα που θα «αντιστέκεται» στις αρνητικές συνήθειες που διακινδυνεύουν τη συνέπεια και άρα την επίτευξη του στόχου σου.
Διατροφή και άσκηση
Τι γίνεται όμως με τη διατροφή και την άσκηση; Στην πραγματικότητα, η λειτουργία τους είναι συμπληρωματική, διότι τόσο η διατροφή όσο και η άσκηση είναι εξίσου σημαντικές για την απώλεια βάρους. Η αλήθεια, πάντως, είναι ότι τουλάχιστον στην αρχή η διατροφή και η δίαιτα παίζουν ελαφρώς σημαντικότερο ρόλο από ό, τι η άσκηση. Κι αυτό γιατί βοηθούν στην ανάκτηση του «momentum». Δηλαδή, σού εγγυώνται αρχικά πιο άμεσα κι ορατά αποτελέσματα ως προς την απώλεια βάρους, γεγονός που ενισχύει το κίνητρο σου για να συνεχίσεις την προσπάθειά σου. Ωστόσο, όταν η απώλεια βάρους σταματά ή αρχίζει να δυσκολεύει, τότε αρχίζει και η σημαντική «ψυχολογική» πτώση (αρνητικές σκέψεις, απαισιοδοξία). Στο σημείο αυτό, αναδεικνύεται η σημασία της άσκησης, η οποία αυξάνει τα επίπεδα της σεροτονίνης. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, υπάρχουν αρκετές έρευνες που υποστηρίζουν ότι η διατροφή είναι πιο αποτελεσματική από την άσκηση, κυρίως λόγω του ότι η άσκηση απαιτεί περισσότερο χρόνο για να οδηγήσει στα επιθυμητά αποτελέσματα.
Για παράδειγμα, αν ένας άντρας (90 Kg) θέλει να χάνει μισό κιλό την εβδομάδα, τότε πρέπει να τρέχει πάνω από τρία μίλια την ημέρα. Αν όμως μειώσει κατά 500 τις θερμίδες, που προσλαμβάνει ημερησίως, τότε θα πετύχει τα ίδια αποτελέσματα πιο άμεσα και με λιγότερο κόπο. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι η διατροφή δεν πρέπει να συνδυάζεται με την άσκηση, αλλά αντίθετα ότι πρέπει να επιλέγεις το πρόγραμμα άσκησης που θα ακολουθήσεις, ανάλογα με τον στόχο σου ώστε να πετύχεις το καλύτερο αποτέλεσμα.
Συμπερασματικά, δεν υφίσταται κάποια μορφή ιεράρχησης ανάμεσα στη διατροφή, την άσκηση και την ψυχολογία. Και οι τρεις παράγοντες παίζουν βασικό ρόλο στην απώλεια βάρους, συνεπώς για να πετύχεις το στόχο σου πρέπει να συνεκτιμάς τόσο τον ρόλο της ψυχολογίας, όσο και της άσκησης και της διατροφής.
Πηγή: lifeme.gr