Ας μιλήσουμε για το τι σημαίνει πρόωρη εμμηνόπαυση και πώς η έγκαιρη ενημέρωση γι’ αυτήν την κατάσταση μπορεί να αλλάξει τη ζωή μας. Οι περισσότερες γυναίκες μπαίνουν στην εμμηνόπαυση κάποια στιγμή, μετά τα 45 τους χρόνια. Υπάρχει, όμως, ένα ποσοστό που αντιμετωπίζει πολύ νωρίτερα την εμμηνόπαυση, με όλες τις πιθανές επιπτώσεις των ορμονικών μεταβολών στον οργανισμό και φυσικά με την παύση της γονιμότητας.
Πρόωρη και πρώιμη εμμηνόπαυση
Και οι δύο αυτοί όροι σχετίζονται με την έναρξη της εμμηνόπαυσης πριν από το όριο των 45 ετών. Πρόωρη θεωρείται η εμμηνόπαυση πριν από την ηλικία των 40 και πρώιμη πριν τα 45 χρόνια.
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία από τις ΗΠΑ, έως και το 12% των γυναικών έχει την τελευταία περίοδο πριν κλείσει τα 45 και το ποσοστό αυξάνεται εάν συμπεριλάβουμε τις γυναίκες που μπαίνουν σε εμμηνόπαυση εξαιτίας χειρουργικής αφαίρεσης των ωοθηκών ή θεραπείας για καρκίνο. «Περίπου 1 στις 100 γυναίκες μπαίνει στην εμμηνόπαυση πριν από τα 40 της χρόνια και το ποσοστό αυτό φτάνει στο περίπου 5% για εμμηνόπαυση πριν από τα 45», σχολιάζει η σημειώνει η Στέλλα Ροΐδη, Γυναικολόγος, MD, IFEPAG.
Τα συμπτώματα και η διάγνωση
Τα συμπτώματα της πρόωρης εμμηνόπαυσης, που έρχεται φυσιολογικά, δεν διαφέρουν από εκείνα της εμμηνόπαυσης και μπορεί να περιλαμβάνουν εξάψεις, εναλλαγές της διάθεσης, αύξηση βάρους, κολπική ξηρότητα, αδυναμία συγκέντρωσης, προβλήματα στον ύπνο, νυχτερινό ιδρώτα, ξηροδερμία και κόπωση. Στις γυναίκες, που μπαίνουν χειρουργικά ή κατόπιν φαρμακευτικής αγωγής σε πρόωρη εμμηνόπαυση, τα συμπτώματα είναι συνήθως πιο έντονα καθώς η ορμονική αλλαγή γίνεται απότομα.
«Κάθε γυναίκα που παρουσιάζει αμηνόρροια ή ολιγομηνόρροια, αλλαγές δηλαδή στην περίοδό της, εξάψεις, εφιδρώσεις ή άλλα συμπτώματα που μπορεί να σχετίζονται με εμμηνόπαυση είναι σημαντικό να επισκέπτεται τον γιατρό της ώστε να γίνει έγκαιρα η διάγνωση. Η έγκαιρη ιατρική συμβουλή και η έναρξη της κατάλληλης θεραπείας είναι σημαντικά μέτρα προστασίας της υγείας της γυναίκας», προσθέτει η γυναικολόγος.
Για να καταλήξει στη διάγνωση, ο γιατρός θα θελήσει να συζητήσετε τα συμπτώματα που βιώνετε, το προσωπικό και το οικογενειακό σας ιστορικό και θα συστήσει αιματολογικές και ορμονικές εξετάσεις και υπερηχογράφημα των γεννητικών οργάνων.
Σε τι οφείλεται η πρόωρη εμμηνόπαυση
«Όταν δεν σχετίζεται με φάρμακα ή χειρουργική επέμβαση, η βασική αιτία είναι η πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια, όταν δηλαδή σταματά η φυσιολογική λειτουργία των ωοθηκών. Δεν μπορούμε όμως να ξέρουμε γιατί συμβαίνει αυτό σε κάποιες γυναίκες: λοιμώξεις, αυτοάνοσες παθήσεις, μεταβολικά σύνδρομα, κληρονομικότητα, είναι κάποια από τα πιθανά αίτια που εντοπίζουμε» απαντά η Στέλλα Ροΐδη.
Η πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια επηρεάζει έως και το 1% των γυναικών, αλλά στο 60% των περιπτώσεων δεν μπορεί να βρεθεί το αίτιο. Τα συμπτώματα που θα πρέπει να οδηγήσουν τη γυναίκα στον γυναικολόγο περιλαμβάνουν τις ακανόνιστες περιόδους, την απουσία περιόδου μετά τη διακοπή αντισυλληπτικού χαπιού και την αδυναμία σύλληψης.
Γιατί είναι σημαντική η διάγνωση και η θεραπεία
Οι γυναικείες ορμόνες προσφέρουν ένα «δίχτυ προστασίας» στον γυναικείο οργανισμό. Η ανεπάρκεια οιστρογόνων σε ηλικία, πριν από τη φυσική εμμηνόπαυση, σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα, οστεοπόρωση, νευρολογικές παθήσεις, σεξουαλική δυσλειτουργία και διαταραχές της διάθεσης που μπορεί να οδηγήσουν σε κατάθλιψη.
Μετά τη διάγνωση, τι;
Η πρόωρη εμμηνόπαυση μπορεί να επηρεάσει διαφορετικά κάθε γυναίκα, ψυχολογικά και σωματικά. Σε γυναίκες που δεν έχουν κάνει ακόμη παιδί -και θα το επιθυμούσαν- η διάγνωση αυτή είναι δύσκολη και μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ψυχολογική και συναισθηματική τους κατάσταση. Πέραν της δημιουργίας οικογένειας, η διάγνωση της εμμηνόπαυσης στην, πριν τα 45, μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που βλέπει η γυναίκα τον εαυτό της και το σώμα της, ακόμη και τη σεξουαλικότητά της. Επιπλέον, χάνοντας την προστασία των οιστρογόνων αυξάνονται οι πιθανότητες για πολλά θέματα υγείας.
Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν λύσεις. «Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να επιτρέψει στη γυναίκα να διατηρήσει τη γονιμότητά της με την κατάψυξη ωαρίων. Πέρα από αυτό, η ορμονική υποκατάσταση είναι η βασική θεραπεία που συστήνεται σε γυναίκες που έχουν μπει σε πρόωρη εμμηνόπαυση φυσικά ή εξαιτίας χειρουργικής επέμβασης, αλλά προτείνεται με ειδικές συνθήκες και όρους σε γυναίκες με ιστορικό καρκίνου. Η θεραπεία αυτή θα αναπληρώσει την απώλεια των οιστρογόνων και συνήθως συνεχίζεται μέχρι την ηλικία των 51 ετών, που είναι ο μέσος όρος της ηλικίας εμμηνόπαυσης. Και πάλι όμως, κάθε γυναίκα και κάθε περίπτωση είναι μοναδική και μόνο ο γιατρός που την παρακολουθεί μπορεί να της δώσει έγκυρες συμβουλές», καταλήγει η γυναικολόγος.
