Το ήξερες ότι 9 στις 10 περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου σχετίζονται με τον ιό HPV, για τον οποίο υπάρχει προληπτικό εμβόλιο; Κατά 11% μειώνονται κάθε χρόνο, από το 2011 έως το 2019, τα περιστατικά καρκίνου του τραχήλου της μήτρας χάρη στον εμβολιασμό για τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων HPV. Το εμβόλιο δεν είναι καινούριο, συστήνεται μάλιστα από το 2008 στη χώρα μας για κορίτσια και αγόρια, αφού η λοίμωξη από τον HPV μπορεί να προκαλέσει, όχι μόνο καρκίνο του τραχήλου, αλλά πολλές μορφές καρκίνου και στα δύο φύλα. Όλα δείχνουν ότι έχουμε στα χέρια μας ένα ισχυρό όπλο στην πρόληψη κατά του καρκίνου – το αν το χρησιμοποιούμε είναι άλλη συζήτηση.
Τι άλλαξε στον καρκίνο του τραχήλου με τον εμβολιασμό
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι η 4η πιο συχνή κακοήθεια στις γυναίκες, καθώς προσβάλλοντας κάθε χρόνο περίπου 660.000 γυναίκες παγκοσμίως. Είναι μια μορφή καρκίνου, που συναντάται στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου σημειώνεται το 95% των θανάτων από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, ενώ περισσότερες από τις 9 στις 10 περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας σχετίζονται με τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV).
Τα καλά νέα είναι ότι τα τελευταία χρόνια έχουν μειωθεί τα περιστατικά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας στις νεότερες ηλικίες χάρη στον εμβολιασμό. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του αμερικανικού CDC, αλλά και της δικής μας Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, ήδη από το 2008 συστήνεται ο εμβολιασμός των κοριτσιών και αγοριών στην ηλικία των 11 ή 12 ετών. Ο εμβολιασμός γίνεται σε δύο δόσεις με την πρώτη δόση να γίνεται σε ηλικία 11-12 ετών και την δεύτερη να γίνεται με διαφορά 6-12 μηνών.
Πλέον, διαθέσιμο είναι και το 9-δύναμο εμβόλιο με την επωνυμία Gardasil 9, που καλύπτει εννέα τύπους του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (τύποι 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 και 58). Οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες που ξεκινούν τη σειρά εμβολίων αργότερα, σε ηλικίες 15 έως 26 ετών πρέπει να λάβουν τρεις δόσεις του εμβολίου.
Τι δείχνουν τα στοιχεία, όπως μας τα παρουσιάζουν οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Δρ. Αγγελική Ανδρικοπούλου, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Παθολόγος, Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής, Δρ. Μαρία Καπαρέλου, Παθολόγος – Ογκολόγος και Θάνος Δημόπουλος, τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινική;
Η εμφάνιση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας μειώθηκε κατά 11% κάθε χρόνο τα έτη 2012 έως 2019 στις ηλικίες 20-24 κυρίως, λόγω του εμβολιασμού. Ενδιαφέρον παρουσιάζει μελέτη που ανακοινώθηκε φέτος στο Συνέδριο ASCO 2024, σύμφωνα με την οποία ο εμβολιασμός κατά του HPV μειώνει την επίπτωση όλων των σχετιζόμενων με τον HPV καρκίνων, αλλά και του καρκίνου κεφαλής-τραχήλου και στους άντρες ηλικίας κάτω των 40 ετών. Στις γυναίκες, αντίστοιχα, φάνηκε όχι μόνο μείωση της επίπτωσης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, αλλά και όλων των HPV-σχετιζόμενων καρκίνων.
Κι άλλα αισιόδοξα νέα – για την θεραπεία του καρκίνου του τραχήλου
Εάν ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας διαγνωσθεί σε αρχικά στάδια και περιορίζεται στον τράχηλο, η πενταετής επιβίωση φθάνει το 90%, ωστόσο η επιβίωση μειώνεται πολύ στα προχωρημένη στάδια. Στα καλά νέα είναι ότι νέες μελέτες πρόσθεσαν στον συνδυασμό της χημειοθεραπείας και της ακτινοθεραπείας την ανοσοθεραπεία (πεμπρολιζουμάμπη) που μείωσε τον κίνδυνο υποτροπής κατά 30%. Ιδιαίτερο όφελος είχαν οι ασθενείς πιο προχωρημένου σταδίου (ΙΙΙ-IVA), όπου η ανοσοθεραπεία μείωσε την πιθανότητα υποτροπής κατά 41%. Τον Ιανουάριο του 2024, εγκρίθηκε από τον FDA η προσθήκη της ανοσοθεραπείας με πεμπρολιζουμάμπη στις ασθενείς αυτές η οποία λαμβάνεται ταυτόχρονα με την χημειοθεραπεία και την ακτινοθεραπεία και εν συνεχεία ως συντήρηση για περίπου 2 έτη.
Επίσης, μία άλλη εξέλιξη που αλλάζει την θεραπευτική μας στον τοπικά προχωρημένο καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι η μελέτη GCIG INTERLACE. Σύμφωνα με τη μελέτη αυτή, η αρχική χημειοθεραπεία με καρβοπλατίνη και πακλιταξέλη για έξι εβδομάδες πριν την έναρξη του συνδυασμού χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας μειώνει τον κίνδυνο για υποτροπή κατά 35% και τον κίνδυνο θανάτου κατά 39%.
Αυτές οι δύο εξελίξεις αλλάζουν την καθιερωμένη έως τώρα θεραπεία για τον τοπικά προχωρημένο καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, ωστόσο η πρόληψη παραμένει η βασική κίνηση για καλή υγεία σε κάθε ηλικία, σωστά;
