Όταν ο Ιπποκράτης, ήδη από το 400 π.Χ., συμβούλευε: «η τροφή σου να είναι το φάρμακό σου και το φάρμακό σου να είναι η τροφή σου», εννοούσε πως η διατροφή μας είναι θεμελιώδης για την υγεία μας, καθώς η φύση έχει εμπλουτίσει τους καρπούς της με ιδιότητες που λειτουργούν θεραπευτικά ως φάρμακα για τον άνθρωπο.
Δεκάδες αιώνες αργότερα, και με τη διατροφή του σύγχρονου ανθρώπου να έχει απομακρυνθεί πολύ από αυτό που θα χαρακτηρίζαμε «φυσική», η επιστήμη, με γονιδιακές παρεμβάσεις, επιτρέπει σε φυτά, καρπούς και σπόρους να διαθέτουν -εκτός από τη θερμιδική τους αξία- και φαρμακευτικές ιδιότητές, με θετικές επιδράσεις σε χρόνια προβλήματα υγείας.
Το πώς οδηγηθήκαμε στα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα με ενισχυμένες φαρμακευτικές ιδιότητες, μας το εξηγεί ο Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας στην Ιατρική Σχολή Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Παναγιώτης Χαλβατσιώτης.
Το οξύμωρο της συνύπαρξης στον πλανήτη παχυσαρκίας και υποθρεψίας
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι 1 στους 9 συνανθρώπους μας βρίσκεται σε καθεστώς πείνας, την ίδια στιγμή που 1 στους 8 είναι παχύσαρκος. «Στον πλανήτη, παρατηρείται το παράδοξο να συνυπάρχει η υποθρεψία και παχυσαρκία με παράλληλη συνεχή αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, το 2023, ο συνολικός πληθυσμός της γης εκτιμάται ότι ξεπερνούσε τα 8 δις. Στις αναπτυσσόμενες χώρες, περίπου 828 εκατ. εκτιμάται ότι είναι ο πληθυσμός που αδυνατεί να εξασφαλίσει την τροφή του λόγω λιμών, με αποτέλεσμα να καταγράφονται 25 χιλ. θάνατοι ημερησίως. Παράλληλα, στις αναπτυγμένες χώρες, εκατομμύρια άνθρωποι, που υπερσιτίζονται, υποφέρουν από μη μεταδιδόμενα νοσήματα που σχετίζονται με την παχυσαρκία και που οδηγούν στον θάνατο, όπως είναι οι καρδιοπάθειες, ο καρκίνος, τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια», επισημαίνει ο κ. Χαλβατσιώτης.
«Ταυτόχρονα, η κλιματική αλλαγή επιδρά αρνητικά στην απόδοση των καλλιεργειών παγκοσμίως, κάτι που απειλεί τη δυνατότητα τροφοδοσίας όλου του πλανήτη. Αυτό επειδή η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε ασταθείς καιρικές συνθήκες με αύξηση στη συχνότητα φυσικών καταστροφών, που επιδρούν αρνητικά στην αγροτική παραγωγή (πλημύρες – αύξηση παράσιτων στις καλλιέργειες – μείωση της ανθοφορίας / ξηρασία – μείωση παραγωγής κλπ)».
Η λύση αναζητήθηκε στα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα
«Δημιουργήθηκε, έτσι, η ανάγκη να αυξηθεί η παραγωγή σιτηρών και κυρίως ρυζιού (που είναι η κύρια τροφή εκατομμυρίων ανθρώπων στον αναπτυσσόμενο κόσμο) ώστε να καταπολεμηθεί η πείνα (με δεδομένη και τη διαρκή αύξηση του πληθυσμού). Ταυτόχρονα, με τη βοήθεια της επιστήμης, το ρύζι να παρέχει φαρμακευτικές ιδιότητες, προστατευτικές της υγείας των παχύσαρκων συνανθρώπων μας.
Το θαυματουργό μωβ ρύζι
Έτσι, οι γενετιστές δημιούργησαν μια ποικιλία μωβ ρυζιού, η οποία εξασφαλίζει μεγαλύτερη παραγωγή, ενώ ο καρπός της έχει και φαρμακευτικές ιδιότητες. Ο μωβ γενετικά τροποποιημένος κόκκος ρυζιού δεν είναι μόνο πλούσιος σε υδατάνθρακες, φυτικές ίνες, πρωτεΐνες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, αλλά είναι πλούσιος σε φαινόλες, φλαβονοειδή, καροτενοειδή, φυτοστερόλες, βιταμίνη Ε, ανθοκυανίνες και πολλά άλλα αντιοξειδωτικά στοιχεία. Αυτά τα δραστικά βιομόρια κατέχουν αντιδιαβητικές, αντιφλεγμονώδεις και αντικαρκινικές ιδιότητες που προστατεύουν τους διατρεφόμενους με αυτούς τους γενετικά τροποποιημένους κόκκους ρυζιού. Μια πρόσφατη έρευνα –που αφορά στη χορήγηση μιας νέας σειράς γενετικά τροποποιημένου ρυζιού σε υγιείς εθελοντές– κατέγραψε ότι με την κατανάλωσή του το ρύζι αυτό φαίνεται ότι προκαλεί αύξηση των επιπέδων GLP-1 μιας ουσίας που έχει ισχυρή αντιδιαβητική δράση και οδηγεί σε απώλεια σωματικού βάρους. Έτσι, η διατροφή με το γενετικά αυτό τροποποιημένο ρύζι προστατεύει από παχυσαρκία και διαβήτη».
Η σούπερ αντιοξειδωτική μωβ ντομάτα
«Περίπου πριν 18 μήνες (το Σεπτέμβριο του 2022), το υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA) έδωσε έγκριση για την καλλιέργειας της γενετικά τροποποιημένης μωβ ντομάτας (Big Purple Tomato), εμπλουτισμένη με 40 φορές περισσότερα αντιοξειδωτικά και λυκοπένιο που στα πειραματόζωα μείωσε τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο κατά 30%.
Οι εξελίξεις της βιολογίας έχουν προσθέσει και άλλες δυνατότητες στους βιολογικά τροποποιημένους καρπούς, ώστε να μην απαντούν μόνο στις προκλήσεις της έλλειψης τροφίμων, αυξάνοντας τη σοδειά, αλλά διαθέτοντας και υψηλή περιεκτικότητα σε βιομόρια με φαρμακευτικές ιδιότητες», καταλήγει ο Καθηγητής Παθολογίας, Παναγιώτης Χαλβατσιώτης.
